
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 379 |
تعداد مقالات | 3,711 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,776,275 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,300,352 |
گفتمان خشونت نمادین در برگزیده رمانهای دهۀ ۹۰ ایران با رویکرد بوردیو | ||
تحلیل گفتمان ادبی | ||
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 8، خرداد 1404، صفحه 69-90 اصل مقاله (520.78 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/lda.2025.144490.1086 | ||
نویسندگان | ||
نرگس قادر1؛ حمید رضایی* 2 | ||
1کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، شهرکرد، ایران. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به بررسی بازنمایی خشونت نمادین در رمانهای ایرانی دهۀ ۱۳۹۰ میپردازد و میکوشد با تکیه بر نظریۀ بوردیو، سازوکارهای پنهان سلطه و بازتولید نابرابری را در این آثار آشکار کند. بر اساس چارچوب نظری بوردیو، خشونت نمادین بهعنوان شکلی از سلطۀ نرم و نامرئی، در بستر زبان، نهادها و روابط اجتماعی بازتولید میشود و از همینرو خطرناکتر از خشونت آشکار تلقی میشود. در این پژوهش، هفت رمان شاخص دهۀ ۱۳۹۰ شامل من منچستریونایتد را دوست دارم (یزدانیخرّم، 1391)، تاول (افروزمنش، 1392)، لب بر تیغ (سناپور، 1393)، بیست زخم کاری (حسینیزاد، 1395)، ملکان عذاب (خسروی، 1397)، خفاش شب (گلشیری، 1399) و پسکوچههای سکوت (مؤدبپور، 1399) با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفتهاند. یافتهها نشان میدهند که خشونت نمادین در این آثار در پنج سطح اصلی بروز مییابد: خانواده، اجتماع و طبقه، زنان، زبان و روایت و نهادها. خانواده بهعنوان نخستین نهاد اجتماعی، نقش محوری در درونیسازی کلیشههای جنسیتی دارد؛ در سطح اجتماعی و طبقاتی، فرودستان با طرد و تحقیر مواجهاند؛ زنان بیشترین قربانیان خشونت نمادیناند و زبان و روایت نیز ابزارهایی برای انتقال و مشروعیتبخشی به سلطهاند. افزون بر این، نهادهای آموزشی، رسانهای و اداری در تثبیت این وضعیت، نقشی بنیادین ایفا میکنند. در عین حال، برخی رمانها همچون تاول امکان مقاومت در برابر خشونت نمادین را نیز بازنمایی کردهاند. همچنین میتوان گفت این آثار همزمان هم بازتابدهندۀ سلطه و هم عرصهای برای افشای آن به شمار میآیند. | ||
کلیدواژهها | ||
خشونت نمادین؛ بوردیو؛ رمان ایرانی؛ دهه ۱۳۹۰؛ سلطۀ مردانه؛ گفتمان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 28 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 20 |