تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 325 |
تعداد مقالات | 3,161 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,904,728 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,737,446 |
فرایند ارزیابیِ عاطفیِ سرعت تغییرات کالبدی در محیط مسکونی از نگاه کاربران بر اساس معیار رضایتمندی مطالعه موردی: محله نیاوران | ||
فصلنامه مطالعات شهری | ||
مقاله 2، دوره 5، شماره 17، بهمن 1394، صفحه 15-28 اصل مقاله (3.21 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
هادی پندار* 1؛ کامران ذکاوت2 | ||
1دانشجوی دکترای طراحی شهری دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی- مربی و عضو هیئت علمی گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران. | ||
2دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی. | ||
چکیده | ||
طراحی شهری باهدف ارتقاء کیفیت مکان زندگی، توجه ویژهای به روند دگردیسی کالبدی در محیط مسکونی دارد؛ محیطهایی که سرعتهای مختلف تغییرات کالبدی را در دورههای دگردیسی تجربه کردهاند. ازاینرو فهم چرخههای ناهماهنگ و متوالیِ ساختوساز در سرعتهای مختلف در راستای ارزیابیِ کیفیت محیط مسکونی از سوی ساکنین است. هدف پژوهش حاضر دستیابی به چارچوب مفهومی جهت فهم فرایند تجربه، ادراک و ارزیابی ساکنین از تغییرات کالبدی در سرعتهای مختلف بر اساس معیار رضایتمندی است. این پژوهش بهصورت کیفی و به روش نمونه موردی انجامشده و با روشهای ریخت شناختی، پرسشنامه نیمه ساختاریافته و مصاحبه عمیق جهت گردآوری اطلاعات همراه شد. بر اساس نظرخواهی از ساکنین محله نیاوران و مقایسه نتایج آن با بررسیهای ریخت شناسانه، سه گروه از کوچهها که سرعتهای کم، متوسط و بالای تغییرات کالبدی را سپری کردند، بهعنوان واحدهای مطالعه انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش 38 نفر از ساکنین اصیل بوده اند که بر اساس بازه زمانی 20 ساله بهعنوان سن بازسازیِ ذهنی در نیاوران، با نمونه گیریِ هدفمند از 6 کوچه با سرعت های کم، متوسط و زیادِ تغییرات کالبدی طی این زمان، انتخاب شدند. مصاحبه عمیق بر اساس پرسشهای کیفی پژوهش، مبنای گردآوری دادهها قرار گرفت. جمعآوری و تحلیل دادهها به روش پدیدار نگاری انجام شد. پس از پیادهسازی مصاحبهها به روش کدگذاریِ نظری، مقایسه کدها و تشخیص تفاوتها و شباهتها، زمینههای اصلی استخراج شدند. با تعیین ساختار تجربه و فضای نتیجه از بررسی زمینههای اصلی، ارتباط میان ارزیابی عاطفی و رضایتمندی در هر یک از سرعتها تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که تجربه و ارزیابی ساکنین در سرعتهای مختلف تفاوتهای معناداری باهم دارند. درجهبندیِ تغییرات بر اساس میزان کنترلپذیریِ آنها در سرعت کم، سادهسازیِ تغییرات و توجه به انطباق باارزشهای مکانیِ در حال تغییر در سرعت متوسط و نهایتاً تثبیت استانداردهای ذهنی با گسست تدریجی از گذشته و تنظیم سطح انطباق با ابعاد زمانی تغییرات بهجای ابعاد مکانی در سرعتبالا، معیارهای ارزیابیِ ساکنین را شکل دادند. فرایند تنظیم نگرش و درک و تفسیر تغییرات بر اساس تعاملات اجتماعی و پذیرش معانی جدید نیز در سرعتهای مختلف مشترک و با افزایش سرعت پررنگتر میشود. چارچوب مفهومی پژوهش این امکان را برای طراحان و برنامه ریزان شهری فراهم میآورد تا به موضوعات واجد اهمیت، از منظر ساکنین جهت سیاستگذاری در ابعاد کالبدی محیطهای مسکونی دست یابند. | ||
کلیدواژهها | ||
سرعت تغییرات کالبدی؛ ارزیابی عاطفی؛ رضایتمندی؛ پدیدار نگاری؛ محله نیاوران | ||
مراجع | ||
- Atlas,N and Özsoy,A, 1998. Spatial Adaptability and Flexibility as Parameters of User Satisfaction for Quality Housing. Building and Environment. Vol. 33, No. 5, pp. 311-323. - Amerigo,M and Aragones,I.J. 1997. “A theoretical and methodological approach to the study of residential satisfaction, journal of environmental psychology 17, 47-57 - Baba, Y. and D. M. Austin.1989. Neighborhood Environmental Satisfaction, Victimization, and Social Portici potion as Determinants of Perceived Neighborhood Safety”. Environment and Behavior, 21 (6): 763-780. - Bentley, Ian. 1999. Urban Transformations- Power, people and urban design. Rutledge. - Campbell, J.M. 1983. Ambient Stressors. Environment and Behavior, 15 (3): 355-380. - Clitheroe, H.C., Stokols, D. & Zmuidzinas.M. 1998. Conceptualizing the context of environment and behavior. Journal of environmental psychology 18,103-112. - Danaifar, Hassan. Kazemi, SH. 2009. In interpretive research promotion organization: an overview of the philosophical foundations and installation process phenomenography method. Journal of Management Studies improvement and progress, 61: 121-147.[in Persian] - Gall, Meredith. Borg, Walter Gall, Joyce. (1942). Quantitative and qualitative research methods in Psychology. First volume. Translate: Ahmad Nasr and et al. (2007), Tehran: Samt and Shahid Beheshti University publication. [in Persian] - Hall, A. C. 2000. A New Paradigm for Development Plans, Urban Design International, Volume 5, pp. 123. - Hur, M.L.A. 2008. Neighbourhood satisfaction, physical and perceived charactristics. PhD Dissertation, Ohio University. - Marans, R. W. and W. Rodgers: 1975, ‘Toward an understanding of community satisfaction’, in A. Hawley and V. Rock (eds.), Metropolitan America in Contemporary Perspective (Halsted Press, New York). - Marans.W, R., Oktay, D., Rustemli, A. 2009. Neighborhood Satisfaction, Sense of Community, and Attachment: Initial Findings from Famagusta Quality of Urban Life Study. - Marton, F. and Yan Pong, W. 2005. On the unit of description in phenomenography. Higher Education Research & Development, Vol.24, No. 4. - Marton, F. 1988. Phenomenography: a research approach to investigating different understandings of reality. In Sherman & Webb (Eds.): Qualitative research in education: focus and methods. London: Falmer Press. - Nasar, JL. 1994. Urban design aesthetics: The evaluative quality of building exteriors.Environment and Behavior, 26, 377-401 - . 2011. Environmental Psychology and Urban Design. Banerjee, Tridib. Anastasia Loukaitou-Sideris (Ed), Companion to Urban Design, London, Roultledge. - Noortqany,A . Faridani,S . Pourdeihimi,Sh. (2013). Identity and housing; check the identity of the mechanism of interaction between residents and residential environment. Housing and rural environment. 141: 3-18. - Oktay, D., Maran.W.R. 2011. Neighborhood satisfaction among diverse groups of inhabitants: Findings from Famagusta Area Study. Enhr Conference, Toulouse. - Pollock, Naomi B F.2013. "Contextual Adaptation. Human Functioning as Dynamic Interaction: A Social Work Perspective".Doctorate in Social Work (DSW) Dissertations. Paper 135. - Russell, J. A. 1980. A circumplex model of affect. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 1161-78. - Russell, J. A. and Pratt, G. 1980. A description of the affective quality attributed to environments. Journal of Personality and Social Pyschology, 38, 311-22. - Russell, James A., Lawrence M. Ward and Geraldine A. Pratt .1981. Affective Quality Attributed to Environments - A Factor Analysis Study, Environment and Behavior, 13, 259-288. - Russell,A.L and Ulrich.F.U .1984. Adaptation level and affective appraisal of environments, 119-135. - Sell, J.L and Zube, E.H.1986. Perception of and response to environmental change. Journal of Architectural and Planning Research, Vol. 3, No. 1. pp. 33-54. - Strauss, Anselm and Corbin, Juliet.2011. Basics of qualitative research: Techniques and procedures of the underlying theory. Translation Ebrahim Afshar, Tehran: Reed Publishing. [in Persian] - Whitehand, I. W. R. 1988. The Changing Face of Cities: A Study of Development Cycles and Urban Form.” Oxford, Basil Blackwell. - Wolhwill, J.F .1973. "Human adaptation to levels of environmental stimulation." - Wolhwill, J.F. and Kohn, I. 1973. “The Environment as Experienced by the Migrant: An Adaptation-level Approach.” Representative Research in the Social Psychology 4: 135–164. - Yin, R.K. 2003. Case study research design and methods (3rd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage. - Van Poll, R. 1997. The Perceived Quality of the Urban Residential Environment A Multi-Attribute Evaluation. Gronigen University Press. - 2000. Approaches and methods of urban residential environmental quality assessment. Translated and compiled by Mojtaba Rafieian, Jamshid Moloudi. (2011), Tehran: Azarakhsh publication. [in Persian] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,222 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,056 |