| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شمارهها | 382 |
| تعداد مقالات | 3,748 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,089,199 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,403,015 |
تحلیل زبانی و نشانه شناختی" المرأة شرّ" در حکمت238 با رویکرد مثلث معنایی آگدن و ریچاردز | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2025.143770.1271 | ||
| نویسنده | ||
| سید محمد موسوی بفرویی* | ||
| 'گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، ایران، دانشگاه میبد، میبد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش با هدف واکاوی معنایی واژه «شرّ» در حکمت ۲۳۸ نهجالبلاغه «المرأة شرّ...» و با کاربست مدل مثلث معنایی آگدن و ریچاردز، به بازتعریف این گزاره در بافت گفتمانی- تکوینی خود پرداخته است. یافتهها نشان میدهد که «شرّ» در این متن، علیرغم دلالتهای اولیه منفی، در سطوح تحلیل زبانی (محورهای همنشینی و جانشینی) و نشانهشناختی، حاوی مؤلفههای معناییِ مثبت و وجودی است. بررسی این گزاره در تعامل با متون همارز دینی- اجتماعی و سیاق کلی نهجالبلاغه، حکایت از آن دارد که «شرّ» در اینجا نه به معنای نفی هویتی زنان، بلکه با اشاره به ضرورتی تکوینی در نظام احسن آفرینش، مؤلفههایی از قبیل زحمت داشتن، ناگزیری و ناچاری را در بر دارد که در سه ضلع مثلث معنایی قابل ترسیم است: - مصداق (ارجاع): کاربرد صفت «شرّ» برای زن در گفتمان دینی - دلالت (موضوع): نسبتسنجی شرّ با حکمت الهی در نظام آفرینش - مفهومسازی (اندیشه): تبیین جایگاه زن در تقابل جبر و اختیار نتایج پژوهش بیانگر آن است که تفسیر «شرّ» به مثابه «امری گریزناپذیر» (بر اساس قرائن متنی و فرامتنی)، از یکسو مانع تقلیلگرایی معنایی (محدود کردن آن به بدی محض) میشود و از سوی دیگر، با نگاه پویا به «روح زمانه» امام علی(ع)، خوانشی سازگار با مبانی انسانشناختی اسلام ارائه میدهد. این تحلیل، زمینه را برای عبور از برداشتهای سطحی و تقلیدی از چنین گزارههایی فراهم میسازد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| نشانهشناسی دینی؛ مثلث معنایی؛ آگدن و ریچاردز؛ حکمت 238 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||