پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 360 |
| تعداد مقالات | 3,540 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,461,664 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,105,783 |
رهیافتِ برنامه ریزی فضاییِ دگرگون ساز برای پایداری ایران | ||
| فصلنامه مطالعات شهری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/urbs.2025.143620.5160 | ||
| نویسنده | ||
| مظفر صرافی* | ||
| دانشگاه شهید بهشتی (بازنشسته) | ||
| چکیده | ||
| روندهای ناپایدارسازی در توسعة کشور فراگیر شده است که تعادل‌های اجتماعی و اکولوژیک را برهم زده است. بسیاری از این روندها (مانند کاهش سرانة آب، آلودگی محیطی، افزایش بیکاری، شکاف‌های قومیتی، فقرزایی و حاشیه‌نشینی) فضامند بوده و سوءتوسعة فضایی را به‌ویژه در مناطق شهری موجب شده‌اند. اگرچه نمی‌توان عوامل سبب‌ساز این وضعیت را تنها در بعد فضایی بررسی نمود لیکن در چارچوب برنامه‌ریزی فضایی می‌توان با تکیه بر فضا همچون بستر مشترک و برهمکنش پدیده‌ها، برای پایداری جامعه به‌سهم خود چاره‌جویی کرد. در این کندوکاو برای احتراز از افزونگی مشکلات، دست‌وپا زدن در محدودیت دانش کنونی و ناتوانی در پاسخ ریشه‌ای، روش پژوهشِ مسئله‌مندسازی به‌کار می‌آید. با این روش، امکانِ یافتن بنیادهای مسئله‌زایی موضوع پژوهش با اندیشه‌ای انتقادی نسبت به هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی متداول فراهم می‌شود و در ادامه، بینش بدیلی به‌دست می‌آید که کنش متفاوتی برای برنامه‌ریزی فضایی از آن استنتاج می‌شود. در این راستا، نوشتار حاضر کوششی فرضیه‌ای در دوسطح عام و خاص برای درک مسئله‌مندیِ تولید فضای ناپایدار در ایران نموده است که مبنای پیشنهاد رهیافت برنامه-ریزی فضایی دگرگون‌ساز برای پایداری بدین شرح شده است: زُدایشِ تولید و توسعة فضایی ناپایدار کنونی ایران در گرو تولید فضا بر بنیان انگارة توسعه‌ای به‌گونة دیگر است که آمیزه‌ای از سنت‌های روزآمد شدة ایران‌شهری (حکمت و تجربة زیستة ماندگاری تمدن ایران) با علم و تجارب پایداری جهانی است و بر مبنای مشارکت دربرگیرندة همگان در واحدهای اجتماعات محلی می‌باشد. در این فرآیند، بنا بر ارزش‌های پایداری اجتماعی و اکولوژیک در شرایط بحران و کاهش منابع زیستی، نهادسازی فضایی می‌شود تا برای پذیرش و استمرار دگرگونی‌ها، اجتماعات محلی همراهی و عاملیت داشته باشند. مهم اینست که برنامه‌ریزان فضایی همچون کارگزارانِ دگرگونی بزرگ، فضای همگانیِ برانگیزانندة همکنشِ اجتماعی و همبستگی جمعی را مکان‌سازی نمایند و در سازماندهی‌های سطوح مختلف فضایی، منطقِ اجتماعی-اکولوژیک را بر منطقِ اقتصادی-مهندسی اولویت دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برنامه ریزی فضایی؛ پایداری؛ مسئله مندی؛ تولید فضا؛ توسعه ای به گونة دیگر | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 |
||