| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شمارهها | 389 |
| تعداد مقالات | 3,781 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,219,055 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,481,275 |
استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت مخاطرات زیستمحیطی در اکوسیستمهای کوهستانی | ||
| پژوهش های محیطی در قلمروهای کوهستانی | ||
| دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5، فروردین 1405، صفحه 33-48 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ermr.2025.144309.1032 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه اسدی1؛ مریم شایسته فر2؛ حمید گنجائیان* 3 | ||
| 1استادیار، پژوهشکده حفاظت آب و خاک و آبخیزداری. تهران، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد، گروه ریاضی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
| 3دکترا، گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| استفاده از هوش مصنوعی (AI) در مدیریت مخاطرات طبیعی و انسانی مناطق کوهستانی، ظرفیت بالقوهای برای کاهش خسارات و ارتقای تابآوری این مناطق فراهم میکند. این پژوهش با مرور مطالعات کتابخانهای و ارائه نمونههای عملی، به تحلیل کاربرد AI در مدیریت مخاطراتی همچون زمینلرزه، حرکات دامنهای، سیلاب، آتشسوزی جنگلها، تخریب پوشش گیاهی و توسعه شهری پرداخته است. دادههای کلی پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانهای گردآوری شده، اما در بخش نمونههای عملی از تصاویر ماهوارهای MODIS، Sentinel-1 و Landsat بهره گرفته شده است. مهمترین ابزارهای تحلیلی مورد استفاده در این پژوهش شاملGMT، TerrSet، سامانه گوگل ارث انجین و ArcGIS بودهاند. نتایج نشان میدهد که ادغام دادههای چندمنبعی با مدلهای هوش مصنوعی توانسته است پیشبینیهایی دقیقتر و سریعتر نسبت به روشهای سنتی ارائه دهد. این قابلیت نهتنها موجب افزایش زمان واکنش و امکان صدور هشدارهای زودهنگام شده، بلکه زمینهساز برنامهریزی پیشگیرانه و کاهش خسارات جانی و مالی نیز شده است. برای نمونه، پیشبینی سیلاب با مدلهای LSTM و هشدار زودهنگام زمینلغزش با استفاده از شبکههای عصبی کانولوشنی (CNN) نمونههایی از این توانمندیها هستند. در حوزه مخاطرات انسانی نیز هوش مصنوعی بهعنوان یک سامانه هشدار سریع و ابزار تحلیلی پیشرفته عمل کرده است؛ از جمله پایش تغییرات پوششگیاهی با شاخص NDVI، شناسایی سریع آتشسوزیها با CNN و مدلسازی مسیر آلایندهها در آبخوانها، قابلیتهای این فناوری در حفاظت از اکوسیستمهای حساس کوهستانی را بهخوبی نشان میدهد. بر اساس نتایج این پژوهش، هوش مصنوعی با قدرت پردازش دادههای عظیم و شناسایی الگوهای پیچیده، میتواند بهعنوان ابزاری کارآمد و نوآورانه برای پیشبینی، پایش و کاهش اثرات مخاطرات طبیعی و انسانی در مناطق کوهستانی به کار گرفته شود | ||
| کلیدواژهها | ||
| مدیریت محیطی؛ مخاطرات زیستمحیطی؛ قلمروهای کوهستانی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 186 |
||