Return on management: Designing and explaining the new model of educational managers' competencies with the thematic analysis approach

Sabzianpour, Zohreh; Lampanah, Maryam

doi:10.34785/J010.1398.426

فهرست نشریات

دومین نسخه چاپی مجله فصلنامه مطالعات ادبی و فرهنگی معاصر

آیین نامه نشریات علمی مصوب اردیبهشت ۱۳۹۸

شیوه نامه ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی

سامانه همیاب با امکان مشابهت یابی مقالات فعال شد

تقدیر و تشکر از چهار عنوان مجله برتر دانشگاه کردستان در هفته پژوهش

تعداد نشریات	31
تعداد شماره‌ها	320
تعداد مقالات	3,120
تعداد مشاهده مقاله	3,812,023
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	4,665,977

Return on management: Designing and explaining the new model of educational managers' competencies with the thematic analysis approach

School Administration

مقاله 13، دوره 7، شماره 1، خرداد 2019، صفحه 229-251 اصل مقاله (924.85 K)

نوع مقاله: Qualitative Research Paper

شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J010.1398.426

نویسندگان

Zohreh Sabzianpour¹؛ Maryam lampanah^* ²

¹Educational department, Faculty of Literature, Azad university, Kermanshah, Iran

²Department of Educational Management, Faculty of Literature, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran

چکیده

Abstract : In all organizations including educational organizations, the most important source that influence on organizational effectiveness is management. Leadership competency is one of the major qualities of Principal to ensure the performance of schools. The principal is the curriculum leader of the school. He or she is responsible for designing, implementing, and evaluating changes in the instructional program of the school. In each educational system, the nation designs the broad curriculum policy in strict consonance with its socio-economic and cultural needs. The principal implements and evaluates the changes in the instructional program. There are new streams of research in the field of education and management to know the necessary competencies of school principals. The importance of education and training perused researchers and scholars to investigate the relationship between the characteristics and competencies of school’s principals and the outcomes and results of such leadership in terms of the education performance of students. The importance of the school principals has growing so fast and researchers had put emphasize on the importance of principles skills, competencies and capabilities. This study is about " Return on management: Designing and explaining the new model of educational managers' competencies with the thematic analysis approach. The aim of this research is to extract the model for the competencies of the school principals. So the purpose of this study is answering the following questions:
• What are the important characteristics and competencies of school principals?
• What is the conceptual framework for the competencies of the school principals?
To answer the questions, we followed qualitative approach of thematic analyses. This thematic analysis was the first qualitative analysis which the process includes 6 steps: knowing the data, searching for the themes, evaluating the themes, identification and coding the themes and providing the reports. After studying the resources extracted from the databases. This content analysis was based on two approaches. First, we assigned codes to text fragments using a bottom-up approach, i.e. without strong a priori assumptions. This approach allowed us to move back and forth between the transcribed interviews and to identify themes and codes in order to arrive at a more accurate inductive and explorative analysis. Subsequently, we adopted a more top-down approach, known as directed content analysis, in which we related our codes to the academic literature. To derive systematic explanations for the processes we observed, we identified observations that matched theoretical concepts. By thematic analysis, the paper presents a framework for competencies of educational managers and the reliability of results was checked by Holsti test (0.95).
The statistical populations of this research are the relevant sources available for online databases and valid scientific banks during the period 2000-2018. In order to have a systematic research the main key words and themes have been searched through web of science and different research engines. Some of these words and themes are, "School Principal”, “School Leadership" "Management" “Educational Administration "School Leaders", "Educational Management" leadership “Competencies” which had been research through both national and international scholar’s research platforms. In total 200 papers have been selected, and after the second observation 70 of them were selected for study. Theses selected papers been analyzed word by word and they had been coded.
Based on the findings of this study, the competencies of the educational managers can be summarized in the four themes of know-ability, spiritual excellence, mobilize-ability and sustain-ability. Know-ability consists of two pre-organizing themes (learning-teaching and organizational) and 8 basic themes. The learning-teaching consists of 4 themes of creative learning, life and job skills, social media, and technology and 21 century skills. The learning organization has also 4 themes. These are human resource management, vision, learning environment, standardizing and performance evaluation.
Spiritual excellence consists of 3 pre-organizing themes (love of being, spiritual world and faith and hope) and 9 basic themes. Mobilize-ability consists of 4 pre-organizing themes (collaborative, communication management, global perspective and leading), and 8 basic themes. Collaborative skills include team working and grouping and the communication management has two themes of inter-relationship and intra-relationship skills. Global perspective and leading includes knowledge exchange and policy. Finally sustain-ability consists of 5 pre-organizing themes (technology management, sustainable financial management, innovation management, environmental management and sustainable health management) and 13 basic themes. This theme has an ultimate goal of the sustainability and success of school in the long term.
Technology management is including the two abilities of networking and information technology. Sustainable financial management includes financial and budget management, social capital and wealth creation. The innovation management has four themes in terms of risk taking, creative thinking, innovation and entrepreneurship. Environmental management is in terms of environment knowledge and environment management. Finally sustainable health management, consist of physical health and spiritual health.
The model can be used for school principals as well as managers as a tool for evaluating and selecting principals based on the proposed criteria. Based on the fact that the extracting the competencies and right characteristics are important issue in human resource, the research may have several implications for both principals and education system. The education and training system can use the result for replacing the right persons and recruit the right persons, and principals that have the importance requirements and competencies.
The education and training organization can use this framework to elaborate on their school principals to train and educate them in the way that they can increase the level of the different competencies and capabilities in their managers. Also the educators and trainers who set up workshops for training the future managers can use such framework to invest efficiently in their human resource capabilities. This will ultimately lead to better education system and schools.
Future research can use other approaches than thematic analysis for extracting the principal’s competencies. Also researchers can conduct several surveys to test the effect of these competencies and fond the level of importance for each competency. Moreover it might be a case that depend on the context and country some of these competencies be more important than others.

کلیدواژه‌ها

Competency of educational managers؛ Know-ability؛ Spiritual excellence؛ Mobilize-ability؛ Sustain-ability

اصل مقاله

مقدمه

موج تازهای از پژوهشها در حوزه مدیریت آموزشی در هزاره جدید به وجود آمده است، همچنین، اهمیت خروجی نظام آموزش‌وپرورش محققان را بر آن داشته است، که به بررسی رابطه بین صلاحیتهای مدیر مدرسه و برونداد آن یعنی عملکرد تحصیلی دانشآموزان بپردازند. در اثر تغییرات اجتماعی و تلاش در جهت بهبود مدرسه نقش مدیران در طول زمان تغییر کرده است. Hallinger & Heck (2010) در مروری بر پژوهشهای سی‌ساله در مدارس دریافتند، که مدیریت به‌طور خاص، به‌صورت مستقیم یا با میانجی می‌تواند اثر مثبتی از طریق ایجاد همکاری، یادگیری سازمانی، ساختارها، توسعۀ کارکنان و توانایی رهبری برای ترویج یاددهی-یادگیری و ایجاد فضای مثبت در مدرسه که به نوبۀ خود موجب ارتقاء و موفقیت آنها میشود، داشته باشد. در مقیاس وسیعتر عوامل متفاوتی در پیشرفت دانشآموزان مؤثر است، و در این میان مدیر تنها کسی است که در موقعیتی قرار دارد که میتواند بر تمامی این عوامل اثرگذار باشد. یک مدیر باصلاحیت میتواند باعث افزایش ده‌درصدی نمرهی دانشآموزان در تستهای استاندارد تنها در یک سال شود. همچنین موجب کاهش غیبت و بیانگیزگی و افزایش نرخ فارغالتحصیلی دانشآموزان شود. تغییر چشمانداز سیاستهای آموزش‌وپرورش با تغییر ویژگیهای مدیریت مدرسه در بسیاری از کشورها به نقطه اوج خود رسیده است، امروزه مدیریت اثربخش مدرسه بیش از گذشته به‌عنوان عامل مؤثر بر اصلاحات آموزشی و نتایج مدرسه تلقی میشود(Schleicher, 2012). در پژوهشهای جامع و گسترده در مقیاس کمی مدیریت و رهبری بعد از آموزش در کلاس به‌عنوان دومین عامل تأثیرگذار در یادگیری دانشآموزان است و این تأثیر بر سازمان مدرسه، فرهنگ و همچنین در رفتار معلم و کلاس درس مشاهده‌شده است(Hallinger & Heck, 2010),؛ (Kenneth Leithwood, Harris, & Hopkins, 2008). در اوایل قرن حاضر چارچوبهای عملکرد مدیر به یک مسئله جهانی تبدیل‌شده است(Leithwood & Steinback, 2003). بیان میکنند، در حوزه رهبری آموزشی و در چارچوبهای موجود اختلاف نظراتی وجود دارد و دقیقاً مشخص نیست مدیران آموزشی باید در کدام حوزهها وارد شوند(Dallas Hambrick Hitt & Tucker, 2016). بیان میکند که، توجه به نقش مدیر منجر به این مسئله گردید، که مدیریت مدرسه با بهبود شرایط کار معلمان، و فضا و محیط مدرسهی آنها به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای میتواند بر کیفیت آموزش و یادگیری در مدارس و به‌تبع آن پیشرفت دانشآموزان، تأثیرگذار باشد(Cruickshank, 2017). در سال 2006 سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)[1]، پروژه‌ای بین‌المللی را بانام "بهبود رهبری مدرسه" آغاز کرد. برخی از مهمترین یافتههای این پروژه به این شرح است: بازتعریف وظایف و مسئولیتهای مدیران مدارس (اعطای استقلال بیشتر و تدارکات حمایتهای گستردهتر و به‌طورکلی بازتعریف وظایف و مسئولیتهای مدیران در جهت افزایش یادگیری دانشآموزان)، تأکید بر رهبری توزیع‌شده[2]به‌منظور تشویق و حمایت از ارکان و اعضاء مختلف مدرسه برای ایفای نقشهای مدیریتی، بهبود مهارتهای مدیریت اثربخش (با توجه به وسعت وظایف و مسئولیتها، مدیران مدارس به آموزشهای ویژهای نیاز دارند)، جذابتر کردن هر چه بیشتر حرفه مدیریت مدرسه (حرفهای و عملی کردن فرایند جذب و استخدام، افزایش دستمزد، به‌کارگیری مکانیسمهای حمایتی و انگیزشی مختلف)(Abdolhoseini, Abdollahi, Zaynabadi, & Zarghami, 2018).

Ghanbari & Mohammadi (2017)در پژوهش خود مؤلفههای زیر را شناسایی کردند: مقولۀ اول ویژگیهای روان‌شناختی و اخلاقی، مقولۀ دوم مهارتهای موردنیاز مدیران و مقولۀ سوم تحصیلات و دانش مدیران میباشد. Derakhshan & Zandi (2017) در پژوهش خود مؤلفههای زیر را نشان دادند: شایستگی فنی، حرفهای و تخصصی، شایستگی اداری–نظارتی، شایستگی فردی–شخصی، شایستگی ارتباطی و میان فردی، شایستگی اخلاقی، شایستگی انگیزشی، شایستگی ادراکی، شایستگی فناورانه، شایستگی فرهنگی، شایستگی اقتصادی-کارآفرینی و شایستگی سیاسی عارفنژاد در پژوهش خود مؤلفه‌های شایستگی مدیریت مانند وجدان کاری، قانون‌مندی، شرح صدر، مهربانی و نظم را در اولویت‌های اول تا سوم مؤلفههای کسب‌شده در نظر گرفت .(Arefnezahd, 2017) Mard, Zaynabadi, Abdollahi, & Arasteh (2018) در مطالعه مدرسه موفق، مدیر موفق، مطالعه تطبیقی یافتههای پروژه‌ی بین‌المللی مدیر مدرسه موفق(ISSPP[3]) نشان می‌دهد که مدارس موفق 61 ویژگی دارند که در 12 بعد، و مدیران موفق 23 ویژگی دارند که در 4 بعد سبک رهبری، فلسفه شخصی و ارزشها، ویژگیهای شخصیتی، مشارکت و ایجاد روابط طبقهبندی میشوند.

Shirbagi & Moradi (2018) در پژوهش خود نشان دادند که عوامل مؤثر بر تعاملات نامناسب مدیران مدارس شامل: عوامل سازمانی (اداری)، عوامل محیطی، عوامل فردی و روان‌شناختی و عوامل مدرسه‌ای هستند. دبیران جهت مقابله با تعاملات نامناسب از دو استراتژی فعال و غیرفعال استفاده میکنند و پیامدهای تعاملات نامناسب مدیران شامل تأثیرات مخرب بر وضعیت روانی و عاطفی معلمان و اختلال در تصمیمگیری و کلاس درس است. Steiner & Hassel (2011) ویژگیهای رفتاری مدیران موفق را به‌عنوان راهی برای بهتر فهمیدن رهبران می‌داند که این ویژگیها عبارت‌اند از: محرکی برای رسیدن به هدف، پیشرو و پایدار، نظارت و هدایت برنامههای پیشرو، رهبری تیمی، توسعه دیگران، حل مسئله، تفکر انتقادی، تفکر مفهومی، اعتمادبه‌نفس و رهبری با اعتمادبه‌نفس. Wagner (2013) مؤلفههای هوش هیجانی، تفکر انتقادی و مهارتهای تحلیل،‌ مهارت حل مسئله،‌ نوآوری و خلاقیت،‌ مهارتهای شخصی و ارتباطی،‌ مهارتهای تکنولوژی،‌ مهارتهای سازمانی،‌ مهارتهای مدیریت شخصی، مشارکت و کار تیمی، توسعه همکاری، توسعه ارتباطات و تعامل با جامعه،‌ ضد نژادپرستی و تساوی حقوق، درک و آگاهی جهانی، تفکر انتقادی و حل مسئله، مدیریت مشارکتی، چابکی و سازگاری،‌ ابتکار و کارآفرینی، ارتباط مؤثر نوشتاری و شفاهی، دسترسی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات؛ خلاقیت و کنجکاوی را شناسایی کرده است. Meyers & Smylie (2017) برای پیشرفت مدارس چهار مورد اساسی را که مدیر باید انجام دهد مطرح کردند، که شامل: بررسی و فهمیدن علت شکستها و ناکامیها، ایجاد یک‌چشم انداز درست و مناسب در جهت رسیدن به موفقیت، پیگیری مداوم و پایدار وضعیت کارمندان، بودجه و دیگر منابع ضروری، شناسایی قوانین ناقص و دارای ضعف که موجب شکست و ناکامی مدرسه میشود و همچنین تقویت تواناییهای اداری برای حمایت از تغییرات مدرسه و رسیدن به موفقیت میباشند Meyers & Hitt (2017) مؤلفههایی برای مدیران مشخص کردهاند، که عبارت‌اند از بنیان نهادن و ایستادگی در مقابل چشم‌اندازها، تشویق و ترغیب دیگران، واکنش به استنباط درک شده، ظرفیت‌سازی از طریق پاسخگویی و حمایت، احساس تعهد نسبت به دانشآموزان، حل مشکلات و ایجاد راهحلهای جدید و استفاده از پژوهشها برای حل مشکلات. اما باکمال تعجب تابه‌حال برای مشخص کردن نقش مدیر و اینکه مدیر باید دارای چه نگرشها و ویژگیهایی برای دستیابی به مدرسه موفق باشد، توجه کمی شده است به دلیل گسترده‌تر شدن و پیچیده‌تر شدن سیستم آموزش‌وپرورش در دنیا لازم است در انتصاب مدیران آموزشی به مهارتها و شایستگیهای آنان توجه و دقت خاصی شود و ملاک گزینش آنها تخصص و شایستگیهای ویژه باشد. بنابراین با توجه به این امر مهم هدف اصلی این پژوهش تهیه چارچوب ادراکی صلاحیتهای حرفهای مدیران آموزشی میباشد. با توجه به هدف فوق پاسخ به پرسشهای ذیل مدنظر است:

1- بر پایه تحلیل متون مدیریت آموزشی، مدیران آموزشی حائز کدام ویژگیها هستند؟

2- چارچوب ادراکی صلاحیتهای حرفهای مدیران آموزشی کدام است؟

روش پژوهش

پژوهش حاضر کاربردی بوده که با رویکرد کیفی (تحلیل مضمون) انجام شد. روش تحلیل مضمون فرآیندی برای تحلیل دادههای متنی است و دادههای پراکنده و متنوع را به دادههایی غنی و تفصیلی تبدیل میکند(Braun & Clarke, 2006). جامعه آماری در زمینۀ اسناد شامل کلیۀ مقالات، رسالهها، طرحها و گزارشهای پژوهشی مرتبط با موضوع موردپژوهش از سال 2000میلادی تا 2018 می‌باشد. جهت بررسی جامع اسناد معتبر در حیطه موضوع پژوهش، کلیه تولیدات علمی در پایگاه استنادی اسکوپوس با جستجوی کلیدواژهها: ,"School Principal","School Leadership""Management"Educationl Administration"School Leaders","Educational Management" leadership Competencies"و نیز پایگاههای معتبر داخلی همچون مگ ایران، ایرانداک، سایت جهاد دانشگاهی، نور مگز و غیره. با جستجوی کلیدواژه‌های "مدیران آموزشی" و "صلاحیتهای مدیران" و "شایستگیهای مدیران " موردبررسی قرار گرفت. با مراجعه به این منابع همه اطلاعات در دسترس، انتخاب و فیش‌برداری شد. تعداد200 منبع شناسایی شد و بعد از بررسی مجدد، درنهایت تعداد70 منبع دارای کد مرتبط باقی ماند که بامطالعه سطر به سطر مقالات و منابع، به‌صورت دستی کدگذاری گردید. منابع گردآوری‌شده داخلی و خارجی در جدول شماره 1 به ترتیب زمانی آمده است.

جدول شماره 1 : بررسی منابع معتبر در حیطه موضوع پژوهش

منابع داخلی

منابع خارجی

(Ghoorchiān & Mahmoodi, 2004) (Badrinarayanan & Madhavaram, 2008)، (Jahaniyan, 2010)، (Khorshidi & Ekrami, 2011)، (Mahmoudi, Abedi, & Heydari, 2012)، (Torkzadeh & Ansari, 2015)،(Noormohammadi; & Nikmoeen, 2015) (Mohammadi; et al., 2016)،(Shakib & Noroozi, 2016)، (Abdollahi, Fathi Vajargah, Pourzahir, & Rahimian, 2016)

(Porkarim,Farzaneh,& Norozi, 2016)، (Madani, Omran, Enayati, & Saeedabadi, 2016)، (Rangriz, Abdolrahim, Arasteh, & Soltanie, 2017)،( Ghanbari & Mohammadi, 2017)،(Derakhshan & Zandi, 2017)،(Arefnezahd,2017) (Abdolhoseini et al., 2018)(Abdolhoseini et al., 2018)،

(Soltani, Salehi, Gholtash, & Nadi, 2018)،

(Shams, 2018)،(Shirbagi & Moradi, 2018)، ( Mard, Zaynabadi, Abdollahi, & Arasteh, 2018)، (Abdolhoseini et al., 2018)، (Mohamadi & Khorsandi Yamchi, 2018)،

(barkhoda, asadi, & Zabardast, 2018).

(Senge et al., 2000)،(Fry, 2003) (McEwan, 2003)،

(Leithwood & Steinback, 2003)، (Murphy & Shipman, 2003)، (FAQ., 2004) (Foxon, Richey, Roberts, & Spannaus, 2003)، (Freudenberg & Lavy, 2004)،(K. Leithwood & Levin, 2010)، (Hallinger, 2005)، (Gilbert, 2006)،(Vakola, Soderquist, & Prastacos, 2007) (Chang, Chin, & Hsu, 2008)، (Spillane, Camburn, Pustejovsky, Pareja, & Lewis, 2008) (Robinson, Lloyd, & Rowe, 2008) (Kenneth Leithwood et al., 2008)، (Seashore, Leithwood, Wahlstrom, & Anderson, 2010)،(Hallinger & Heck, 2010)، (Bechtel & Martin, 2010)، (Ibukun, Oyewole, & Abe, 2011)، (Steiner & Hassel, 2011)، (Schleicher, 2012)، (Sharratt & Fullan, 2012)، (Whitaker, 2013)، (Branch, Hanushek, & Rivkin, 2013)، (Willig, 2013) (Wagner, 2013)،(Leigh, Whitney, & Jennifer, 2011) ( Cheema, Hamid, Basir, & Ur, 2014)، (Bush & Glover, 2014) (Leadership, 2014)، ( Cheema, Zeeshan, Hamed, & Foad, 2015)، (Mwambazambi & Banza, 2015) (Storsletten & Jakobsen, 2015)،(Day, Gu, & Sammons, 2016) (Hitt & Tucker, 2016)، (Wagner, 2016)، (Cruickshank, 2017)، (C. . Meyers & Smylie, 2017)، (C. V Meyers & Hitt, 2017)، (Hitt & Player 2018)، (Karadag & Oztekin-Bayir, 2018)، (Gittens, 2018)، (Amatullah, 2018)، (Ryan, 2018)، (Hanbidge, Tin, & Sanderson, 2018)، ( Hitt, , Meyers, & Zhu,2018).

برای سنجش روایی این پژوهش، بررسی پیشینه، اسناد و نظرات جمعی از صاحب‌نظران در این خصوص لحاظ شده است. همچنین در این پژوهش برای برآورد پایایی از روش هولستی استفاده‌شده است، در این روش متون در دو مرحله کدگذاری می‌شوند. سپس با استفاده از فرمول زیر درصد توافق مشاهده‌شده محاسبه می‌شود:

15PAO=2Mn1+n2">

در این فرمول M تعداد توافق در دو مرحله کدگذاری، n₁ تعداد واحدهای کدگذاری شده در مرحله اول، و n₂ تعداد واحدهای کدگذاری شده در مرحله دوم میباشد.PAO[4] نیز عددی بین صفر (عدم توافق) و یک (توافق کامل) خواهد بود. درنتیجه ضریب پایایی 95/0 به دست آمد، که این مقدار برای پژوهش حاضر به‌صورت زیر به دست آمد:

PAO= (2 ×801)/(1150+947)=948/0

یافتههای پژوهش

این بخش شامل فرایند تحلیل مضمون است که از دو بخش کدگذاری و تحلیل مضامین تشکیل‌شده است. در کدگذاری ابتدا همه منابع موردبررسی قرار گرفتند و پس از بررسی، منابع مرتبط با موضوع شناسایی شدند. مطالب متفاوتی که از مقالات و اسناد گوناگون به دست آمد در ابتدا، فاقد انسجام بود هر منبع و مرجع از زاویهای به صلاحیتهای مدیران نگریسته بود. در فرایند کدگذاری با بررسی تکتک مقالات و منابع و با در نظر گرفتن مفهوم کلی موردنظر بخشهایی از متن منابع که به‌صورت آشکار یا ضمنی کد مرتبط را در برداشتند، انتخاب شد. با توجه به معنای هر مفهوم، نامی به آن مفهوم در متن اختصاص یافت و به‌صورت توضیح در آن بخش از منبع مربوطه جای گرفت. همراه کدگذاری فایلی برای ذخیره نام کدها تهیه شد. در ادامه کار و با کدگذاریهای متنی بیشتر به‌طور مداوم به این فایل مراجعه و بررسی گردید که آیا بخش مشخص‌شده به یکی از مضمونهای اختصاص‌یافته مرتبط است یا باید مضمون جدیدی برای آن تعیین شود. در حین کار چندین بار این مضامین مورد تجدیدنظر و تغییر قرار گرفت.

جدول 2: تم فراگیر دانایی

دانایی	مضمونهای پیش سازمان دهنده	مضمونهای پایه	فراوانی کدها
	یاددهی - یادگیری	یادگیری خلاق	43
		مهارتهای زندگی و شغلی	47
		مهارتهای اطلاعات رسانهای و تکنولوژی	18
		مهارت‌های قرن بیست و یکم	19
	سازمانی	تعیین خط‌مشی	33
		مدیریت منابع انسانی	40
		محیط یادگیری	19
		استانداردسازی و سنجش عملکرد	27
جمع کل کدها			246

همان‌گونه که جدول بالا نشان میدهد، مضمون دانایی که دارای دو بعد یاددهی–یادگیری با 127 کد و سازمانی با 119 کد می‌باشد. به‌این‌ترتیب، سازمانی با داشتن 51 درصد کدهای مضمون دانایی مهمترین بعد این مضمون قلمداد میشود و یاددهی–یادگیری با 49 درصد در مرتبه‌ی بعدی قرار میگیرد. قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "سازمانی" از متن منابع درآمدهاست: مدیر آموزشی با نظارت بر عملکرد کارکنان به ارزیابی عملکرد حرفه‌ای در جهت بهبود برنامهها و درنتیجه تصمیمگیری درست میپردازد. مدیر با بهکارگیری کارکنان تازه‌نفس و حمایت از پیشنهاد‌ها سازندهی آنها به‌خوبی با اهداف سازمان پیش میرود(Leadership, 2014). همچنین باید محیط یادگیری را جذابتر کرده تا موفقیت دانشآموزان را تا حدی تضمین، و اعتماد والدین را جلب کند(Ekrami & Hoshyar, 2016). مدیر باید با تنظیم اهداف سازمانی و تعیین فاصله میان وضع موجود و وضع مطلوب همراه با مشارکت معلمان و دیگر اعضاء مدرسه، دانشآموزان و اولیاء آنان به تعیین و توسعه اهداف، چشم‌اندازها و مأموریتهای مدرسه بپردازد(Abdolhoseini et al., 2018),(Ghanbari & Mohammadi, 2017) . قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون"یاددهی-یادگیری" از متن منابع در ادامه آمده است: Hitt & Player (2018).دریافتند مدیرانی که تجربه بیشتری در معلمی دارند مدیران موفقتری هستند؛ در حقیقت رابطه بین مدیریت مؤثر و سابقه معلمی بیشتر از رابطه با سابقه مدیریتی است. مدیر آموزشی باید با نوآوری و خلق سازمانی به تصویر سازی ارزشها و آرمانها بپردازد تا بتواند با توانمندسازی و خلق یادگیری شایستهآفرینی کند(Cheema, Zeeshan, Hamed & Foad, 2015). مدیر باید با دانش و مهارتهای مربوط به یک دسته از شغلها که از طریق آموزش و تجربه کسب میشوند به شایستگی شغلی، با استفاده از کاربرد اثربخش مهارتها و تواناییهای شخصی به شایستگی اثربخش زندگی شخصی فرد بپردازد(Freudenberg & Lavy, 2004)؛( Mard et al., 2018)؛(Derakhshan & Zandi, 2017). همچنین رهبری آموزشی باید از کسب مهارتهای تکنولوژی و رسانهای و نیز استفادۀ درست از آنها اطمینان حاصل کند(Foxon et al., 2003).

جدول 3: تم فراگیر تعالی معنوی

تعالی معنوی	مضمونهای پیشسازماندهنده	مضمونهای پایه	فراوانی کدها
	عشق به هستی	عشق به همنوع	24
		عشق به یادگیری	15
		عشق به کار	36
	جهان بینی معنوی	معناگرایی	31
		خود شکوفایی معنوی	24
		عمل گرایی	33
	ایمان و امید	سکوت در برابر هستی	10
		خود آگاهی	15
		رضایت از زندگی	9
جمع کل کدها			197

همانگونه که جدول بالا نشان میدهد، مضمون تعالی معنوی دارای سه بعد عشق به هستی با 75 کد، جهان‌بینی معنوی با 88 کد و ایمان و امید با 34 کد میباشد. به‌این‌ترتیب جهان‌بینی معنوی با داشتن 45 درصد از کدهای مضمون تعالی معنوی مهمترین بعد این مضمون قلمداد می‌شود و ابعاد عشق به هستی و ایمان و امید به ترتیب 38 درصد و 17 درصد بافاصله‌ای کم در مراتب بعدی قرار می‌گیرند. قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "جهان‌بینی معنوی" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر آموزشی با شناخت خداوند و توجه به خواست و تصمیم خداوند، عشق به خدا و بروز رفتارهای بزرگوارانه و توجه به آنچه خداوند سفارش کرده است اعتقاد راسخ دارد(Cheema et al., 2015). مدیر آموزشی باید با بینش، بصیرت، اعتمادبه‌نفس، خودباوری، صداقت و عزت‌نفس عمل کند(Ekrami & Hoshyar, 2016) (M. Arefnezahd, 2017)؛(Bechtel, 2010). مدیر باید درک عمیقی از مسئولیت عملی بر اساس اصول و فروع دین الهی، اخلاقیات، احکام و معیارهای الهی داشته باشد تا بتواند با تعهد به ارزشهای حرفهای بر اساس آنها عمل کند(Derakhshan & Zandi, 2017)؛ (Jahaniyan, 2010)؛(Mahmoudi et al., 2012)؛(S. Ghanbari & Mohammadi, 2017). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون " ایمان و امید" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر آموزشی باید با بروز رفتارهای بزرگوارانه، ایثار، و ازخودگذشتگی و توجه به آنچه خداوند سفارش و حلال کرده است در برابر خواست خداوند تسلیم باشد(Ghanbari & Mohammadi, 2017)،(Bechtel, 2010). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون " عشق به هستی" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر آموزشی باید در راستای اهدافش به فرهنگ نوع‌دوستی، عشق بلاعوض به انسانها و ازخودگذشتگی داشته باشد؛( Arefnezahd, 2017) (Gilbert, 2006)؛(Fry, 2003) ؛(Cheema et al., 2015). مدیر آموزشی همواره باید درصدد بهبود دائمی یادگیری به‌عنوان فرایند مداوم توسعه برای سازمان باش (Foxon et al., 2003)مدیر آموزشی باید همیشه با ارزیابی مستمر و پیوسته از خودش و دانشآموزان به کنترل فرایند یاددهی-یادگیری جهت رشد روزافزون بپردازد (Abdolhoseini et al., 2018) ,( Ghanbari & Mohammadi, 2017)؛(Ekrami & Hoshyar, 2016).

جدول 4: تم فراگیر پویندگی

پویندگی	مضمونهای پیش سازمان دهنده	مضمونهای پایه	فراوانی کدها
	پیشرویی	برانگیزاننده	17
	پیشرویی	حمایتگر	12
	تشریک‌مساعی	تیمسازی	18
	تشریک‌مساعی	کارگروهی	16
	مدیریت ارتباطات	ارتباطات درونسازمانی	18
	مدیریت ارتباطات	ارتباطات برونسازمانی	30
	دیدگاه جهانی	رابطه و تبادل اطلاعات	17
	دیدگاه جهانی	دانش سیاسی	12
جمع کل کدها			140

همانگونه که جدول بالا نشان میدهد، مضمون پویندگی دارای چهار بعد پیشرویی با 29 کد، تشریک‌مساعی با 34 کد، مدیریت ارتباطات با 48 کد و دیدگاه جهانی با 29 کد میباشد. به این ترتیب، مدیر ارتباطات با داشتن 34 درصد از کدهای مضمون پویندگی مهمترین بعد در این مضمون قلمداد می شود. سه بعد دیدگاه جهانی، تشریک مساعی و پیشرویی به ترتیب دارای 21 درصد، 24 درصد و 21 درصد با فاصله کمی از یکدیگر در مراتب بعدی قرار می گیرند. قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "مدیریت ارتباطات" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر باید مناسبات خوبی در ارتباطات داشته باشد(Ibukun et al., 2011)، در این روند مدیر باید دارای حسن ارتباط و تعامل با ذینفعان بیرونی و نیز توانایی تعامل و ارتباط با سازمانهای بیرونی را داشته باشد(Sharratt & Fullan, 2012)(Derakhshan & Zandi, 2017). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون " دیدگاه جهانی" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر باید به مسائل در ابعاد جهانی بنگرد و آگاهی سیاسیاش در سطح ملی، منطقه ای و جهانی باشد، در واقع مدیر باید جهانی بیندیشد و محلی عمل کند(Rangriz et al., 2017) (Jahaniyan, 2010). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "تشریک مساعی" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر با داشتن روحیه فرهنگ همکاری به ایجاد همکاری و البته با آگاهی از ظرفیتهای محیطی و انسانی موجود در مدرسه و منطقه آموزشی به کسب اهداف خود نائل میگردد(Ekrami & Hoshyar, 2016). مدیر باید دارای شایستگیهای گروهی باشد که به ایجاد گروه، کار گروهی و اثربخشی کمک میکند(Freudenberg & Lavy, 2004). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون" پیشرویی" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر باید قابلیت ایجاد انگیزه، ایجاد حس رقابت و برقراری نظام انگیزشی را داشته باشد(Foxon et al., 2003)؛(Leadership, 2014) ؛(S. Ghanbari & Mohammadi, 2017).

جدول 5: تم فراگیر پایستگی

پایستگی	مضمونهای پیشسازماندهنده	مضمونهای پایه	فراوانی کدها
	مدیریت تکنولوژی	شبکه سازی	20
		دانش فناوری	30
	مدیریت مالی پایدار	مدیریت بودجه	19
		سرمایه اجتماعی	8
		تولید ثروت	11
	مدیریت نوآفرینی	ریسک پذیری	17
		تفکر خلاق	17
		نوآوری	12
		کارآفرینی	8
	مدیریت محیط زیست	دانش زیست محیطی	15
		حفظ و نگهداری محیط زیست	14
	مدیریت سلامت پایدار	امنیت و سلامت جسمی	20
		سلامت روحی - روانی	10
جمع کل کدها			201

همانگونه که جدول بالا نشان میدهد، مضمون پایستگی دارای پنج بعد مدیریت نوآفرینی با 54 کد، مدیریت تکنولوژی با 50 کد، مدیریت مالی پایدار با 38 کد، مدیریت سلامت پایدار با 30 کد و مدیریت محیط زیست با 29 کد میباشد. به این ترتیب، مدیریت نوآفرینی با داشتن 27 درصد، کدهای مضمون پایستگی مهمترین بعد این مضمون قلمداد میشود. چهار بعد مدیریت تکنولوژی، مدیریت مالی پایدار، مدیریت سلامت پایدار و مدیریت محیط زیست به ترتیب با 24 درصد، 20 درصد، 15 درصد و 14 درصد با فاصلهای کم در مراتب بعدی قرار میگیرند. قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون" مدیریت نوآفرینی" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر آموزشی باید ریسک پذیر باشد و مواقع ریسک را مدیریت و نیز پتانسیلهای ریسک را اولویت بندی کند(Rangriz et al., 2017)؛(Abdollahi et al., 2016). مدیر توانایی کنترل تغییر را که یکی از مهمترین عوامل در تعالی و عملکرد اوست را دارد(Rangriz et al., 2017) ، همچنین او با ایجاد توسعه و نوآوری و تغییرات اساسی در نحوه مدیریت با توجه به تغییرات روز آشناست(Storsletten & Jakobsen, 2015)(S. Mard et al., 2018) او باید با تفکر انتقادی و مهارتهای تحلیل، خلاقیت و تفکر منطقی تسلط داشته باشد(Derakhshan & Zandi, 2017)؛(Abdollahi et al., 2016)؛ (Ekrami & Hoshyar, 2016). (Senge et al., 2000). مدیر توانایی استفاده از پتانسیلها برای خلق ظرفیتهای جدید و تولید ایدههای نو دارد(Abdolhoseini et al., 2018) ؛(McEwan, 2003) و مدیر گرایش به ابتکار و کارآفرینی دارد(Rangriz et al., 2017)؛(Wagner, 2013)(Wagner, 2013). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "مدیریت تکنولوژی" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر آموزشی باید با شبکهسازی و مهارت استفاده از آنها به رعایت آداب و رسوم شبکهای و همچنین توسعه شبکه ارتباطی فردی و جمعی بپردازد(Jahaniyan, 2010)،(Derakhshan & Zandi, 2017) ؛(Rangriz et al., 2017) ؛(Leadership, 2014) مدیر باید دانش فناوری و تکنولوژی را در خدمت یاددهی-یادگیری قرار دهد و در جهت پیشرفت روز افزون دانشآموزان و معلمان قدم بردارد(Leadership, 2014). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "مدیریت مالی پایدار" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر آموزشی باید با تعیین و استفاده مناسب از منابع مالی روند آموزش را توسعه دهد(Ekrami & Hoshyar, 2016) ؛( Mard et al., 2018)، همچنین با اولویتبندی نیازها و اختصاص منابع مالی بر اساس نیازمندیهای ضروری را بررسی کند( Ghanbari & Mohammadi, 2017) و نیز با داشتن توانایی جذب و درخواست بودجه به صورت مستقل و یا با همکاری دیگران در جهت جذب آن مشارکت نماید(Jahaniyan, 2010) ؛(Abdollahi et al., 2016)؛(Leadership, 2014). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "مدیریت سلامت پایدار" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر با تعیین خط مشی ایمنی و سلامت مدرسه و توسعه آگاهی و درک افراد به مباحث سلامت و امنیت به روشنسازی بپردازد(Ekrami & Hoshyar, 2016). مدیر باید به مسائل روحی روانی دانشآموزان، معلمان و دیگر اعضاء مدرسه توجه کند(Abdolhoseini et al., 2018) (Derakhshan & Zandi, 2017). قسمتهایی از مطالب مرتبط با مضمون "مدیریت محیط زیست" از متن منابع در ادامه آمده است: مدیر باید متعهد به تغییر سبک زندگی و عادات مصرف به منظور حفظ محیط زیست باشد(Jahaniyan, 2010)،(Mard et al., 2018) ، همچنین مدیریت آموزشی باید با تشویق و استفاده بهینه از منابع به نحوی که اثر منفی به محیط زیست را به حداقل و اثرات مثبت را به حداکثر برساند(Leadership, 2014).

چارچوب مفهومی صلاحیتهای مدیران آموزشی

بحث و نتیجه گیری

در پژوهش حاضر با توجه به منابع داخلی و خارجی و همچنین با استفاده از روش تحلیل مضمون به شناسایی ابعاد و مضمونهای صلاحیتهای مدیران آموزشی پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحلیل شامل 4 تم فراگیر، 14 مضمون پیشسازماندهنده و 38 مضمون پایه می باشد. تم فراگیر داناییبه عواملی اشاره دارد که به پیشروی در تعیین سیاستها و رویههای جدید مربوط است. فردی که دارای چنین ویژگی است خود خلاق و نوآور است و ایدههای نو میپروراند. با توجه به مضامین بدست آمده در بخش قبل مشخص گردید، که دانایی دارای دو مضمون پیشسازماندهندۀ یاددهی–یادگیری و سازمانی میباشد. یاددهی–یادگیری دارای چهار مضمون پایۀ، یادگیری خلاق، مهارتهای زندگی و شغلی، مهارتهای اطلاعات رسانهای و تکنولوژی و مهارتهای قرن بیست و یکم است. در مضمون پایۀ یادگیری خلاق مدیر بایستی آگاه باشد که، یاددهی-یادگیری این قرن نیازمند تمرکز بر خلاقیت، تفکر انتقادی، تفکر خلاق، حل مسئله، خلاقیت در عمل، اتخاذ تصمیم، قضاوت، ارتباطات و همکاری است. در مضمون پایۀ مهارتهای زندگی و شغلی به مدیرانی اشاره دارد که دانشآموزان را برای زندگی و محیطهای کاری پیچیده آماده می کنند. این مدیران از طریق کمک به دانشآموزان در کسب مهارتهایی مانند انعطافپذیری، خودرهبری، مهارتهای اجتماعی، رهبری و هدایت دیگران، کار مؤثر در گروههای مختلف آنها را به مهارتها و دانش و خبرگی مجهز میکنند که میتواند در موفقیت آنها در زندگی، حرفه و شغل مؤثر باشد. در مضمون پایۀ مهارتهای اطلاعات رسانهای و تکنولوژی به فراهم کردن فناوریهای نوین در مدرسه و استفاده کردن از فرایندهای دیجیتالی در یاددهی-یادگیری اشاره میکند. مضمون پایۀ مهارتهای قرن 21 اشاره به این مسئله دارد، که فراهم کردن شرایط یادگیری و تمرکز بر موضوعات اصلی مانند: ریاضیات، زبان، جغرافیا، تاریخ و غیره. برای همه دانشآموزان ضروریست اما کافی نیست.

مدارس علاوه بر تمرکز بر این موضوعات درسی باید بوسیله درک محتوا و ارتباط این موضوعات اصلی به مضامینی مانند سواد شهروندی، سواد رسانهای، سواد مالی، تجاری، کارآفرینی، و سواد محیط زیستی بپردازند. دومین مضمون پیشسازماندهندۀ استخراج شده از تم فراگیر دانایی مولفۀ سازمانی است. که دارای چهار مضمون پایۀ تعیین خط مشی، مدیریت منابع انسانی، محیط یادگیری، استانداردسازی و سنجش عملکرد است. در مضمون پایۀ تعیین خط مشی، مدیر بایستی با تعیین اهداف و خطمشیها مدرسه را ارتقاء داده و فرآیند یاددهی-یادگیری را بهبود دهد، و با توجه به آرمانها و اهداف به طور مناسب فعالیتها را اولویتبندی کند. در مضمون پایۀ مدیریت منابع انسانی، مدیر آموزشی میداند چه کسانی را برای چه مسئولیتی و در چه شرایطی بهکارگیرد، و نیز از قوتها و ضعف کارکنان خود آگاه است. به توانمندسازی خود و اعضاء اهمیت میدهد و در ارزیابی و نظارت کارکنان فعال است. در مضمون پایۀ محیط یادگیری مدیر میداند که محیط و فضای حاکم بر مدرسه میتواند بر فرایند یاددهی-یادگیری تأثیر مستقیم داشته باشد. به همین دلیل سعی میکند با خلق محیط یادگیری عملی، حمایت انسانی و فراهم کردن محیط فیزیکی مناسب، یادگیری خلاق و با نشاط را بوجود آورد. در مضمون پایۀ استانداردسازی و سنجش عملکرد، مدیر آموزشی با تدوین استانداردهای عملکرد و ملاک قرار دادن آنها، از پیشرفت مدرسه در جهت اهداف عمل میکند و با ارزیابی نتایج، اقداماتی در جهت بهبود روند رشد مدرسه انجام میدهد. مدیر به ارزیابی نیازهای کارکنان، یادگیرندگان و جامعه پرداخته، همچنین تسلط کافی بر مهارتهای سنجش و ارزشیابی تحصیلی را دارد. تم فراگیر تعالی معنوی مؤلفهای است که بر رفتار مدیر تأکید دارد. معنویت در کار با افزایش صداقت، اعتماد و تعهد در کار، با افزایش احساس تکامل شخصی همراه است. تعالی معنوی دارای سه مضمون پیش سازمان دهندۀ عشق به هستی، جهان بینی معنوی و ایمان و امید است. مضمون پیش سازمان دهندۀ عشق به هستی دارای سه مضمون پایۀ عشق به همنوع، عشق به یادگیری و عشق به کار است. در مضمون پایۀ عشق به همنوع، مدیر به همه مخلوقات عشق میورزد، و حفظ کرامت انسانی و حرمت اعضاء مدرسه از اولویتهای او به شمار میآید. در مضمون پایۀ عشق به یادگیری مستمر مدیر را وادار به حقیقتجویی میکند، از کشف حقیقت لذت میبرد و هیچگاه خود را بی نیاز از یادگیری و مشورت نمیداند. در مضمون پایۀ عشق به کار، کارکردن را انجام وظیفه و خدمترسانی میداند و از انجام آن رضایت درونی دارد. مضمون پیش سازمان دهندۀ جهانبینی معنوی دارای سه مضمون پایۀ معناگرایی، خودشکوفایی معنوی و عملگرایی است. در مضمون پایۀ معناگرایی، معنا در فهم و تفسیر رفتار جایگاه ویژهای دارد. پایبندی مدیر به دین الهی، عشق به خدا، قرب الهی و اعتقاد به اینکه خدا ناظر و شاهد اعمال است در رفتار او مشهود است. در مضمون پایۀ خودشکوفایی، مدیر دارای نگرش مثبت و معنا دار نسبت به زندگی است، و با رفتارهای معقول در جهت خود شکوفایی معنوی قدم بر میدارد. در مضمون پایۀ عملگرایی مدیر آموزشی بر دستیابی به نتایج مطلوب تمرکز دارد. مضمون پیش سازمان دهندۀ ایمان و امید دارای سه مضمون پایۀ سکوت در برابر هستی، خودآگاهی و رضایت از زندگی است. در مضمون پایۀ سکوت در برابر هستی مدیر امید و اعتقاد به نیروی الهی دارد او قائل به کنش متقابل انسان و یک نیروی برتر قدسی است. در مضمون پایۀ خودآگاهی مدیر در جهت رسیدن به خودآگاهی، به ارزیابی مستمر خود با استفاده از بازخوردها و عکسالعملها میپردازد. در مضمون پایۀ رضایت از زندگی، مدیر به میزانی از رضایت در زندگی دست یافته، خوشبختی و آرامش در اعضاء مدرسه را ترویج میدهد. در موقعیتهای دشوار و چالش بر انگیز با حفظ روحیه و بر خورد اخلاقی و عقلانی سعی در حل مسائل و مشکلات دارد.

تم فراگیر پویندگیشامل مضمونهای، ایجاد انگیزش، الهام بخش و حمایتگر، فرهنگ همکاری، مهارتهای مؤثر در رساندن پیام بصورت منطقی و شفاف و نیزبه مسائل روز آگاه میباشد. با توجه به مضامین بدست آمده، تم فراگیر پویندگی در چهار مضمون پیشسازماندهندۀ پیشرویی، تشریک مساعی، مدیریت ارتباطات، دیدگاه جهانی خلاصه می شود. مضمون پیشسازماندهندۀ پیشرویی، شامل دو مضمون پایۀ برانگیزاننده و حمایتگر است. در مضمون پیش سازمان دهندۀ برانگیزاننده، مدیر مدرسه فردی با انگیزه، و با نشاط است، که تلاش میکند این انگیزه و نشاط را به اعضاء مدرسه منتقل کند. مضمون پایۀ حمایتگر اشاره به این دارد که مدیر میداند به عنوان رهبر آموزشی باید نقش حمایت کننده داشته باشد، که کارکنان در جهت رسیدن به اهداف مدرسه گام بردارند. مضمون پیش سازمان دهندۀ تشریک مساعی دارای دو مضمون پیش سازمان دهندۀ تیمسازی و کارگروهی است. در مضمون پایۀ تیمسازی، مدیر در مدرسه باید به تشکیل و هماهنگی گروههای کاری بپردازد، در جهت مداومت تیمهای کاری و نظارت بر انجام وظایف آنها کوشا باشد. در مضمون پایۀ کارگروهی، درک و توسعۀ فرهنگ مشارکت و ایجاد فضایی برای همکاری معلمان و دانشآموزان در فعالیتهای گروهی، از اهم وظایف مدیر مدرسه به شمار میآید. مدیریت ارتباطات دارای دو مضمون پایۀ ارتباطات درونسازمانی و ارتباطات برونسازمانی میباشد، در مضمون پایۀ ارتباطات درون سازمانی مدیر مدرسه باید روابط انسانی را سرمایهای بزرگ بداند. وی با بهرهگیری از مهارتهای ارتباط کلامی، غیر کلامی و نوشتاری با اعضاء مدرسه در سطوح مختلف ارتباط برقرار میکند. در مضمون پایۀ ارتباطات برونسازمانی مدیر توانایی و مهارت لازم را درجهت برقراری ارتباط با محیط خارج از سازمان مدرسه داشته باشد. مضمون پیشسازماندهندۀ دیدگاه جهانی دارای دو مضمون پایۀ رابطه و تبادل اطلاعات و دانش سیاسی می باشد. در مضمون پایۀ رابطه و تبادل اطلاعات، مدیر از جامعه، فرهنگ، مسائل سیاسی و تأثیر آنها بر مدرسه آگاهی دارد. در مضمون پایۀ دانش سیاسی، مدیر توانایی نگریستن به مسائل در ابعاد جهانی، آگاهی سیاسی در سطح ملی و منطقهای را دارد.

تم فراگیر پایستگی به پایداری و مصمم بودن مدیر در جهت تعالی همه جانبه مدرسه اشاره دارد. مدیر تأکید و مداومت بر دستیابی به موفقیت مدرسه دارد. پایستگی در صلاحیتهای مدیران آموزشی دارای چهار مضمون پیشسازماندهندۀ مدیریت تکنولوژی، مدیریت مالی پایدار، مدیریت نوآفرینی، مدیریت محیط زیست و مدیریت سلامت پایدار میباشد.مضمون پیشسازماندهندۀ مدیریت تکنولوژی شامل دو مضمون پایۀ شبکهسازی و دانش فناوری می باشد. در مضمون پایۀ شبکهسازی، مدیر باید توانایی تهیه و تنظیم شبکه سازی تعاملی، بهکارگیری مؤثر تکنولوژی در جهت توسعه برنامههای آموزشی براساس نیاز یادگیرندگان را داشته باشد، و همچنین مدیر در ثبت و گزارش دهی آنلاین از دانشآموزان به خانوادهها بر اساس قوانین موجود، مداومت داشته باشد. در مضمون پایۀدانش فناوری به بهرهگیری مدیر از فن آوریهای نوین و فراهم کردن محیط حرفهای، از جمله استفاده از سیستم اطلاعات مدیریتی ((MIS و (ICT) در مسائل آموزشی و اداری اشاره دارد. مضمون پیشسازمان دهندۀ مدیریت مالی پایدار دارای سه مضمون پایۀ مدیریت بودجه، سرمایه اجتماعی و تولید ثروت است. در مضمون پایۀ مدیریت بودجه مدیر مدرسه به اهمیت مسائل مادی و اطمینان از صرف بودجه به صورت قانونی و مناسب و تخصیص بودجه در طول سال مالی کاملاً واقف است. وی باید از منابع، استفادۀ کارآمد داشته باشد. در مضمون پایۀ سرمایه اجتماعی، سرمایه اجتماعی میتواند در کنار سرمایههای اقتصادی، انسانی بخشی از دارای مدرسه به حساب آید که بستر مناسبی برای نیل به اهداف قلمداد میشود. مدیر آموزشی با هوشیاری بالا و ترغیب کننده و جلب اعتماد در جهت جذب بودجه و منابع مالی درسطح محلی، منطقهای و ملی قدم بردارد. در مضمون پایۀ تولید ثروت، مدیر ضمن حفظ احترام و منزلت مدرسه، در راستای تولید ثروت و درآمد زایی تلاش میکند. در مضمون پیشسازماندهندۀ مدیریت نوآفرینی دارای چهار مضمون پایۀ ریسکپذیری، تفکر خلاق، نوآوری و کارآفرینی است. در مضمون پایۀ ریسکپذیری، مدیر آموزشی باید مخاطرهپذیر، مقاوم، مشوق و تسهیل کننده فرایند تغییر و انعطافپذیر در مقابل شرایط باشد. در مضمون پایۀ تفکر خلاق، مدیر باید توانایی تلفیق اطلاعات گوناگون، تولید اندیشه، افکار جدید و نگاه کنجکاو به پدیدهها و مسائل موجود را داشته باشد. در مضمون پایۀ نوآوری مدیر با ارائه ایدههای نو و استقبال از ایدههای کارکنان، محیطی پویا ایجاد میکند. همچنین با فراهم کردن فرصت برای دانشآموزان و جامعه برای بیان ایدههای نو، شرایط مشارکت و همفکری را مهیا میکند. در مضمون پایۀ کارآفرینی، مدیر توانایی استفاده از پتانسیل و خلق ظرفیتهای جدید را دارد و زمینه را برای ایجاد تفکر کار آفرینی در مدرسه فراهم مینماید.

در مضمون پیشسازماندهندۀ مدیریت محیط زیست، دارای دو مضمون پایۀ دانش زیست محیطی و حفظ و نگهداری محیط زیست است. در مضمون پایۀ دانش زیست محیطی، مدیر مدرسه با پیبردن اهمیت مسائل زیست محیطی، در جهت توسعه آگاهی و درک معلمان و آموزش دانشآموزان نسبت به اکوسیستم محیط زیست تلاش مینماید. در مضمون پایۀ حفظ و نگهداری محیط زیست، مدیر در تغییر الگوی مصرف، پیشگیری از تخریب، جلوگیری از آلودگی محیط زیست، در حفاظت از ارزشهای محیط زیست تلاش میکند. مضمون پیشسازماندهندۀ مدیریت سلامت پایدار دارای دو مضمون پایۀ امنیت و سلامت جسمی و سلامت روحی-روانی است. مضمون پایۀ امنیت و سلامت جسمی، از دیگر مسائل مهمی که مدیر مدرسه باید به آن بپردازد، حفظ سلامت و امنیت اعضاء مدرسه است. مدیر باید با تدوین خط مشیهای ایمنی و سلامت مدرسه، توسعه آگاهی و درک کارکنان و دانشآموزان به مباحث سلامت و امنیت توجه داشته باشد. مضمون پایۀ سلامت روحی-روانی مدیر با توجه و تأکید بر نیازهای احساسی و عاطفی اعضاء مدرسه در ایجاد محیط امن و عاری از استرس، همراه با شادی و سرزندگی تلاش مینماید. با توجه به این که در این پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده شده است، پیشنهاد میشود که، با استفاده از دیگر روشهای پژوهشی نیز انجام شود، تا اینکه عواملی که در این پژوهش مغفول مانده نیز شناسایی شوند. به نظر میرسد که مدیران علاوه بر اصول برنامهریزی، سازماندهی، فرماندهی، و نظارت به مهارتهای دیگری نیز نیاز دارند، که از عملکرد ذهنی، عاطفی و شهودی حمایت میکند. با توجه به اینکه الگوی صلاحیتها قلب تپنده رویکرد مبتنی بر شایستگی منابع انسانی میباشند، از لحاظ کاربردی پیشنهاد میشود الگوی حاصل از این پژوهش در پیادهسازی نظام مبتنی بر صلاحیت به ویژه بحث جانشین پروری که اخیراً مورد توجه نظام آموزش و پرورش قرار گرفته است، مورد استفاده قرار گیرد. از آنجا که الگوی پیشنهادی این پژوهش از میان منابع به روز و مطرح استخراج گردیده است، آموزش و پرورش میتواند به راحتی این الگو را مبنای کار خود قرار دهد و همچنین مسئولان انتصاب مدیران مدارس میتوانند با اتکا به این الگو فرایند جذب و بهکارگیری را پیش گیرند. همچنین مسئولان برگزاری کارگاههای آموزشی و دورههای ضمن خدمت مدیران میتوانند با استفاده از این الگو در جهت آموزش و بهسازی مدیران برآیند، چیزی که امروز سرمایهگذاری محسوب میشود. همچنین با واگذاری اختیارات بیشتر به مدیران مدارس زمینه و شرایط لازم را برای رسیدن به اهداف فراهم آورند. و حرف آخر اینکه آموزش و پرورش با حرکت در جهت جذب، آموزش، ارزشیابی عملکرد و جبران خدمات شایستگیمحور میتواند به خروجیهای نظام آموزشی خود امید داشته باشد.

[1]^{Organization for Economic Co-operation and Development (OECD)}

[2]^{Distributed School Leadership}

[3]^{International Successful School Principalship Project}

[4]^.^{Percentage of Agreement Observation}

مراجع

Abdolhoseini, B., Abdollahi, B., Zaynabadi, H., & Zarghami, S. (2018). Identifying the dimensions and behavioral indicators of school principals in the context of quantum paradigm: qualitative research. Jsa, 5(2), 173–191.

Abdollahi, M., Fathi Vajargah, K., Pourzahir, A., & Rahimian, H. (2016). The educational managers’ competencies and human resource development. Journal Management System, 6(24), 23–54.

Amatullah, T. (2018). Female Leadership Narratives In Hiegher Education In Qatar In The Light Of Islamic Leadership Framework.

Arefnezahd, M. (2017). Identifying And Prioritizing Elements of Principals’ Competencies with an Emphasis on Islamic Management. Jsa, 2(1), 151–172.

Badrinarayanan, V., & Madhavaram, S. (2008). Workplace spirituality and the selling organization: A conceptual framework and research propositions. Journal of Personal Selling & Sales Management, 28(4), 421–434.

barkhoda, jamal, asadi, mohammad, & Zabardast, M. A. (2018). Effect of Spiritual Leadership of Principals on Spirituality at Work: Mediating Role of Organizational Justice. Jsa, 5(2), 255–276. https://doi.org/1 JSA-1705-1148 (R1)

Bechtel, B. C., & Martin, B. (2010). An Examination Of The Leadership Competencies Within a Community.

Branch, G. F., Hanushek, E. A., & Rivkin, S. G. (2013). School leaders matter. Education Next, 13(1), 62–69.

Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101.

Bush, T., & Glover, D. (2014). School leadership models : what do we know ? School Leadership & Management, 34(5), 553–571. https://doi.org/10.1080/13632434.2014.928680

Chang, I. H., Chin, J. M., & Hsu, C. M. (2008). Teachers’ perceptions of the dimensions and implementation of technology leadership of principals in Taiwanese elementary schools. Educational Technology & Society, 11(4), 229–245.

Cheema, K. R., Zeeshan, H., Hamed, B., & Foad, U. R. (2015). “A Study of Spiritual Leadership Values: Comparison between Doctors and Engineers”. Management and Administrative Academy of Business & Scientific Research, 3(3), 479–483.

Cheema, K. U. R., Hamid, Z., Basir, H., & Ur, F. (2014). A Study of Spiritual Leadership Values: Comparison between Doctors and Engineers. Management and Administrative Sciences Review, 3(3), 479–483.

Cruickshank, V. (2017). The Influence of School Leadership on Student Outcomes. Open Journal of Social Sciences, 05(09), 115–123. https://doi.org/10.4236/jss.2017.59009

Day, C., Gu, Q., & Sammons, P. (2016). The Impact of Leadership on Student Outcomes: How Successful School Leaders Use Transformational and Instructional Strategies to Make a Difference. Educational Administration Quarterly, 52(2), 221–258. https://doi.org/10.1177/0013161X15616863

Derakhshan, M., & Zandi, K. (2017). Techniques to Enhance the Competencies of Department Heads. Journal of Instruction and Evaluation, 10(37), 163–189.

Ekrami, H., & Hoshyar, V. (2016). The Competencies of High School Principals in District Four of Mashhad TT. Quarterly Journal of Family and Research, 13(3), 7–32.

FAQ., N. A. C. (2004). National Association of Secondary School Principals. (n.d.b).

Foxon, M., Richey, R., Roberts, R., & Spannaus, T. (2003). Training manager competencies: The standards (Third Edit). https://doi.org/Retrieved from http://eric.ed.gov/?id=ED477124

Freudenberg, R., & Lavy, H. (2004). Competency modeling. Online, Avilable from: Http://Www.Training.Fema.Gov/Emiweb/Edu.

Fry, L. W. (2003). Toward a theory of spiritual leadership. The Leadership Quarterly, 14(6), 693–727.

Ghanbari, S., & Mohammadi, B. (2017). Professional Development Model of High School Administrators: A qualitative research. Jsa, 4(2), 123-143.

Ghoorchiān, N., & Mahmoodi, A. (2004). Collection of performance standards of educational principals and rendering suitable model. Educational Innovations, 3(2), 107–132. Retrieved from http://noavaryedu.oerp.ir/article_78754.html

Gilbert. (2006). Towards a holistic framework in fostering sprituality at work. The Twelfth Annual International Conference on Advances in Managment.

Gittens, A. N. (2018). Leadership Practices that Affect Student Achievement : Facilitating High-quality Learning Experiences for Students.

Hallinger, P. (2005). Instructional leadership and the school principal: A passing fancy that refuses to fade away. Leadership and Policy in Schools, 4(3), 221–239.

Hallinger, P., & Heck, R. H. (2010). Collaborative leadership and school improvement: Understanding the impact on school capacity and student learning. School Leadership and Management, 30(2), 95–110.

Hanbidge, A. S., Tin, T., & Sanderson, N. (2018). Information literacy skills on the go: Mobile learning innovation. Journal of Information Literacy, 12(1), 118–136.

Hitt, D, H., & Player, D, W. (2018). Identifying and Predicting Effective Leader Practices : Examining Principal Experience and Prior Roles Identifying and Predicting Effective Leader Practices : Examining. Leadership and Policy in Schools, 00(00), 1–20. https://doi.org/10.1080/15700763.2017.1384502

Hitt, D. H., & Tucker, P. D. (2016). Systematic Review of Key Leader Practices Found to Influence Student Achievement: A Unified Framework. Review of Educational Research, 86(2), 531–569. https://doi.org/10.3102/0034654315614911

Hitt, Dallas Hambrick, & Tucker, P. D. (2016). Systematic review of key leader practices found to influence student achievement: A unified framework. Review of Educational Research, 86(2), 531–569.

Hitt, Dallas Hambrick, Woodruff, D., Meyers, C. V, & Zhu, G. (n.d.). a Difference Identifying a Model for Leaders of School Turnaround, 28(January 2018), 56–82.

Ibukun, W., Oyewole, B., & Abe, T. (2011). Personality characteristics and principal leadership effectiveness in Ekiti State, Nigeria. International Journal of Leadership Studies, 6(6), 247–262. https://doi.org/https://doi.org/1554-3145

Jahaniyan, R. (2010). Required Competencies of Educational Managers. Educational Administration Quarterly, 1(3), 121–142.

Karadag, E., & Oztekin-Bayir, O. (2018). The Effect of Authentic Leadership on School Culture : A Structural Equation. IJELM, 6(1), 40–75. https://doi.org/10.17853/ijelm.2018.2858

Khorshidi, & Ekrami. (2011). Identify the constructors of competencies of managers. Quarterly Journal of Law Enforcement Management, 4.

Leadership, N. C. for S. School business management competency framework (2014).

Leigh, K., Whitney, S., & Jennifer, H. S. (2011). Leadership practices of successful middle school principals. Journal of Educational Administration, 49(1), 31–45.

Leithwood, K., & Levin, B. (2010). How leadership influences student learning. In In International Encyclopedia of Education (pp. 45–50). Elsevier Ltd. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/B978-0-08-044894-7.00439-5

Leithwood, K., & Steinback, R. (2003). Towards a second generation of school leadership standards. In I. P. Hallinger (Ed.), Global Trends in School Leadership Preparation. Netherlands: Lisse.

Leithwood, Kenneth, Harris, A., & Hopkins, D. (2008). Seven strong claims about successful school leadership. School Leadership and Management, 28(1), 27–42.

Madani;, S. K. M., Omran;, E. S., Enayati;, T., & Saeedabadi, R. Y. (2016). Analyzing the spiritual management barriers in Islamic Azad Universities of Mazandaran. Educational Psycology, 7(3), 90–98.

Mahmoudi, A., Abedi, A., & Heydari, Y. (2012). Professional Competencies of Educational Directors. Journal of Management and Development Process, 25(1), 69–92.

Mard, S. M., Zaynabadi, H. R., Abdollahi, B., & Arasteh, H. R. (2018). Indicators of a successful educational leader; Findings of a phenomenological study. School Managment, 5(2), 100–120. https://doi.org/JSA-1707-1182 (R3)

McEwan, P. J. (2003). Peer effects on student achievement: Evidence from Chile. Economics of Education Review, 22(2), 131–141. https://doi.org/10.1016/S0272-7757(02)00005-5

Meyers, C ., & Smylie, M. (2017). Five Myths of School Turnaround Policy and Practice Cite as: Meyers, C. V., and Smylie, M. A. (2017). Five Myths of School Turnaround Policy and Practice. Leadership and Policy in Schools, 16, 502–523.

Meyers, C. V, & Hitt, D. H. (2017). School turnaround principals: What does initial research literature suggest they are doing to be successful? Journal of Education for Students Placed at Risk (JESPAR), 22(1), 38–56.

Mohamadi, R., & Khorsandi Yamchi, A. (2018). Designing a Model of Professional Competency of Valuators and Auditors in the Higher Education System. Educational Planning Studies, 6(12), 89–105, [in persian].

Mohammadi;, M., Jahani;, J., Sarvestani;, M. Sh., Alaei, Latifi;, M., & Verdi, T. (2016). Islamic-Iranian Model of Osveh Principals in Educational System: A qualitative Approach. Journal of School Administration, 4(2), 1–21.

Murphy, J., & Shipman, N. (2003). Developing standards for school leadership development: A process and rationale. Reshaping the Landscape of School Leadership Development: A Global Perspective.

Mwambazambi, K., & Banza, A. K. (2015). Four-Dimensional Conversion for Spiritual Leadership Development: A Missiological Approach for African Churches. HTS Teologiese Studies/ Theological Studies, 70(3), 1–9.

Noormohammadi;, M. R., & Nikmoeen, J. (2015). Investigation of the Criteria Concerning Managers Merits According to Imam Ali (A.S) Teachings in Nahjolbalagheh. Journal of Islam & Management, 4(7), 139–159.

Porkarim, J., Farzaneh, M., & Norozi, M. (2016). Exploring the Professional Competencies of High School Principals: The Results of a Mixed Method Study. Jsa, 4(1), 1–25.

Rangriz, H., Abdolrahim, N., Arasteh, H., & Soltanie, F. (2017). Designing the Model of Strategic Competencies of Functional Managers with Thematic Analysis TT. Management Scientific Research on Organizational Training., 6(1), 9–49, [in persian].

Robinson, V. M. J., Lloyd, C. A., & Rowe, K. J. (2008). The impact of leadership on student outcomes: An analysis of the differential effects of leadership types. Educational Administration Quarterly, 44(5), 635–674. https://doi.org/10.1177/0013161X08321509

Ryan, A. D. (2018). Leadership Practices that Affect Student Achievement : Actions of the School Principal When Building Capacity in a High Performing Urban Elementary School.

Schleicher, A. (2012). Preparing Teachers and Developing School Leaders for the 21st Century: Lessons from around the World. ERIC.

Seashore, K., Leithwood, K., Wahlstrom, K., & Anderson, S. (2010). Investigating the links to improved student learning: Final report of research findings. The Wallace Foundation.

Senge, P. M., Lucas, T., Cambron-McCabe, Nelda, Cambron, N. H., -McCabe, … Kleiner, A. (2000). Schools that Learn: A Fifth Discipline Fieldbook for Educators, Parents, and Everyone who Cares about Education. Doubleday.

Shakib, Z., & Noroozi, A. (2016). Roleoftheeducationalandnon-educationalfactorsonthementalhealthingirlhighschoolstudentsinBushehrcityon2014. ISMJ, 18(6), 1221–1235.

Shams, G. (2018). Foundations and Principles of Educational Administration. (N. Zahra, Ali, Ed.) (First). Tehran: Samt.

Sharratt, L., & Fullan, M. (2012). Putting FACES on the Data: What Great Leaders Do! Corwin Press.

Shirbagi, N., & Moradi, O. (2018). Representation of Teachers’ Experience From inappropriate Interactions with School Principals. Jsa, 5(2), 63–85.

Soltani;, J., Salehi;, M., Gholtash;, A., & Nadi, M. . (2018). Confirmatory Factor Analysis of the Spiritual Leadership Model in Higher Education. Journal Management System, 8(32), 19–42.

Spillane, J. P., Camburn, E. M., Pustejovsky, J., Pareja, A. S., & Lewis, G. (2008). Taking a distributed perspective: Epistemological and methodological tradeoffs in operationalizing the leader-plus aspect. Journal of Educational Administration, 46(2), 189–213. https://doi.org/10.1108/09578230810863262

Steiner, L., & Hassel, E. A. (2011). Using Competencies to Improve School Turnaround Principal Success. Public Impact.

Storsletten, V. M. L., & Jakobsen, O. D. (2015). Development of Leadership Theory in the Perspective of Kierkegaard’s Philosophy. Journal of Business Ethics, 128(2), 337–349. https://doi.org/10.1007/s10551-014-2106-y

Torkzadeh, J., & Ansari, S. (2015). Developing and Accreditation of a Framework for Evaluatin University Managers Competencies, Based on Islamic Teachings. Management in the Islamic University, 4(9), 3–22.

Vakola, M., Soderquist, K. E., & Prastacos, G. P. (2007). Competency management in support of organisational change. International Journal of Manpower, 28(3–4), 260–275. https://doi.org/10.1108/01437720710755245

Wagner, T. (2013). Tony Wagner’s Seven Survival Skills: as defined by business leaders in their own words.

Wagner, T. (2016). embodies the very essence of John A Brock’s vision for Laureates—innovation. Through.

Whitaker, T. (2013). What Great Principal Do Differently (2nd Editio). New York: Routledge. https://doi.org/https://doi.org/10.4324/9781315854823

Willig, C. (2013). Introducing Qualitative Research in Psychology. Journal of Chemical Information a nd Modeling, 1689–1699.

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 2,566

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 820

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

Return on management: Designing and explaining the new model of educational managers' competencies with the thematic analysis approach