
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 355 |
تعداد مقالات | 3,429 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,341,291 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,527 |
خوانش معماری نارنجستان قوام براساس نظریه سازماندهی محیط | ||
جامعه شناسی فرهنگ و هنر | ||
مقاله 7، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 15، تیر 1402، صفحه 97-112 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/scart.2023.62775 | ||
نویسندگان | ||
میلاد امیدی1؛ مرضیه آزاد ارمکی* 2؛ امید رهایی3 | ||
1دانشجوی دکتری گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی، تهران، ایران | ||
3استادیار گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در بررسی و تحلیل معماری بخصوص معماری سنتی، شناخت محیط حائز اهمیت است. در نظریه سازماندهی محیطی که به عنوان مقدمه شناخت محیط معرفی میگردد، انسان در پی نظم و معنا بخشیدن به محیط اطراف خود و در جهت ارائه معانی ذهنی و تنظیم روابط با محیط میباشد تا باایجاد محیطی مضبوط، علاوه بر پویایی، تعامل با دیگران را نیز فراهم کند. مفهوم محیط از نگاه راپاپورت، برگرفته از فرهنگ و فعالیتهای اجتماعی، برآیندی ساختارگرایانه از فضا، زمان، معنا و روابط و مجموعهای از مولفههای ثابت، نیمه ثابت و عناصر غیرثابت در محیط اجتماعی است که انطباق مولفههای چهارگانه در معماری سنتی و بومی بیشتر از معماری مدرن میباشد. در این پژوهش و با هدف بررسی و شناخت مولفههای محیطی و دانشهای بکارگرفته شده در بناهای سنتی و نوع تعامل انسانها در گذشته با محیط و جهت انتظام محیط و فضاهای موجود، مجموعه نارنجستان قوام شیراز مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با بررسی منابع کتابخانهای، نظریات و دیدگاههای راپاپورت در باب محیط و بخصوص نظریه سازماندهی محیط وی و مولفههای آن استخراج گردید. سپس با مشاهده میدانی مجموعه نارنجستان، به بررسی و انطباق بنا با مولفههای نظریه پرداخته شد. نتیجه اینکه عناصر کالبدی، نقش پررنگی در سازمان فضایی بنا دارد و انتظام فضایی نیز بر معنا، زمان و ارتباطات تاثیرگذار است. همچنین به تایید تطابق نظریه و اصول چهارگانه سازماندهی محیطی با معماری سنتی و بومی کمک میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
راپاپورت؛ نظریه؛ سازماندهی محیط؛ نارنجستان قوام؛ نظم فضایی | ||
مراجع | ||
آرامشپور، محسن؛ موحد، مجید و نعمتی، جواد (1399). مطالعه کیفی فرهنگ بدنسازی (مردان جوان شهر شیراز). جامعه شناسی فرهنگ و هنر، 2(3)، 49-69.آرنهایم، رودلف (1394). پویه شناسی صور معماری. ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.آزادی، محسن؛ هیربدی، کامران و یعقوبی، محمود (1397). بررسی مصرف انرژی ساختمان سنتی نارنجستان قوام در شیراز. بیست و ششمین همایش سالانه بینالمللی انجمن مهندسان مکانیک ایران.پرتوی، پروین و صداقترستمی، کبریا (1400). سیر تکوینی اندیشه امس راپاپورت در حوزه فرهنگ و مطالعات رفتار-محیط. نشریه شهرسازی ایران، 6، 29-41.پوردیهیمی، شهرام (1394). منظر انسانی در محیط مسکونی. تهران: نشر آرمانشهر.توکلیان، زهرا و بهمنی کازرونی، سارا (1394). بررسی چگونگی انتظام شبستان در مساجد تاریخی شیراز. نشریه پژوهشهای معماری اسلامی، 3 (3)، 89-103.حقبین، روشنک (1396). بررسی محتوا و شیوه اجرای نقاشیهای سقفی عمارت نارنجستان قوام شیراز. سومین کنفرانس بینالمللی علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران .حیدری، علی اکبر و محمدحسینی، پریسا (1398). تحلیل ارتباط میان مولفههای فرهنگ و ابعاد محیط مصنوع (نمونه موردی: خانهای تاریخی در تبریز). نشریه اندیشه معماری، 3 (6)، 76-95.خاکپور، مژگان؛ انصاری، مجتبی؛ شیخ مهدی، علی و طاووسی، محمود (1394). ویژگیهای اجتماعی-فرهنگی مسکن بومی. نشریه مسکن و محیط روستا، 34 (149)، 3-14.راپاپورت، آموس (1366). منشا فرهنگی مجتمع های زیستی. ترجمه راضیه رضازاده، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه علم و صنعت.راپاپورت، آموس (1382). خاستگاههای فرهنگی معماری. ترجمه صدف آلرسول و افرا بانک، فصلنامه خیال، 8.راپاپورت، آموس (1392). معنی محیط ساخته شده، رویکردی در ارتباط غیرکلامی، ترجمه فرح حبیب، تهران: نشر سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری.رحیمی، محمدعلی و کریمی، باقر (1399). تحلیلی در معماری بومی با تاکید بر روش زندگی ساکنان به منظور ارتقاء همگنی ادراکی در محیط انسان ساخت بومی (نمونه مورد پژوهش: بافت قدیم بوشهر). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 12 (2)، 65-81.زارع مهذبیه، آیدا؛ شاهچراغی، آزاده و حیدری، شاهین (1395). بررسی کیفیت محیطی فضاهای داخلی با تاکید بر آسایش حرارتی در خانههای سنتی (نمونه های موردی: دو خانه قجری در شیراز). مطالعات معماری ایران، 5 (9)، 85-100.سروریان، مهرنوش (1394). بررسی دلایل تاثیرپذیری نقاشی قاجار از غرب (موردمطالعاتی: سقف ایوان اصلی نارنجستان قوام شیراز). اولین کنفرانس بینالمللی هنر، صنایع دستی و گردشگری، شیراز.عمادی، مریم و نصر، طاهره (1397). بررسی بازشو در معماری سنتی ایران با توجه به معماری پایدار (با نگاهی به عملکرد نور در پنجره رنگی شهرهای شیراز، یزد، قزوین، کاشان و بوشهر). کنفرانس بینالمللی عمران، معماری و مدیریت توسعه شهری.فلاحت، محمدصادق و شهیدی، صمد (1394). نقش مفهوم توده فضا در تبیین مکان معماری. باغ نظر، 12 (35)، 27-38.کمایی، امیر؛ تقوی، رخساره و کهزادیی، عمران (1395). تاثیر اقلیم در طراحی الگوی شکلگیری بناهای معماری اسلامی-ایرانی (نمونه موردی: باغ نارنجستان قوام). همایش بینالمللی معاصرسازی سنت های معماری اسلامی ایرانی، اردبیل.لبیبزاده، راضیه؛ حمزهنژاد، مهدی؛ نقرهکار، عبدالحمید و خانمحمدی، محمدعلی (1395). بازخوانی اسلامی از مدل محیط-رفتار راپاپورت در سازمان فضایی خانه و تحققسنجی آن در طرح. نامه معماری و شهرسازی، 9 (17)، 21-40.یوسفی، رسول؛ زارع خلیلی، فتحالله؛ مقنیپور، مجیدرضا؛ غروی منجیلی، فریبا (1401). تاثیر طبقه و سرمایههای اجتماعی و فرهنگی بر سلایق هنری (مورد مطالعه: شهر شیراز). جامعه شناسی فرهنگ و هنر، 4(1)، 147-167.ReferencesRapaport, A. (1982). The meaning of the built environment. Beverly Hills: Sage. CEO Discourse in Mergers and Acquisitions, 151.Rapoport, A. (2005). Culture Architecture and Design. Chicago, Locke Science Publishing Company.Rapoport, A. (2006). Archaeology and environment–behavior studies. Archeological Papers of the American Anthropological Association. 16(1), 59-70. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 354 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 305 |