دومین نسخه چاپی مجله فصلنامه مطالعات ادبی و فرهنگی معاصر
آیین نامه نشریات علمی مصوب اردیبهشت ۱۳۹۸
شیوه نامه ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات31
تعداد شماره‌ها373
تعداد مقالات3,649
تعداد مشاهده مقاله4,665,561
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,208,576
مهدنژاد, حافظ, کیان پور, مجید. (1404). ارائه الگوی تحقق‌پذیری زیست‌پذیری در محیط‌های شهری (مورد مطالعه: شهر همدان). , 1(4), 13-30. doi: 10.22034/ermr.2025.144219.1027
حافظ مهدنژاد; مجید کیان پور. "ارائه الگوی تحقق‌پذیری زیست‌پذیری در محیط‌های شهری (مورد مطالعه: شهر همدان)". , 1, 4, 1404, 13-30. doi: 10.22034/ermr.2025.144219.1027
مهدنژاد, حافظ, کیان پور, مجید. (1404). 'ارائه الگوی تحقق‌پذیری زیست‌پذیری در محیط‌های شهری (مورد مطالعه: شهر همدان)', , 1(4), pp. 13-30. doi: 10.22034/ermr.2025.144219.1027
مهدنژاد, حافظ, کیان پور, مجید. ارائه الگوی تحقق‌پذیری زیست‌پذیری در محیط‌های شهری (مورد مطالعه: شهر همدان). , 1404; 1(4): 13-30. doi: 10.22034/ermr.2025.144219.1027

ارائه الگوی تحقق‌پذیری زیست‌پذیری در محیط‌های شهری (مورد مطالعه: شهر همدان)

پژوهش های محیطی در قلمروهای کوهستانی
دوره 1، شماره 4، مرداد 1404، صفحه 13-30    اصل مقاله (1.24 M)
نوع مقاله: پژوهشی کاربردی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ermr.2025.144219.1027
نویسندگان
حافظ مهدنژاد* 1؛ مجید کیان پور2
1دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه سیدجمال‌لدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران
2دکترا، گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز، تهران، ایران
چکیده
تحقق زیست‌پذیری شهری به ارتقای کیفیت زیست شهروندان، کاهش آلودگی، افزایش سلامت جسمی و روانی شهروندان، تسهیل مدیریت پایدار منابع و کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی منجر می‌شود. با توجه به رشد جمعیت، گسترش شهر، تغییرات اقلیمی و مسائل مرتبط با آب، آلودگی و فرونشست زمین، توجه به زیست­پذیری شهری همدان، ضرورت دارد. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی تحقق­پذیری زیست­پذیری شهری در شهر همدان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، کیفی است و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش گراندد تئوری کوربین و اشتراوس استفاده نموده است. جامعۀ آماری متشکل از نخبگان حوزۀ برنامه­ریزی شهری، مدیریت شهری، شهرسازی، محیط‌زیست و توسعه پایدار است. روش نمونه­گیری به صورت نمونه­گیری هدفمند و تا سطح اشباع نظری ادامه یافته است. در مجموع از نظرات 15 نفر از نخبگان استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر، 6 کد گزینشی، 34 کد محوری و 142 کد باز است. در نتیجه، تحقق­پذیری زیست­پذیری در شهر همدان نیازمند توجه به شرایط زمینه‌ای (پتانسیل و موقعیت جغرافیایی، شخصیت تاریخی و زیرساخت)، شرایط علّی (ابعاد محیطی، اجتماعی و اقتصادی) و شرایط مداخله‌گر است که با استفاده از اهرم­های عملیاتی نظیر فضاهای باز، حمل­و­نقل پایدار، آموزش و سلامت و کاربری زمین موجب بهبود کیفیت زیستی و مکانی و تقویت احساس تعلق مکانی می­شوند. سیاست­گذاری و حکمروایی مبتنی بر نوآوری و فناوری نیز نقش مهمی در ارتقای زیرساخت­ها، افزایش فضاهای باز و پاسداشت هویت تاریخی شهر همدان، هم­افزایی میرات تاریخی ـ فرهنگی و نیازهای شهری معاصر دارد. در نهایت، تحقق­پذیری زیست­پذیری در شهر همدان به ایجاد تعادل بین توسعۀ پایدار، هویت تاریخی و حکمروایی فناورانه منجر می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
شهرگرایی پایدار؛ زیست‌پذیری؛ شهر زیست‌پذیر؛ شهر همدان
مراجع
  1. Ahmed, N.O., El-Halafawy, A.M., & Amin, A.M. (2019). A Critical Review of Urban Livability. European Journal of Sustainable Development 8(1), 165-182. Doi: 10.14207/ejsd.2019.v8n1p165.
  2. Alijani, S., Pourahmad, A., Hatami Nejad, H., Ziari, K., & Sodoudi, S. (2020). A New Approach of Urban Livability in Tehran: Thermal Comfort as a Primitive Indicator. Case Study, District 22. Urban Climate, 33(2020), 100656. https://doi.org/10.1016/j.uclim.2020.100656.
  3. Allen, N., O’donnell, G., & Kennerley, T .(2021). Creating improved housing outcomes: Liveable medium- density housing residents’ survey. September 2021. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.32917.45285
  4. Altrock, U .(2022). Urban livability in socially disadvantaged neighborhoods: The experience of the German program “socially integrative city”. Frontiers of Architectural Research, 11(5), 783-794. https://doi.org/10.1016/j.foar.2021.12.006.
  5. Basu, T., Das, A., & Pereira, P. (2021). Urban livability index assessment based on land-use changes in an Indian medium-sized city (Raiganj). Geocarto International, 37(25), 8495–8519. https://doi.org/10.1080/10106049.2021.2002427.
  6. Beames, A., Broekx, S., Schneidewind, U., Landuyt, D., van der Meulen, M., Heijungs, R., & Seuntjens, P. (2018). Amenity proximity analysis for sustainable brownfield redevelopment planning. Landsc. Urban Plan. 171(2018), 68–79. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2017.12.003.
  7. Bedi, C., Kansal, A., & Mukheibir, P .(2023). A conceptual framework for the assessment of and the transition to liveable, sustainable and equitable cities. Environmental Science & Policy, 140, 134-145. https://doi.org/10.1016/j.envsci.2022.11.018.
  8. Bo, F., Danlin, Y., & Yaojun, Z .(2019). The livable urban landscape: GIS and remote sensing extracted land use assessment for urban livability in Changchun Proper, China. Land Use Policy, 87(2019), 104048. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.104048.
  9. Davern, M., Both, A., Murray, K., Roberts, R., & Norzahari, F. (2023). Liveability research creating real world impact: connecting urban planning and public health through the Australian Urban Observatory. Cities & Health, 7(5), 765–778. https://doi.org/10.1080/23748834.2023.2178091.
  10. Giles-Corti, B., Saghapour, T., Turrell, G., Gunn, L., Both, A., Lowe, M., Rozek, J., Roberts, R., Hooper, P., Butt, A., & Higgs, C .(2022). Spatial and socioeconomic inequities in liveability in Australia’s 21 largest cities: Does city size matter?. Health & Place, 78(2022), 102899. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2022.102899.
  11. Gough, M. Z . (2015). Reconciling Livability and Sustainability: Conceptual and Practical Implications for Planning. Journal of Planning Education and Research, 35(2), 145–160. DOI: 10.1177/0739456X15570320.
  12. Hedayatnezhad Kashi, S., Sharifi, A., Azari, M. & Tabrizi, N .(2025). Spatial analysis and ranking of urban districts based on a comprehensive livability approach: the case of Tehran. GeoJournal, 90(2025), 216. https://doi.org/10.1007/s10708-025-11465-8.
  13. Higgs, C., Badland, H., Simons, K., Knibbs , L. D., & Giles‑Corti, B. (2019). The Urban Liveability Index: developing a policy-relevant urban liveability composite measure and evaluating associations with transport mode choice. International Journal of Health Geographics, 18(14). https://doi.org/10.1186/s12942-019-0178-8.
  14. Jacobs, J .(2002). The Death and Life of Great American Cities. Vintage Books: New York City.
  15. Jodder, P.K., Hossain, M.Z., & Thill, J.-C. (2025). Urban Livability in a Rapidly Urbanizing Mid-Size City: Lessons for Planning in the Global South. Sustainability, 17(2025), 1504. https://doi.org/10.3390/su17041504.
  16. Kaal, H. (2011). A conceptual history of livability: Dutch scientists, politicians, policy makers and citizens and the quest for a livable city. City, 15(5), 532–547. https://doi.org/10.1080/13604813.2011.595094.
  17. Kashef, M .(2016). Urban livability across disciplinary and professional boundaries. Frontiers of Architectural Research, , 5(2), 239-253. https://doi.org/10.1016/j.foar.2016.03.003.
  18. Khorrami, K., Mirzaee, M., Fadakar Davarani, M. M., & Khanjani, N .(2021). Measuring Liveability in Iranian Cities Using the Global Liveable City Index (GLCI). Health Scope, 10(2), e112409. doi: 10.5812/jhealthscope.112409.
  19. Kovacs-Györi, A., & Cabrera-Barona, P. (2019). Assessing urban livability through residential preference-An international survey. DATA, 4(2019), 134. https://doi.org/10.3390/data4040134
  20. Lang, W., Chen, T., Chan, E. H. W., Yung, E. H. K., & Lee, T. C. F. (2019). Understanding livable dense urban form for shaping the landscape of community facilities in Hong Kong using fine-scale measurements. Cities, 84(2019), 34–45. https://doi.org/10.1016/j.cities.2018.07.003
  21. Li, M. & Fan, Z. (2025). Constructing High-Quality Livable Cities: A Comprehensive Evaluation of Urban Street Livability Using an Approach Based on Human Needs Theory, Street View Images, and Deep Learning. Land, 14(2025), 1095. https://doi.org/ 10.3390/land14051095.
  22. Liang, L., Deng, X., Wang, P., Wang, Z., & Wang, L. (2020). Assessment of the impact of climate change on cities livability in China. Science of The Total Environment, 726(2020), 138339. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.138339.
  23. Liu, Y., Li, J., & Yang, Y .(2018). Strategic adjustment of land use policy under the economic transformation. Land Use Policy, 74(2018), 5-14. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2017.07.005.
  24. Long, Y., Wu, Y., Huang, L., Aleksejeva, J., Iossifova, D., Dong, N., Gasparatos, A . (2024). Assessing urban livability in Shanghai through an open source data-driven approach. npj Urban Sustain, 4 (7), 1-14. https://doi.org/10.1038/s42949-024-00146-z.
  25. Lowe, M., Arundel, J., Hooper, P., Rozek, J., Higgs, C., Roberts, R., & Giles-Corti, B .(2020). Liveability aspirations and realities: Implementation of urban policies designed to create healthy cities in Australia. Social Science & Medicine, 245(2020), 112713. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2019.112713.
  26. Macmillan, A., Smith, M., Witten, K., Woodward, A., Hosking, J., Wild, K., & Field, A. (2020). Suburblevel changes for active transport to meet the SDGs: Causal theory and a New Zealand case study. Science of the Total Environment, 714(2020), 136678. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.136678.
  27. Magnuszewski, J., Beecham, R. & Burns, L. (2025). The Auckland Urban Liveability Index: A Mechanism for Quantifying and Evaluating Modern Urban Densification. Applied Spatial Analysis and Policy, 18(2025), 43. https://doi.org/10.1007/s12061-025-09643-9.
  28. Mansour, H. M .(2016). Liveable urban areas and new housing typologies. A Case Study In Vila Nova de Famalicão, Portugal. Master in SpatialL Planning and Urban Project, Department of Civil Engineering, University of Porto.
  29. Martino, N., Girling, C., & Lu, Y. (2021). Urban form and liveability: socioeconomic and built environment indicators. Buildings and Cities, 2(1),220-243. http://dx.doi.org/10.5334/bc.82
  30. McCann, E. (2007). Inequality and politics in the creative city-region: questions of livability and state strategy. International Journal of Urban & Regional Research, 31(2007), 188-196. DOI:10.1111/j.1468-2427.2007.00713.x.
  31. Medayese, S., Magidimisha-Chipingu, , & Chipungu, L .(2021). Conceptual nexus of urban liveability and sustainability. IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science, 654 (2021), 012027. doi:10.1088/1755-1315/654/1/012027.
  32. Mouratidis, K., & Yiannakou, A .(2022). What makes cities livable? Determinants of neighborhood satisfaction and neighborhood happiness in different contexts. Land Use Policy, 112(2022), 105855. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105855.
  33. Newman, P. W. G. (1999). Sustainability and Cities: Extending the Metabolism Model. Landscape and Urban Planning, 44(4), 219-226. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(99)00009-2.
  34. Norouzian-Maleki, S., Bell, S., Hosseini, S.-B. & Faizi, M. (2015). Developing and testing a framework for the assessment of neighbourhood liveability in two contrasting countries: Iran and Estonia. Ecological Indicators. 48(2015), 263–271, https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2014.07.033.
  35. Othman, I. W., Pullong, A., & Maidin, I. (2022). The Enhancement Of The Concept Of Liveability And Inclusive Community In Relation To Sustainable Development. Journal of Tourism Hospitality and Environment Management, 7 (29), 294-313. DOI: 10.35631/JTHEM.729020.
  36. Paul, A. (2020). Developing a methodology for assessing livability potential: an evidence from a metropolitan urban agglomeration (MUA) in Kolkata, India. Habitat International. 105(2020), 102263. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2020.102263.
  37. Paul, A., & Sen, J .(2018). Livability assessment within a metropolis based on the impact of integrated urban geographic factors (IUGFs) on clustering urban centers of Kolkata. Cities, 74(2018), 142-150. https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.11.015
  38. Paul, A., & Sen, J. (2020). A critical review of liveability approaches and their dimensions. Geoforum, 117(2020), 90-92. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2020.09.008.
  39. Raiyn, J .(2025). Enhancing Urban Livability: Exploring the Impact of on-Demand Shared CCAM Shuttle Buses on City Life. Transport and Telecommunication, 26(3), 223-236. DOI 10.2478/ttj-2025-0017.
  40. Rajesha, C .R., & Chandrashekara, B .(2025). Exploring Urban Liveability: Frameworks and Approaches for Sustainable Cities. Quest Journals Journal of Research in Humanities and Social Science, 13(3), 31-38. DOI: 10.35629/9467-13033138.
  41. Reid, S., Kraatz, J., & Caldera, S. (2024). A liveability framework for medium to high density social and affordable housing: An Australian housing case study. Urban Policy and Research, 42(2), 139–159. https://doi.org/10.1080/08111146.2024.2323013.
  42. Ruszczyk, H. A., Halligey, A., Rahman, M. F., & Ahmed, I. (2023). Liveability and vitality: An exploration of small cities in Bangladesh. Cities, 133(2023), 104150. https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.104150.
  43. Saeed, U., Ahmad, S.R., Mohey-ud-din, G., Butt, H.J., & Ashraf, U. (2022). An Integrated Approach for Developing an Urban Livability Composite Index—A Cities’ Ranking Road Map to Achieve Urban Sustainability. Sustainability, 14(2022), 8755. https://doi.org/10.3390/ su14148755.
  44. Schindler, M., & Dionisio, R. (2024). Planning for Urban Livability: Integrating Socio-Spatial Indicators in City-Making. Journal of Urban Technology, 31(3), 53–82. https://doi.org/10.1080/10630732.2024.2391889.
  45. Tariq Sheikh, W., & van Ameijde, J.(2022). Promoting Livability Through Urban Planning: A Comprehensive Framework Based on the “Theory of Human Needs. Cities, 131(2022), 103972. https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.103972.
  46. Tolfo, G., & Doucet, B .(2022). Livability for whom?: Planning for livability and the gentrification of memory in Vancouver. Cities, 123(2022), 103564. https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.103564.
  47. Valcárcel-Aguiar, B., & Murias, P .( 2019). Evaluation and Management of Urban Liveability: A Goal Programming Based Composite Indicator. Social Indicators Research, 142(2019), 689–712. doi:10.1007/s11205-018-1861-z.
  48. Wang, Y., & Miao, Z .(2022). Towards the analysis of urban livability in China: spatial–temporal changes, regional types, and influencing factors. Environmental Science and Pollution Research, 29(40),1-20. DOI:10.1007/s11356-022-20092-6.
  49. Xiao, Y., Chai, J., Wang, R., & Huang, H. (2020). Assessment and key factors of urban liveability in underdeveloped regions: A case study of the Loess Plateau, China. Sustainable Cities and Society. 79(2022), 103674. https://doi.org/10.1016/j.scs.2022.103674.
  50. Yu, J., Li, X., Guan, X., & Shen, H. (2022). A remote sensing assessment index for urban ecological livability and its application. Geo-Spatial Information Science, 27(2), 289–310. https://doi.org/10.1080/10095020.2022.2072775.
  51. Zhan, D. S, Kwan, M. P., Zhang, W. Z, Fan, J., Yu, J. H, & Dang, Y. X. (2018). Assessment and determinants of satisfaction with urban livability in China. Cities, 79, 92-101. https://doi.org/10.1016/j.cities.2018.02.02.
  52. Zhang, Q., Nie, H., & Li, X. (2024). Evaluation of Urban Space Livability in the Urban Area of Hefei based on Production-Living-Ecological Space. Journal of Resources and Ecology, 15(2), 338-350. https://doi.org/10.5814/j.issn.1674-764x.2024.02.009.
  53. Zhang, W. Z. (2016). The core framework of the livable city construction. Geographical Research, 35(2), 205-213. https://doi.org/10.11821/dlyj201602001
  54. Zhu, L., Guo, Y., Zhang, C., Meng, J., Ju, L., Zhang, Y., & Tang, W. (2020). Assessing community-level livability using combined remote sensing and internet-based big geospatial data. Remote Sensing, 12(24). https://doi.org/10.3390/rs12244026.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 44
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 25


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب