پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,520 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,354 |
سیاستهای توسعه مسکن شهری و عدالت فضایی (اتنوگرافی نهادی مسکن مهر سنندج) | ||
| زیست سیاست و توسعه | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| علی گلی* 1؛ عثمان هدایت2 | ||
| 1دانشیار، گروه برنامه‌ریزی منطقه‌ای جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2دکترای جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: شهرسنندج به دلایلی از جمله رشد جمعیت، مهاجرت و افزایش حاشیهشینی یکی از شهرهایی بوده است که مسکن مهر در دو منطقه شهری_دگران و بهاران_ آن به اجرا درآمده است. در این پژوهش با در نظر داشتن رویکردهایی عدالت فضایی سعی در ارائه تحلیلی از وضعیت این مناطق داشتیم. مفروضه اصلی چین است که عدالت فضایی متحقق نشده است و زیستشهری در این مناطق به حاشیه رانده شده است. بررسی وضعیت مسکن در شهر سنندج یکی از مهمترین مسائل این شهر محسوب میشود و این امر چالشهایی را برای مدیران و برنامهریزان شهری، ساکنان و مالکین ایجاد نموده است. مسکن مهر سنندج با ظرفیت ٧٦٠٠ واحد (در بهاران سطح 43/5 هکتار احداث شده و طول کل خیابان های 20 و 14 متری آن 6410 متر است و تراکم خیابان در این پروژه 147/3 متر) درصدد ایجاد فضایی برای شهروندان بود که بتواند مشکلات و مسائل شهری بهویژه مسکن را حل نماید. این پروژه، وضعیتی را ایجاد کرده است که صرفا نمیتوان از لحاظ آماری و کمی بدان نگاه کرد. نگاه به این پروژه از سوی ذینفعان یکی از مهمترین راههایی است که بتوان به چگونگی عملکرد مدیران و برنامهریزان، پیمانکاران و ذیمدخلان نگریست و دستاوردهای این پروژه را مورد ارزیابی قرار داد. این امر، نشان میدهد که ساکنان، چه برداشتها و مواجهاتی در برابر سیاستها و راهبردهای اتخاذ شده داشتهاند. نظر آنها در مورد دسترسی به امکانات، نوع ساخت، فضا و... تعیینکننده این امر است که عدالت فضایی در شهر سنندج به چه شیوه بر وضعیت زیستهی ساکنان آن تاثیر دارد. مفروضه بنیادین این پژوهش چنین است که فضای کافی و مناسب از مهمترین نکتههایی بوده است که در طرح مسکن مهر سنندج نادیده گرفته شده است. نحوهی معماری و ساخت و سازها در این محدودهها حاکی از فضای نامناسب، عدم توجه به زیرساختها، و تمرکز بر روی بیشترین استفاده از زمین بوده است و این امر در مقایسه با نواحی دیگر شهری نابرابر میباشد. با این مفروضه، پژوهش حاضر در صدد برساخت منازعهی نهادی ساکنان با سیاستها و راهبردهای اتخاذ شده در مسکن مهر سنندج است. روش :روش پژوهش، روش اتنوگرافی نهادی است. دادههای این پژوهش، مستخرج از تجربیاتی که در کشاکش روابط نهادی شکل گرفته و متون نهادیای به مثابه اِعمالِ سیاستهای از بالا بودهاند. از نمونه‌گیری هدفمند برای گزینش افراد مورد مصاحبه و از نمونه‌گیری نظری برای تشخیص تعداد افراد، تعیین محل دادههای مورد نیاز و یافتن مسیر پژوهش استفاده شده است. برای تفسیر تجربیات مصاحبهشوندگان از تحلیل مضمونی و مدل امیک استفاده شده تا براساس آنها و با دستاویزقرار دادنشان در بستر و موقعیت بومی به خوانشی انتقادی از تجربیات شکلگرفته نائل شد. مصاحبهها با ٣٠ نفر از شهروندان ساکن مسکن مهر واقع در شهرک بهاران سنندج انجام شده است. همچنین متون نهادی مربوط به طرح مسکن مهر (طرحها، آمار و اطلاعات، سایت مربوط به این نهادهای دخیل و...) واکاوی، مورد تحلیل و نقد قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج نشان میدهد که تنوع و تناقضات فرهنگی جمعیتی ناشی از مهاجرت بی رویه و ازدحام آپارتمانها مسائلی را به وجود آورد که این زیست شهری را به مخاطره بیاندازد. طبقات زیاد وشلوغی واحدها، سبب این ازدحام شده و محیطی ناآرام را ایجاد نموده است. در بعد اجتماعی و فرهنگی همچنین میتوان به وجود تعارضات گروهی، عدم تعلق مکانی و کاهش اعتماد اجتماعی در این مناطق اشاره نمود. نتایج در قالب مقولات ثانویه تعارضات اجتماعی ساکنان و ازدحام جمعیتی، کمبود امنیت اجتماعی و روانی، عدم مشارکت و اعتماد نهادی و ضعف امکانات و بی توجهی به بافت فضایی نشان از آن دارد که عذالت فضایی نه تنها متحقق نشده است بلکه زیست ناپایداری را برای ساکنان رقم خورده است. تحلیل مصاحبهها در این بعد، دریچهای از مسائل را نشان میدهد که با مقوله ثانویه کاهش امنیت اجتماعی و روانی در این مناطق میتوان آن ر امورد بحث قرار داد. به دلایل زیادی از جمله وجود افراد مجرد و معتادین و خانوادههای شلوغ و... این مناطق ناامن شده و این مورد بیشترین تاثیر را بر روی زیست زنان و کودکان داشته است. اما در ارتباط با نهادهای ذیربط از جمله شهرداری تحلیل مقولات ناشی از مصاحبهها نشان میدهد که مشارکت و اعتماد بین ساکنان و نهادها وجود دارد. باری؛ آنچه بیشتر در مورد عدالت فضایی مورد بحث قرار گرفت مربوط به ضعف امکانات و بیتوجهی به بافت فضاییای این مناطق است. دوری از مراکز بهداشتی و درمانی، حمل و نقل عمومی نامتناسب، فقدان کاربری ورزشی، فقدان فضای سبز و کاربری تفریحی و عدم ساماندهی زباله‌ها مهمترین مقولاتی هستند که نشان میدهند امکانات این مناطق به حدی نیست که بتوان زیست پایداری در این مناطق داشت و بتوان بر وجود عدالت فضایی و به مراتب، عدالت اجتماعی صحه بگذارد. نتیجه: خدمات شهری در معنای عام خود میتواند بسیاری از فعالیتهای خدماتی و عمومی مورد نیاز برای اداره امور شهری این مناطق و کاهش بیعدالتیهای اجتماعی و اقتصادی را جبران نمایند. لذا توجه نهادی و مشارکت نهادهای ذیربط در این زمینه مهترین راهکار ارتقای عدالت فضایی و بالا بردن زیست شهری در این مناطق است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عدالت فضایی؛ زیست شهری؛ اتنوگرافی نهادی؛ مسکن مهر؛ شهر سنندج | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 251 |
||