پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 377 |
| تعداد مقالات | 3,676 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,699,356 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,234,819 |
تحلیل تطبیقی مدرنیسم و پست‌مدرنیسم غربی و میراث فلسفی و ادبی ایران | ||
| تحلیل گفتمان ادبی | ||
| دوره 2، شماره 4 - شماره پیاپی 7، اسفند 1403، صفحه 79-94 اصل مقاله (851.75 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/lda.2025.143767.1049 | ||
| نویسنده | ||
| فرهاد وداد* | ||
| پژوهشگر ارشد محیط زیست از دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات و کارشناس فیزیک کاربردی گرایش اتمی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به‌طور انتقادی تحول اندیشۀ فلسفی در سنّت‌های فکری غرب و ایران را مقایسه می‌کند. در غرب، سلطۀ کلیسای قرون وسطی، آزادی اندیشه را محدود کرد که منجر به ظهور مدرنیته شد؛ مدرنیته‌ای که عقلانیت، تجربی‌گرایی و فردگرایی را به جای یقین‌های متافیزیکی قرار داد. مدرنیته، بنیان‌های معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی نوینی را بنا نهاد؛ اما زیاده‌روی‌های آن به تناقضاتی انجامید که پست‌مدرنیسم به نقد روایت‌های کلان و ادّعاهای عقل‌گرایانه پرداخت. پست‌مدرنیسم، هرچند، اغلب به نسبیت‌گرایی گرایش یافت و این منجر به تکه‌تکه‌شدن فرهنگی شد. در مقابل، سنّت فکری ایران که از قرن ۹ تا ۱۳ با هماهنگی فلسفۀ عقلانی، اندیشۀ دینی و خلاقیت ادبی شکل گرفت، مسیر متفاوتی طی کرد. بدون وجود سرکوب مرکزی کلیسایی یا تحوّلات بنیادین رنسانس یا روشنگری، فرهنگ فلسفی ایران، دوره‌هایی از پرسشگری پویاتر و رکود طولانی را تجربه کرد. بی‌ثباتی سیاسی و جداافتادگی از جریان‌های فلسفی جهانی، رشد معرفتی آن را مختل کرد و آمادگی لازم برای ورود ناگهانی علم و فناوری مدرن به‌عنوان واردات غربی را از دست داد. این مواجهه، باعث بی‌ثباتی چارچوب‌های سنّتی، بحران‌های قدرت، هویت و تداوم فرهنگی شد؛ اما جایگزین بومی و منسجمی ارائه نکرد. این مقاله با بهره‌گیری از عقلانیت، تجربی‌گرایی و نظریۀ انتقادی، ریشه‌های این واگرایی و افول را بررسی کرده و راه‌هایی برای احیای مجدّد اندیشه پیشنهاد می‌دهد. همچنین، بر گفتمان فمنیستی به‌عنوان لنزی انتقادی برای بازنگری روایت‌های مدرن و پست‌مدرن تأکید کرده و از بازسازی سنّت‌های گفتگومحور و عقلانی حمایت می‌کند تا بتوان میان سخت‌گیری سرکوبگرانه و فروپاشی آشفته، در هر دو بستر غرب و ایران، تعادل فلسفی و پیشرفت متعادل ایجاد کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدرنیسم؛ پست‌مدرنیسم؛ عقلانیت؛ تجربی‌گرایی؛ اندیشه ایرانی؛ گفتمان فمنیستی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 44 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 18 |
||