پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 370 |
| تعداد مقالات | 3,630 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,646,969 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,194,024 |
توسّعات معنایی در خطبه‌های نهج البلاغه با جای‌گردانی‌های اجزای جمله | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2025.144213.1296 | ||
| نویسندگان | ||
| فاروق نعمتی* 1؛ سیدصدرالدین محمودی2 | ||
| 1گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور استان کردستان، مرکز سنندج | ||
| 2دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| ارتباط نحو و معناشناسی از موضوعات مورد اختلاف میان زبان‌شناسان بوده است. اگرچه در باب سبک، دو دیدگاه متقابل «تزیینی» و «ارگانیک» وجود دارد، امّا نمی‌توان رابطه‌ی وجوهِ نحوی با موضع گوینده و رویکردهای وی به موضوع را نادیده گرفت؛ بدین معنی که بهره‌گیری از ساختارهای دستوری خاصّ در برابر «نظم پایه» یا «نحوِ معیار»، افزون برآن‌که مبنایی برای شناسایی سبک گوینده به شمار می‌رود، در توسّع معنایی و تنوّع بخشی به دلالت‌های کلام نیز مؤثر است. در این زمینـه، تصرّفات نحـوی و خلافِ عادت در متن نهـج البلاغه؛ به‌ویژه «جـای‌گردانی‌های اجـزای جمله» یا «تبـادل مکان واژگان» به عنوان یکی از ابزارهای پُر بسامد، علاوه بر تقویت جنبه‌های زیبایی‌شناختی زبان، نقش معنی‌رسانی در آن را به کمال، تشخّص می‌بخشد. به سبب گستردگی موضوع، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در دو حوزۀ «نحو» و «معنا شناسی»؛ تنها بر مبنای بررسی شواهدی از تقدیم و تأخیرهای هدفمند نهج البلاغه در سیاق‌های «شرط»، «عطف»، «ترکیبات وصفی»، «عامل و معمول»، درصدد آن است تا جای‌گردانی‌های نحوی مؤثر بر توسّع و تولید معنا در سیاق‌های مذکور را معرفی و دستاوردهای معنایی نشأت گرفته از تبادل در جایگاه واژگان را تفسیر نماید. نتایج پژوهش گویای آن است که چیدمان عادی واژگان و نظم معمول بسیاری از ساختارهای نحوی نهج البلاغه در پیوند با اندیشـه‌های حضرت علی(ع) دگرگون شده است که اتّخاذ چنین سبکی، افزون بر کارایی لازم در سطوح بلاغی، به شیوه‌های مختلفی، توسّع معنایی زبان را نیز به دنبال دارد | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| متغیر نحوی؛ توسّع معنایی؛ جای‌گردانی واژگان؛ خطبه‌های نهج البلاغه | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |
||