پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شمارهها | 395 |
| تعداد مقالات | 3,821 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,332,190 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,548,870 |
تولید و بازتولید فضا در بسترِ کالاییسازی کوهستان: واکاوی نواحی منتخبِ شرق ایران | ||
| پژوهش های محیطی در قلمروهای کوهستانی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 دی 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی بنیادی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ermr.2025.145229.1041 | ||
| نویسنده | ||
| محمد حجی پور* | ||
| گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
| چکیده | ||
| کالاییشدن فضاهای کوهستانی یکی از جلوههای مهم تحول در اقتصاد سیاسی فضاست که طی دو دهه اخیر در ایران، بهویژه در شرق کشور، شدت یافته است. روندی که طی آن کوهستان از یک بستر اکولوژیکی و فرهنگی با ارزش مصرفی، به عرصهای برای انباشت سرمایه و دارای ارزش مبادلهای بدل میشود. این پژوهش با هدف فهم سازوکارهای تولید و بازتولید فضا در بستر کالاییسازی کوهستان انجام شده و نواحی کوهستانی منتخب در شهرستانهای بیرجند، مشهد و طرقبه–شاندیز را مورد بررسی قرار میدهد. بر خلاف بسیاری از مطالعات که بر پیامدهای زیستمحیطی یا اجتماعی این تحولات تمرکز دارد، این پژوهش به سازوکارهای تولید و بازتولید فضای کوهستانی میپردازد. چارچوب نظری پژوهش بر پیوند میان نظریه تولید فضا لوفور و مباحث کالاییشدن طبیعت استوار است و نقش دولت، بازار و جامعه محلی را در شکلگیری این فرآیند بررسی میکند. از نظر روششناسی، پژوهش در چارچوب پرسشگری طبیعتگرا و با رویکرد تلفیقی استقرایی–قیاسی انجام شده و از تحلیل تماتیک برای استخراج مضامین اصلی بهره گرفته است. دادهها از طریق مشاهدات میدانی بلندمدت، مصاحبههای نیمهساختاریافته، تحلیل اسناد توسعه و متون گفتمانی رسمی گردآوری شده است. تحلیل یافتهها مبتنی بر اصول پنجگانه روش دپوی و گیتلین (2015) بوده است. یافتهها نشان میدهد کالاییسازی کوهستان فرآیندی چندلایه و شبکهای است که از برهمکنش پنج نیروی اصلی شکل میگیرد: سلطه منطق بازار، زیباییشناختی و نمادینشدن کوهستان، حکمرانی نئولیبرال، طرد جوامع محلی و فشار توسعه شهری–زیرساختی. سرمایهگذاریهای زیرساختی، تغییر کاربری اراضی و مهندسی حقوقی–فضایی دولت، کوهستان را از فضایی با ارزش مصرفی به بستری برای انباشت سرمایه و ارزش مبادلهای تبدیل کرده است. نتیجه نهایی پژوهش تأکید بر ضرورت طرح «حق به کوهستان» و بازاندیشی در روابط قدرت، مالکیت و گفتمانهای مسلط توسعه بهمنظور تحقق عدالت فضایی است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| کالاییسازی؛ مناطق کوهستانی؛ تولید فضا؛ بازتولید فضا | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||