
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 377 |
تعداد مقالات | 3,673 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,693,408 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,232,523 |
گفتمان خشونت نمادین در رمانهای دهه ۹۰ ایران با رویکرد بوردیو | ||
تحلیل گفتمان ادبی | ||
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 8، خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/lda.2025.144490.1086 | ||
نویسندگان | ||
نرگس قادر1؛ حمید رضایی* 2 | ||
1کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه پیام نور، شهرکرد، ایران | ||
2دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به بررسی بازنمایی خشونت نمادین در رمانهای ایرانی دهه ۱۳۹۰ میپردازد و میکوشد با تکیه بر نظریه بوردیو، سازوکارهای پنهان سلطه و بازتولید نابرابری را در این آثار آشکار سازد. بر اساس چارچوب نظری بوردیو، خشونت نمادین بهعنوان شکلی از سلطه نرم و نامرئی، در بستر زبان، نهادها و روابط اجتماعی بازتولید میشود و از همینرو خطرناکتر از خشونت آشکار تلقی میگردد. در این پژوهش هفت رمان شاخص دهه ۱۳۹۰ شامل من منچستریونایتد را دوست دارم (یزدانی خرم،1391)، تاول (افروزمنش، 1392)، لب بر تیغ (سناپور،1393)، بیست زخم کاری (حسینیزاد، 1395)، ملکان عذاب (خسروی،1397)، خفاش شب (گلشیری،1399) و پسکوچههای سکوت (مودبپور،1399) با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفتهاند. یافتهها نشان میدهند که خشونت نمادین در این آثار در پنج سطح اصلی بروز مییابد: خانواده، اجتماع و طبقه، زنان، زبان و روایت و نهادها. خانواده بهعنوان نخستین نهاد اجتماعی، نقش محوری در درونیسازی کلیشههای جنسیتی دارد؛ در سطح اجتماعی و طبقاتی، فرودستان با طرد و تحقیر مواجهاند؛ زنان بیشترین قربانیان خشونت نمادیناند و زبان و روایت نیز ابزارهایی برای انتقال و مشروعیتبخشی به سلطهاند. افزون بر این، نهادهای آموزشی، رسانهای و اداری در تثبیت این وضعیت نقشی بنیادین ایفا میکنند. در عین حال، برخی رمانها همچون تاول امکان مقاومت در برابر خشونت نمادین را نیز بازنمایی کردهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که نظریه خشونت نمادین بوردیو ابزاری کارآمد برای تحلیل رمانهای اجتماعی ایران در دهه ۱۳۹۰ است و این آثار همزمان هم بازتابدهنده سلطه و هم عرصهای برای افشای آن به شمار میآیند. | ||
کلیدواژهها | ||
خشونت نمادین؛ بوردیو؛ رمان ایرانی؛ دهه ۱۳۹۰؛ سلطه مردانه؛ تحلیل گفتمان ادبی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |