پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,520 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,354 |
زنان در جامعه پساانقلابی: نشانه شناسی اجتماعی تصاویر بزرگداشت روز زن در دهه شصت در ایران | ||
| جامعه شناسی فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 7، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 20، تیر 1403، صفحه 116-131 اصل مقاله (881.42 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/scart.2023.139087.1310 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه سادات شفیعی* 1؛ سیده زهرا حسینی فر2 | ||
| 1دانشیار جامعه شناسی، پژوهشکده مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد ارتباطات اجتماعی - روزنامه نگاری، دانشکده علوم اجتماعی، پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| دهه شصت از آن برهه هایی در تاریخ معاصر ایران است که با وجود شهرت، کمتر مورد بررسی روشمند قرار گرفته است. این دهه با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی دربردارنده تلاش های مدون در جهت تاسیس و استقرار نظام سیاسی جدید با سازوبرگ های ایدئولوژیکی است که نظم جنسیتی متناسب خود را رقم زده و در تغییرات اجتماعی اداور پس از خود تاثیرات غیرقابل انکاری داشته است. تحلیل تصاویر انتشاریافته به مناسبت بزرگداشت روز زن در واقع کندوکاوی پیرامون روابط قدرت بوده و از معانی آشکار و مستتری در تصاویر سخن می‌گوید که جان‌مایۀ ارزش‌ها، تنظیم‌کننده کنش‌ها، هنجار‌ها و قواعد مرتبط با هر یک از دو جنس است. این پژوهش به روش کیفی و با رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی بر اساس سه محور معنای بازنمودی، تعاملی و ترکیبی به تحلیل نه تصویر انتشاریافته عمومی اعم از تمبر و پوستر در دهه شصت می پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد تصاویر می کوشند زن مسلمان انقلابی را از میان انواعی از زنان برکشند و در پهنای تاریخ و جامعه بگسترانند. زن مرجح و ترویج شده مادری جوان، پوشیده در حجاب است که در برابر الگوی زن سنتی و خانه نشین، در پس زمینه های فراخ ترسیم شده و در جهت تصویرسازی از عاملیت زنان در جریان تحولات سیاسی اجتماعی این دهه، نقش اجتماعی زن- مادر و مسلمان انقلابی را در حوزه عمومی معرفی و ترویج می سازند؛ نقشی که به تدریج وجه مبازر خود را به نفع وجوه پرورشی و حمایتی از دست می دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هنر انقلابی؛ جنگ تحمیلی؛ نقش اجتماعی؛ مادر محجبه | ||
| مراجع | ||
|
منابع
استریناتی، دومینیک (1388). مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ عامه. ترجمه ثریا پاک‌نظر، تهران: گام نو، (چاپ پنجم).
اکبرزاده جهرمی؛ سیدجمالالدین؛ محمدمهدی، فرقانی (1390). ارائه مدلی برای تحلیل گفتمان انتقادی فیلم. مجله مطالعات فرهنگ-ارتباطات، 12(16)، 129-157.
امامی فر، سیدنظام الدین؛ سجودی، فرزان؛ خزایی، محمد (1389). بررسی نشانه شناختی اعلان از ظهور انقلاب اسلامی ایران تا 1380. نشریه نگره، 5(16)، 73-97.
جعفریان، رسول (1390). هنر انقلاب. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
حسن پور اسلانی، محسن؛ صدیقی، بهرنگ (1393). مردانگی در قاب؛ نشانه‌شناسی اجتماعی مردانگی در عکاسی مطبوعاتی در دهه‌ها‌ی 50 و 60 خورشیدی. مجله جامعه شناسی ایران، 14(4)، 3-35.
خانی، مینو؛ بالایی، کریستف؛ گودرزی، مصطفی (1396). تحلیل بازتاب جنگ در آثار نقاشی کاظم چلیپا بر اساس نظر پانوفسکی (مطالعه موردی: سه اثر با موضوع و محوریت زن/ مادر). مجله باغ نظر، 14(47)، 49-64.
رز، ژیلیان (1394). روش و روش شناسی تحلیل تصویر. ترجمه سیدجمالالدین اکبرزاده جهرمی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
سجودی، فرزان؛ طباطبایی یزدی، لیلا (1393). ایدئولوژی جنسیتی بصری در آثار نقاشان زن و مرد با موضوع پرتره زنان در شش دهه گذشته در ایران. فصلنامه جامعه شناسی هنر و ادبیات، 6(2)، 187-211.
راش، مایکل (1377). جامعه و سیاست. ترجمه: منوچهر صبوری. تهران: انتشارات سمت.
رضایی، طاهره؛ سجودی، فرزان (1394). بازنمایی جنسیت در متون دیداری کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی به غیرانگلیسی زبانان از منظر نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر. جستار‌های زبانی، 6(3)، 115-140.
شفیعی، سمیه سادات و حسینی فر، زهرا (1399). مشارکت سیاسی زنان در انقلاب اسلامی؛ تحلیل نشانه شناختی پوسترهای انقلاب. جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، 8(2)، 143-172.
طاهری، مونا؛ دانشگر، فهیمه (1397). مطالعه تطبیقی شکل و محتوای پوسترهای اعتقادی در جوامع انقلابی: شوروی، چین، کوبا و ایران. فصلنامه علمی جلوه هنر، 10(3)، 15-28.
عالمی، حمید؛ مولوی وردنجانی، عیسی (1396). تاریخ هنر پوستر در دهه نخست انقلاب اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، 14(51)، 117-140.
نیکخواه قمصری، نرگس (1393). گفتمان جنسیت از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی. مجله تاریخنامه انقلاب، 1(1)، 113-154.
نیکخواه قمصری، نرگس؛ هلالی ستوده، مینا (1392). از سوژه جنسی تا سوژه انقلابی: بازنمایی زن در گفتمان انقلاب اسلامی. مجله مطالعات اجتماعی ایران، 7(3)، 150-170.
نظری طرهان، لیلا؛ صابری، کوروش (1396). بررسی نشانهشناختی تصاویر کتب کودکان براساس رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی: مطالعه موردی کتاب فارسی پایه اول دبستان. فصلنامه مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، 5(19)، 119-140.
References Aiello, G. (2006). Theoretical advances in critical visual analysis: Perception, ideology, mythologies, and social semiotics. Journal of visual literacy, 26(2), 89-102. Kress, G., & Van Leeuwen, T. (2020). Reading images: The grammar of visual design. Routledge. Halliday, M (1978). Language as Social Semiotic. London: Edward Arnold. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 174 |
||