پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 3,606 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,619,261 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,174,382 |
منداڵ و منداڵی لە دەقی کوردیدا | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 10، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 19، مرداد 1404، صفحه 223-250 اصل مقاله (905.29 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jokl.2025.141350.1373 | ||
| نویسنده | ||
| احمد شبانی* | ||
| دبیر آموزش و پرورش مدرس مدعو در دانشگاە پیام نور | ||
| چکیده | ||
| ئەم وتارە بە شوێن دۆخ یان چۆنییەتی دەرکەوتنی چەمکی «منداڵ» و «منداڵی» لەناو دەقی نووسراوەیی و زارەکی کوردیدا دەگەڕێت. کاتێک باسی منداڵ و منداڵی دەکرێت، بابەتەکە لە دوو ڕوانگەوە دەکەوێتە بەر سەرنج؛ یەکەم، منداڵ وەک دیاردەیەکی بایەلۆژیی کە هەر لە سەرەتای ژینی مرۆڤەوە هەبووە و بە ڕەوتێکی گەشەی جەستەییدا تێپەڕیوە. دووەم، منداڵ وەک چەمکێکی کۆمەڵایەتی کە لێرەدا دەبێتە دیاردەیەکی مێژوویی؛ واتە لە چاخێکی تایبەتی پێگەیشتنی کۆمەڵایەتی مرۆڤدا سەریهەڵداوە. پرسی سەرەکی ئەم وتارە ئەمەیە کە، ئایا دوو چەمکی منداڵ و منداڵی وەک دیاردەیەکی بایەلۆژی دەرکەوتوون یان وەک دیاردەیەکی کۆمەڵایەتی؟میتۆدی لێکدانەوەی وتارەکە «شیکاریی زمانی چەمکین»ی نێو دەقە بژاردەکانی ئەم توێژینەوەیە. بۆ ئەم مەبەستە توێژەر لەنێو کۆمەڵێک لە کۆنترین دەقە میژوویی و ئەدەبی(شێعری) و هەروەها فەرهەنگی زارەکی(بەیت و پەندی پێشینان) پەیجۆری بابەتەکەی کردووە و لەسەر دەیان نموونەی ناو دەقەکان شیکردنەوەی بۆ ئەم دوو چەمکە ئەنجام داوە. ئەنجامی توێژینەوەکە ڕوونی دەکاتەوە کە لە دەقی نووسراو و زارەکی کوردیدا منداڵ و منداڵی، زێدەتر وەک دیاردەیەکی بایەلۆژی دەردەکەون. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| منداڵ؛ منداڵی؛ مێژووی کورد؛ بەیتی کوردی؛ شیعری کوردی؛ پەندی کوردی | ||
| مراجع | ||
|
کوردی
بۆکانی، سابیر(2020)، میتۆدی توێژینەوەی زانستی، سلێمانی: چوارچرا.
بەدلیسی، میرشەرەفخان (2006)، شەرەفنامە مێژووی ماڵە میرانی کوردستان، وەرگێڕانی هەژار، هەولێر: ئاراس.
بێسارانی، مەلا مصطفی (1996) دیوانی بێسارانی، لێکدانەوەی: حەکیم مەلا ساڵح،
https://books.vejin.net/ck/book/28. (ڕیککەوتی دەستپێڕاگەیشتن: 20/5/1402).
پیرەمێرد(1950)، پەندەکانی پیرەمێرد، https://books.vejin.net/ck/book/245 (ڕیککەوتی دەست پێڕاگەیشتن: 25/5/1402).
خانی، ئەحمەد(1919)، مەم و زین، https://books.vejin.net/ck/book/86 (ڕیککەوتی دەست پێڕاگەیشتن: 1/8/1402).
خانی، ئەحمەد(1988)، نووبەهارا بچووکان، ڤەژاندنا: پەرویز جهانی،
https://books.vejin.net/ck/text/23029 (ڕیککەوتی دەست پێڕاگەیشتن: 30/5/1402).
حەریق(1369)، دیوانی حەریق، گردآورنده سەید نەجمەدین ئەنیسی، سەقز: محمدی.
زەکی‌بەگ، محەمەد ئەمین(1401)، خۆلاسەیەکی تاریخی کورد و کوردستان، بانە: ڕێگا.
شەبانی، ئەحمەد(2024)، فەلسەفە و ئایدیۆلۆژیا لە پەوەردەی هاوچەرخدا، سلێمانی: ده‌زگای ڕۆشنبیریی جه‌مال عیرفان.
شەبانی، ئەحمەد(2025)، دەروازەیەک بۆ مێژووی سەردەمی منداڵی (کۆمەڵە وتار) [ئامادەی چاپ].
مان، ئوسکار(1906)، شێوەزاری کوردی موکریانی، بەیتی لاس و خەزاڵ،
https://books.vejin.net/ck/book/133 (ڕیککەوتی دەست پێڕاگەیشتن: 10/8/1402).
مان، ئوسکار(1906)، شێوەزاری کوردی موکریانی، بەیتی شێخ فەرخ و خاتوون ئەستی،
https://books.vejin.net/ck/book/133 (ڕیککەوتی دەست پێڕاگەیشتن: 10/8/1402).
مەحموودزادە، ڕەهبەر(1381) پێکهاتەی بەیتی کوردی، ورمێ: دەزگای سەلاحەدین ئەیوبی.
مەلای جزیری(1361)، دیوانی مەلای جزیری، شەرحی هەژار موکوریانی، تاران: سروش.
نالی(1363)، دیوانی نالی، لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕیس و فاتح عەبدولکەریم، ورمێ: دەزگای سەلاحەدین ئەیوبی.
فارسی
احمدی، جمال (1395)، تاریخ ادبیات کردی از آغاز تا جنگ جهانی اول، سقز: گوتار.
باقری، خسرو و همکاران (1389) رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفۀ تعلیم و تربیت، تهران، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
پولادی، کمال(1378)، بنیادهای ادبیات کودک، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
توسلی، طیبه (1399) «روش تحلیل مفهومی در تعیین هدف‌های تربیتی از دیدگاه ریچارد پیترز، بیان و نقد» مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد، ش. 16، صص. 75-59.
جورجیا، مارگاریتا(1394)، «دوران کودکی در ادبیات انگلیس»، دایرةالمعارف موضوعات در ادبیات، ترجمۀ روجا علی‌نژاد، نقد کتاب کودک و نوجوان، ش. 7 و 8، صص. 208-203.
حاتمی، زهرا(1401)، تاریخ کودکی در ایران (از آغاز عصر ناصری تا پایان دورۀ رضا شاه)، تهران: علم.
صفی‌زاده (بۆرەکەیی)، صدیق(1378)، تاریخ کرد و کردستان، تهران: آتیه.
گوتک،جرالد.ال(1388)، مکاتب فلسفی و آرای تربیتی، ترجمۀ محمدجعفر پاک سرشت، تهران: سمت.
English
Ariès, Philippe (1960), centuries of Childhood, A Social History of Family Life Translated from the French by Robert Baldick, New York: Alfred A. Knopf.
Woodhed Martin (2015) Childhood Studies: Past, Present and Future. (An introduction to Childhood studies), Third Edition, Edited by Mary Jane Kehily, Open University Press.
Wahby, Taufiq (1948), The Rock-Sculptures in Gunduk (in Kurdistan) Cave, Sweden(1983). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 134 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 57 |
||