پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 289 |
| تعداد مقالات | 2,807 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,283,181 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,361,889 |
مەولەوی و نالی وەکوو هێمای دوو شێوازی جیاواز: هەڵسەنگاندنێکی ئەدەبی | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 5، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 9، شهریور 1399، صفحه 41-57 اصل مقاله (828.23 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2020.781 | ||
| نویسنده | ||
| محمد عادل محمدپور* | ||
| دبیر ادبیات فارسی، آموزش و پرورش، مریوان، ایران | ||
| چکیده | ||
| هەڵسەنگاندنیی ئەدەبیی نێوان دوو ڕەوت یان دوو نەریتی شیعری یان دوو شاعیری خاوەن شێواز، بەستێنەیەکە بۆ ناسین و ناساندنی مۆتیفە جیاواز و هاوچەشنەکانیان. لەم وتارەدا دوو ڕێبازی شیعری کوردی خراونەتە بەر باس و شەنوکەوکردن. لە سووچە ڕوانینێکەوە لە سەر وێنای دووبارەبوونەوەی مۆرکە ئەدەبییەکانی شیعری گۆران، زمانحاڵی درێژهەناسەیی پرۆسەی مێژوویی ئەم ڕەوتە، داکۆکی کراوە. لە لایەکی دیکەشەوە، قابیلیەتەکانی قوتابخانەی شیعری کلاسیکی کرمانجیی ناوەڕاست کە لە سەردەمێکی تایبەتدا، بە تەنیا (بڕوا بە خۆتەوەری) و بە بێگەنجینەی دەوڵەمەندی ئەدەبیی پێش خۆی، بەڵکوو لە ناو فەرهەنگێکی هەژار و زمانێکی دیالێکتدا، سەری هەڵداوە و درەوشاوەتەوە؛ نرخێندراوە. مەولەوی تاوەگۆزی و نالی شارەزووری، بە دوو هەناسە و کیانی ئەدەبیی و کاریگەریی جیاوازەوە، هەر یەک بە چەشنێک، هێمای ئەم دوو ڕەوتە ئەدەبییە هەژمار دەکرێن. لەم پێناوەدا هەوڵدراوە لەسەر جیاوازیی ئەدەبی و کاریگەرییەکانی ئەم دوو شاعیرە لە سەر شاعیرانی سەردەم و پاش سەردەم بکۆڵدرێتەوە و خاڵی پێگەیشتنی ئەم جیاوازییەش لە ڕیفۆرم و هەوڵە نوێخوازییەکانی عەبدۆڵڵا گۆراندا نیشان بدرێت. ئەم شاعێرە نوێخوازە لە پێکهاتەی فۆرم، کێش، مووسیقای شیعری عەرووزی و شێوەی دەربڕینی قوتابخانەی ئەدەبیی نالی لادەدات و بە دیاردەیەکی دەرەکی دەزانێت و دەگەڕێتەوە بۆ فۆرم، کێشی بڕگەیی و ڕوونبێژی و ڕەوانبێژیی مەولەوی و سەرجەم نەریتی ئەدەبیی گۆران و دەبێتە هۆی وەرچەرخانی نوێکردنەوەی شیعری کلاسیکی کوردیی ناوەندی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نالی؛ مەولەوی؛ شێوازناسی؛ شیعری کوردی؛ بادانەوەی گۆران | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
منابع
کوردی:
خدر، عەبدۆڵڵا مەولوود. (2007). لێکۆڵینەوەیەک لە شیعرە ئایینی و سۆفیگەری و فەلسەفییەکانی نالی. هەولێر: ئاراس.
خەزنەدار، مارف. (2003). مێژووی ئەدەبی کوردی. بەرگی سێیەم. هەولێر: ئاراس.
سەجادی، بەختیار. (١٣٩٥).«شێوازناسیی وێژەی گۆران: تایبەتمەندییە سەرەکییەکان». پژوهشنامە ادبیات کردی، سال (دوم)، ش (٢).
سەجادی، بەختیار و مه‌زهه‌ر ئیبراهیمی. (١٣٩٧). زمان و وێژەی کوردی. سقز: نشر گوتار.
سەجادی، عەلائەدین. (١٩٧١). مێژووی ئەدەبی کوردی. بەغداد: چاپخانەی مەعاریف.
عوسمان، ڕەئوف. (1391). «کاریگەرێتی دەقەکانی قورئان لە هۆنراوەکانی نالیدا». وەرزنامەی زرێبار. خولی دووهەم/ ساڵی (شانزدەهەم). ژ (79-80). صص ١٣٨-١٤٨.
قادر موحەمەد، ئەنوەر. (٢٠٠٣). مەولەوی، شاعیری لیریکای گەورەی کورد. نامەی دۆکتۆرا.
قادر، حەمە حەمە ئەمین. (1978). کاروانی شیعری نوێی کوردی. ب یەکەم. بەغداد: چاپخانەی کۆڕی زانیاری کورد.
گۆران، عەبدۆڵڵا. (1971). بەهەشت و یادگار.سلێمانی: چاپخانەی کامەرانی.
محەمەدپوور، عادڵ. (١٣٩0). «شیعری هاوچەرخی کوردی هەورامی لە ئاخێزگەوە تا ئێستا». وەرزنامەی زرێبار.خولی دووهەم/ ساڵی (پازدەهەم). ژ (76-75). ل ٦١-٨٠.
مودەڕێس، عەبدولکەریم و مەلاکەریم،فاتح. (136٣). دیوانی شیعری نالی. ارومیە: مرکز نشر و ئەدەبیات کوردی.
مودەڕێس، عەبدولکەریم و فاتح، مەلاکەریم. (2015). دیوانی سالم. سلێمانی: بنکەی ژین.
مودەڕێس، مەلا عەبدولکەریم. (13٨٤). دیوانی مەولەوی. سنە: پەخشکاریی کوردستان.
یەعقووبی، عەبدولخالق. (1391). «زەقکردنەوەی زمانیی لە زمانی شیعری نالیدا». وەرزنامەی زرێبار. خولی دووهەم/ ساڵی (شانزدەهەم). ژ (79-80). صص ٣٠-٤٠.
فارسی:
پولیتسر، ژرژ. (1358). اصول مقدماتی فلسفە. جهانگیر افکاری. تهران: نشر سازمان کتابهای جیبی.
حقوقی، محمد. (1371). شعر نو از آغاز تا بە امروز. تهران: نشر روایت.
شفیعیکدکنی محمدرضا. (1391). رستاخیز کلمات، درس گفتارهایی در باره نظریه ادبی صورتگرایان روس. تهران: نشر سخن.
شمیسا، سیروس. (1374). انواع ادبی. تهران: انتشاراتی فردوس.
شمیسا، سیروس. (١٣٧٢). کلیات سبکشناسی. تهران: انتشاراتی فردوس.
غیاثی، محمد تقی. (1369). درآمدی بر سبکشناسی ساختاری. تهران: نشر شعلە اندیشە.
محمدپور، عادل. (1392). طرح، جریانشناسی شعر کردی هورامی از ابتدا تا کنون. تهران: نشر احسان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 751 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 523 |
||
