تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 322 |
تعداد مقالات | 3,128 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,826,494 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,678,192 |
"حکم بیع عینه در فقه مذاهب اسلامی" | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
مقاله 6، دوره 1، شماره 1، اسفند 1397، صفحه 99-85 اصل مقاله (721.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): https://doi.org/10.34785/J016.2018.994 | ||
نویسندگان | ||
سید فاضل رستمی* 1؛ سالم افسری2؛ ابوبکر احمدی نوره1 | ||
1دانشجوی دکتری گروه فقه شافعی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه فقه و حقوق شافعی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
چکیده | ||
تعریف بیع عینه و صورت صحیح آن از مواضع اختلاف قفهای مذاهب است. دیدگاه جمهور در این باره، دارای شهرت بیشتری است که در آن بیع عینه به «بازخرید نقدی کالایی اطلاق می شود که شخص آن را با قیمت بیشتر و به صورت ومؤجّل فروخته و هنوز ثمن آن را دریافت نکرده» تعریف شده است. حنفیه، مالکیه و حنابله با استناد به احادیثی از سنت نبوی، استحسان و سدّ ذرایع، چنین معاملهای را باطل و غیر صحیح میدانند. آنان استدلال میکنند که معاملهی عینه، وسیلهای آشکار برای انجام رِبا است. لذا حکم به جوازِ آن به منزلهی گشودن راهی برای معاملات رِبوی است. امّا شافعیه، ظاهریه و امامیه با استناد به اصل جواز، برخی اخبار و آرای ائمّهی مذهب بیع عینه را جایز و بِلااشکال دانسته اند. اجماع، قیاس و ادلّهی عقلی نیز، از مستندات این گروه هستند. این پژوهش به منظور یافتن تعریفی قابل استناد و کامل، آراء دو گروه یاد شده و احکام مرتبط دیگری را که در متون فقهی یافت می شده است، مورد بررسی قرار داده و نهایتاً با توجّه به قوّت دلایل قایلین به جواز و همچنین اعتراضات محکم آنان به ادلّهی مورد استناد گروه مقابل، دیدگاه قایلین به جواز را موجّه و صحیح دانشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
"بیع عینه"؛ "ربا"؛ "اجَل"؛ "سدّ ذریعه"؛ "تفاضل" | ||
مراجع | ||
ابنجزی، محمد بن احمد. (1425 ق). القوانین الفقهیه، بیروت: دار النفائس.
ابنحزم، ابومحمد علی. (بدون تاریخ). المحلی بالآثار، بیروت: دار الفکر.
ابنحنبل، احمد. (1416). مسند الامام احمد، قاهره: دارالحدیث.
ابنرشد، ابوالولید محمد. (1425). بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، قاهره: دار الحدیث.
ابنعابدین، محمد امین. (1412). رد المحتار علی در المختار ، بیروت: دارالفکر.
ابنفارس، احمد بن زکریا. (بدون تاریخ). معجم مقاییس اللغه، بیروت: دار الفکر.
ابنمفلّح، ابراهیم. (1418). المبدع فی شرح المقنع، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابوداود، سلیمان بن اشعث. (1430). سنن ابی داوود، بیروت: دارالرساله.
انصاری، زکریا. (بدون تاریخ) اسنی المطالب فی شرح روض الطالب، بیروت: دارالکتاب الاسلامی.
بخاری، محمد بن اسماعیل. (1422). صحیح البخاری، بیروت: دار طوق النجاه.
بیهقی، ابوبکر احمد. (1424). السنن الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیه.
حطاب الرُّعینی، محمد بن محمد. (1412). مواهب الجلیل فی شرح مختصر خلیل، بیروت: دار الفکر.
حلّی، حسن بن یوسف. (1410). نهایه الاحکام، قم: موسسه اسماعیلیان.
حلی، محمد ابن ادریس. (1410). السرائر، قم: موسسه نشر اسلامی.
خوانساری، موسی. (1418). منیه الطالب، قم: موسسه نشر اسلامی.
دارقطنی، ابوالحسن علی. (1424). السنن، بیروت: موسسه الرساله.
رازی، زین الدین محمد. (1420). مختار الصحاح ، بیروت: المکتبه العصریه.
رافعی، عبدالکریم. (بدون تاریخ). فتح العزیز شرح الوجیز، بیروت: دار الفکر.
رملی، شمس الدین محمد. (1404). نهایه المحتاج الی شرح المنهاج ، بیروت: دارالفکر.
زبیدی، محمد مرتضی. (1385). تاج العروس من جواهر القاموس، کویت: مطبعه حکومه کویت.
زحیلی، وهبه. (بدون تاریخ). الفقه الاسلامی وادلته ، دمشق: دار الفکر.
زرکشی، صدر الدین. (1414). البحر المحیط فی اصول الفقه، قاهره: دارالکتبی.
سرخسی، ابوبکر محمد بن ابو سهل. (1414). المبسوط، بیروت: دار المعرفه.
شوکانی، محمد بن علی. (1413). نیل الاوطار، قاهره: دارالحدیث.
صنعانی، محمد بن اسماعیل. (بدون تاریخ). سبل السلام، بیروت: دارالحدیث.
طیبی، شرف الدین حسین. (1417). شرح المشکاة، ریاض: مکتبه نزار مصطفی الباز.
عبدری، محمد بن یوسف. (1416). التاج والاکلیل لمختصر خلیل، بیروت: دارالکتب العلمیه.
عثیمین، محمد بن صالح. (۱۴۲۷). فتح ذی الجلال و الإکرام بشرح بلوغ المرام، المکتبة الإسلامیة للنشر و التوزیع.
عسقلانی، احمد بن علی بن محمد. (۱۴۲۴). بلوغ المرام من أدلة الأحکام، ریاض: دار الفلق.
عسقلانی، احمد بن علی بن محمد. (1379). فتح الباری، بیروت: دار المعرفه.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1388). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
ماوردی، ابوالحسن علی. (1419). الحاوی الکبیر، بیروت: دار الکتب العلمیه.
مجلسی، محمدباقر. (1403). بحار النوار، بیروت: دار الوفاء.
مسلم بن حجاج، (بدون تاریخ). صحیح مسلم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مقدسی، شمس الدین ابن قدامه (1415). الشرح الکبیر، قاهره: دارهجر.
مقدسی، ابو محمد عبدالله بن احمد بن محمد. (1388). المغنی، قاهره، مکتبه: القاهره.
مقدسی، ابو عبدالله احمد بن محمد. (1414). الکافی فی فقه الامام احمد، بیروت: دارالکتب العلمیه.
نووی، محیی الدین. (1392). المنهاج شرح صحیح مسلم بن الحجاج، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
نووی، محیی الدین. (1412). روضة الطالبین وعمدة المفتین، بیروت: الکتب الاسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,052 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 607 |