پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 377 |
| تعداد مقالات | 3,680 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,711,043 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,244,386 |
شیخ عبدالقاهر جرجانی در نگاهِ انتقادی نصر حامد ابوزید (با تکیه بر مبحث مجاز) | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 8، شهریور 1404، صفحه 1-24 اصل مقاله (623.52 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2024.140850.1150 | ||
| نویسندگان | ||
| الهام بابلی بهمه* 1؛ رسول دهقان ضاد2 | ||
| 1دانش آموخته زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در اندیشه اسلامی نزاع بر سر مفهوم مجاز، صرفا یک چالش بلاغی نبوده؛ بلکه در گفتمان نقدی معاصر، نیز حضوری برجسته داشته است. آراء بلاغت‌پژوهان کلاسیک، به‌ویژه در مبحث مجاز همواره در مطالعات اسلامی محل اهتمام بوده است. ابوزید (۱۹۴۳م) یکی از متفکران معاصر عربی در پژوهش‌های نوین دینی‌اش با گزینش مؤلفه‌های هرمنوتیک نسبی‌گرا بر خوانشی جدید از اندیشه جرجانی (۴۷۱هـ) تمرکز کرده که با ریشه فکری شیخ، در تقابل است. در پرتو اینکه صورت-بندی آراء جرجانی در اندیشه نصر حامد، نیازمند فهم دقیق است، پژوهش پیش‌رو می‌کوشد با روش استقرائی، در ارتباط با چالش مجاز که حاصل مطالعات نصر حامد بوده، بر مبنای اندیشه هر دو متفکر، تحلیلی ارائه دهد. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که ابوزید در مبحث مجاز خوانشی دوگانه از آراء جرجانی دارد؛ نخست: برمجاز لغوی و عقلی در رأی جرجانی اشکال می‌گیرد؛ زیرا بار معنایی برای لغت در مجاز لغوی را در تضاد با دوگانه لغت و کلام در نگاه عبدالقاهر می‌بیند. دوم: از نظر وی، جرجانی نگاهی ادبی به بعضی از پدیده‌های بلاغی نداشته و با خوانشی جدید از استعاره و تشبیه، شبه را به‌عنوان ابزاری برای نسبت دادن نسبی‌گرایی در اندیشه عبدالقاهر به‌کار می‌برد. از دید او، در آن گونه‌های بلاغی که عقلْ با نوعی حصر مواجهه بوده، ارزش بلاغی وجود ندارند؛ اما در استعاره تخییلیه، شبه عقلی، و تمثیل اندیشه نسبی‌گرایی خود را پیاده می‌کند، وتمثیل به‌مثابه تأویل را بهترین دستاورد شیخ دربلاغت و دارای ارزش بلاغی می‌داند. علاوه بر این، دست یافتن به مفاهیم مجازی را همان حقیقتِ نسبی تلقی می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مجاز؛ وجه شبه؛ عقل؛ تأویل. | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8 |
||