پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 378 |
| تعداد مقالات | 3,692 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,726,218 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,259,830 |
بررسی حس‌آمیزی در غزلیات سعدی با رویکرد زبانشناسی شناختی | ||
| پژوهش‌های زبانشناسی: نظریه و کاربرد | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1404 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jls.2025.143976.1265 | ||
| نویسندگان | ||
| سعیده شجاع رضوی* 1؛ سلیمه دارایی2 | ||
| 1استادیار پژوهشکده زبانشناسی کتیبه ها و متون | ||
| 2استادیار دانشگاه فرهنگیان گیلان رشت | ||
| چکیده | ||
| حس‌آمیزی پدیده‌ای ادراکی- شناختی است که در تصویرآفرینی اشعار نقشی اساسی دارد. پژوهش حاضر برای نخستین بار اشعار سعدی را به منظور تحلیل بازنمودهای حس‌آمیزی بررسی نموده‌است. روش: پژوهش حاضر با چارچوب نظری اولمان (1964) به بررسی حس‌آمیزی و تلفیق حواس در دویست غزل (۱۵۶۰ بیت) سعدی پرداخته است. ابتدا دویست غزل سعدی انتخاب شد و سپس ۱۰۰۰ عبارت دارای حس‌آمیزی در این ابیات مشخص گردید. مبدا و مقصد این عبارات حس‌آمیخته استخراج و الگوی انتقال حواس این اشعار ترسیم شد. یافته‌ها: داده‌ها نشانگر آن است که در اشعار سعدی پربسامدترین حوزه‌ی مبدا که به توصیف مفاهیم مورد نظر شاعر می‌پردازد دو حس نزدیک یعنی بساوایی و چشایی است و حس بینایی در رتبه‌ی سوم حوزه‌ی مبدا قرار گرفت. در حوزه‌ی مقصد حواس درونی، شنوایی، بویایی، بینایی لامسه و چشایی به ترتیب بیشترین بسامد را به خود اختصاص دادند. نتیجه‌گیری: سلسله مراتب انتقال حواس در اشعار سعدی با الگوی پیشنهاد شده‌ی اولمان (۱۹۶۴) مطابقت دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبانشناسی شناختی؛ سعدی؛ حس‌آمیزی؛ استعاره؛ حس‌درونی | ||
| مراجع | ||
|
منابع فارسی
افراشی، آزیتا (۱۳۹۵). معنی شناسی شناختی، تهران: پارسه.
افراشی، آزیتا ، جولایی، کامیار (۱۳۹۹). حس‌آمیزی در زبان فارسی رویکردی شناختی و پیکره بنیاد. تازه‌های علوم شناختی، 22(4)، ۱۱۴-۱۲۳. http://orcid.org/0000-0001-9990-6256
امین، احمد و عظیمی، زهرا (1396). حس‌آمیزی در مثنوی. علوم ادبی، 7 (12). 30-22. https://doi.org/10.22091/jls.2018.2494.1119
بهمنی مطلق، حجت الله (1396). جایگاه و نقش حس‌آمیزی در شعر شفیعی کدکنی، پژوهش‌های دستوری و بلاغی، 7(12). 67-91. https://doi.org/10.22091/jls.2018.2114.1104
بهنام، مینا (1389). حس‌آمیزی: سرشت و ماهیت، پژوهش زبان و ادب فارسی، 19، 67-92.
حسینی، سیده فاطمه، ایرجی، مریم و طباطبایی لطفی، سید عبدالمجید (1402). بررسی استعاره‌های فضایی یاس و امید در چهار رمان چهار دهه‌ی اخیر، پژوهش‌های زبانشناسی: نظریه و کاربرد، 1(2) 183-199. https://doi.org/10.22034/jls.2023.62845
رضایی، حدایق ، عباسپور، مهدیه (1403). برهم کنش استعاره و مجاز در ساخت معنی عبارات اصطلاحی در زبان فارسی، پژوهش‌های زبانشناسی: نظریه و کاربرد، 3(2)، 137-170. https://doi.org/10.22034/jls.2024.140961.1088
سعدی، مصلح الدین (1377). دیوان غزلیات، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، تهران: مهتاب
شجاع رضوی، سعیده (۱۳۹۹). بررسی ساختار عبارات استعاری بدن‌مند کودک فارسی زبان بر مبنای نقش عوامل جامعه‌شناختی زبان، زبانشناخت، 11(1)، ۱۵۵-۱۷۳
https://www.doi.org/10.30465/ls.2020.5447
شفیعی کدکنی (13۵۸). صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگاه
شفیعی کدکنی (13۸۰). صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگه
صادقیان، محمد علی (1387). زیور سخن در بدیع فارسی، ج2، یزد: دانشگاه یزد.
فشارکی، محمد (1379) نقد بدیع-تهران: سمت.
کانت، ایمانویل (۱۴۰۲). ایمانویل کانت، تهران: پارسه.
کریمی، پرستو (1387). حواس پنجگانه و حس‌آمیزی در شعر، گوهر گویا، 2(8)، 1-20. https://sid.ir/paper/123655/fa
گلفام، ارسلان (1381). زبانشناسی شناختی و استعاره، در تازه‌های علوم شناختی، شماره 3، تهران. http://icssjournal.ir/article-
محمودی، علیرضا ، راشدی، فاطمه (1369). بررسی حس‌آمیزی در اشعار نصرالله مردانی، زبان و ادب فارسی، شماره 233. 199-181. . http://icssjournal.ir/article-
References
Afrashi, A. (2016). Cognitive Semantics, Tehran: Parse. [In Persian].
Afrashi, A. and Julai, k. (2019). Sensualization in Persian: A Cognitive Approach and Foundational Corpus. Recent Developments in Cognitive Sciences, 22(4), 114-123. [In Persian].
Amin, A and Azimi, Z. (2017). Sensualization in the Masnavi. Literary Sciences, Year 7, Issue 12. 22-30. [In Persian].
Bahmani Motlagh, H. (2017). The Place and Role of Sensual Blending in Shafi'i Kadkani's Poetry, Grammatical and Rhetorical Studies, 7(12), 67-91. [In Persian].
Behnam, M. (2010). Sensual Blending: Nature and Essence, Persian Language and Literature Studies, Year 19. 67-92. [In Persian].
Cerretani, J. (2010). Extra sensory perceptions. Harvard Medicin college: 11(2):33-73. DOI:10.14704/nq.2010.8.4.353
Day, S. (1996). Synaesthesia and synaesthetic metaphors. Psyche.;2(32):1-6. http://psyche.cs.monash.edu.au/v2/psyche-2-32-day.html
Fesharaki, M. (1990). Novel Criticism-Tehran: Samt. [In Persian].
Hosseini, S.F. Irji, M., & Tabatabaei Lotfi, S. A. M. (2013). A Study of Spatial Metaphors of Hope and Despair in Four Novels of the Last Four Decades, Linguistic Studies: Theory and Practice, 1(2), 183-199. [In Persian].
Gulfam, A. (2002). Cognitive Linguistics and Metaphor, in News of Cognitive Sciences, No. 3, Tehran. [In Persian].
Huang, C.R. (2015). Towards a Lexical semantic Theory of Synaesthesia in Chinese. In keynote Speech in the 16th Chinese lexical semantics workshop (clsw-16). https://www.researchgate.net/publication
Jo, C. (2017). A corpus-based study on synesthesia in Korean ordinary language. In Proceedings of the 31st Pacific Asia Conference on Language, Information and Computation. November 16-18; Cebu City, Philippines. https://aclanthology.org/Y17-1034.
Kant, I. (2024). Immanuel Kant, Tehran: Parse. [In Persian].
Karimi, P. (2008). The Five Senses and Sensualism in Poetry, Gohar Goya, 2(8), 1-20. [In Persian].
Lakoff, G. Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago:University of Chicago Press;1980.
Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaphor. A. OrtonyA, editor. Metaphor and thought. Cambridge:Cambridge University Press; pp. 202-251.
Lakoff, G. (1999). Women, fire, and dangerous things: What categories reveal about the mind. Chicago:University of Chicago.
Leatherdale, L. (2015). Synesthesia: The fascinating world of blended senses, synesthesia and types of synesthesia explained.
Mahmoudi, A and Rashedi, F. (1989). A Study of Sensualism in the Poems of Nasrollah Mardani, Persian Language and Literature, No. 233. 199-181. [In Persian].
Ortony, A. (1979). Metaphor: A multidimensional problem. A Ortony, editor. Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Rezaei, H. and Abbaspour, M. (1403). “The interaction of metaphor and metaphor in constructing the meaning of idiomatic expressions in Persian”. Linguistic Studies: Theory and Practice, 3(2), Serial 6. 137-170. [In Persian].
Saadi, M. (1977). Divan Ghazaliyat, edited by Dr. Khalil Khatib Rahbar, Tehran: Mahtab. [In Persian].
Sadeghian, M. A. (2008). The ornament of speech in Persian novel, Vol. 2, Yazd: Yazd University. [In Persian].
Shafiei Kadkani, M. (1979). Imagination in Persian Poetry, Tehran: Aghah. [In Persian].
Shafiei Kadkani, M. (1980). Imagination in Persian Poetry, Tehran: Aghah. [In Persian].
Shen, Y. (1997). Cognitive constraints on poetic figures. Cognitive Linguistics.https://www.researchgate.net/publication
Shoja Razavi, S. (2010). A study of the structure of metaphorical expressions of Persian-speaking children based on the role of sociological factors of language, Linguistics, 11(1), 155-173. [In Persian].
Ullmann, S. (1964). Language and styl. Oxford: Basil Black well.
Ullmann, S. (1959). The principles of semantics. 2nd edition. Oxford: Blackwell.
Wiliams, JM. (1976). Synaesthetic adjectives: A possible law of semantic change. http://www.jstor.org/stable/
Yu, N. (2003). “Synesthetic metaphor: A cognitive perspective. Journal of Literary Semantics.” 32(1), 19-34 https://www.researchgate.net | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5 |
||