تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 322 |
تعداد مقالات | 3,125 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,820,017 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,672,971 |
نگرشی نو در حجیت ظن معتبر با رویکردی بر آراء امام خمینی(ره) | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
مقاله 7، دوره 4، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 124-102 اصل مقاله (573.34 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): https://doi.org/10.34785/J016.2021.120 | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا فارسیان* 1؛ سیدعلی پورمنوچهری2 | ||
1دکترا فقه و حقوق و اندیشه امام خمینی(ره) و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. تهران. ایران. | ||
2عضو هیأت علمی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. تهران. ایران. | ||
چکیده | ||
حجیت عقلانی و کشف مناط آن در ظنون از ابتکاراتی است که در عصر جدید زمینهی بازسازی علم اصول را بر این پایه هویدا میسازد. عقل و خرد جمعی با برخورداری از امتیاز تائید شارع در هر دورهای میتواند زمینه شکوفایی بیش از پیش قرائت بشری از دین را فراهم آورد. در این پژوهش پس از باز تعریف مفاهیمی بنیادین همچون «عقل»، «حجیت»، «ظن» و «علم» و بیان ارزش معرفتشناختی ظنون عقلانی به عنوان پیش فرضی اثر بخش در حل محذورات، قول به اعتبار ظن معتبر با ادله عقلانی، این امکان فراهم آمده است که به حجیت ذاتی ظن، باور یابیم و ضمن بررسی ادلهی عقلایی، از این حقیقت پرده برداشته شود که آیات و اقتضائات عقلی، بر خلاف آنچه پنداشته میشود، نافی حجیت ظن عقلایی نیست و ظن عقلایی، بالطبع حجت است. امام خمینی(ره) نیز با بحث از ظنون تحت عنوان پیشنهادی، در عدم امتناع تعبد به امارات، نافی استدلال و برهان در تعبد وقوعی به امارات گردیدهاند و به دلیل پذیرش این مبنا توسط عقلا امکان امتناع را در آن وارد نمیدانند و بر پذیرش مبنای ظن عقلائی تاکید میورزند. | ||
کلیدواژهها | ||
ظن؛ حجیت؛ عقل؛ عقلانیت | ||
مراجع | ||
آخوندخراسانی، محمد کاظم. (1415). نهایة النهایة قم: مخطوط.
آمدی، سیفالدین. ( 1423). ابکار الافکار فی اصول الدین. قاهره: دارالکتب.
ابنابیحاتم، محمدبنادریس. (1419). تفسیرابن ابیحاتم. بیروت: المکتبة العصریة.
ابن اثیر، مبارکبنمحمد. (1364). النهایة فیغریبالحدیث،قم: مؤسسة اسماعیلیان.
ابن زینالدین، حسن. (بیتا). معالمالدین. قم: مؤسسة النشرالاسلامی.
6.ابنسکیتاهوازی،یعقوب.(۱۴۱۲).ترتیباصلاحالمنطق،مشهد:مجمع البحوثالاسلامیة.
ابن شاذان، فضل. (1363). الایضاح. تهران: دانشگاه تهران.
ابن شعبه، حسن بن على. (1382). تحف العقول. قم: مؤسسة النشر الإسلامى.
ابنغازى،خلیل. (1408). شرح عدة الأصول (الحاشیة الخلیلیة). قم: آلالبیت(ع).
ابنمنظور.(1414).لسانالعرب.ترجمهسیدجمالالدینمیردامادی،ج3،بیروت: دارالفکر.
ابوهلال، حسن بن عبد الله. (1412)، الفروق اللغویه. قم: مؤسسة النشرالاسلامی.
اصفهانی، محمدتقی. (1379). هدایة المسترشدین. قم: مؤسسة النشرالاسلامی.
انصاری، مرتضی. (1419) فراندالاصول. قم: مجمع الفکرالاسلامی.
انصاری، مرتضی. (بیتا). مطارح الأنظار. قم: مؤسسةآلالبیت(ع).
انصاری، مرتضی. ( 1404). الاجتهاد و التقلید. قم: کتابفروشی مفید.
ابایی آریا،علی؛عبداللهی نژاد،عبدالکریم. (1391)، بازپژوهی حجیت ظن مطلق. مطالعات اسلامی فقه و اصول. دوره 44. ش 90. ص37-63.
حرانى، یوسف. (1368). الحدائق الناضرة. قم: مؤسسة النشر الإسلامى.
برقی، احمدبنمحمد. (1370). المحاسن. تهران: دارالکتبالاسلامیة.
جبار گلباغی ماسوله، سیدعلی. (1378). درآمدی بر عرف. قم: دفتر تبلیغات.
جوهری، اسماعیل بن أحمد. (1407). الصحاح. بیروت: دارالعلم للملایین.
حائرى، محمدحسین. (1404). الفصول الغرویة. قم: دار إحیاء العلوم الإسلامیة.
حاکمنیشابوری،محمدبنعبدالله(1418ق)،المستدرکعلیالصحیحین. بیروت. دارالمعرفة.
حسینزاده، محمد؛ محمدی، عبدالله. (۱۳۸۹). «اعتبارمعرفتشناختیخبرواحد در اعتقادات دینی». ذهن. ش 43. ص141-168.
حکیم، سیدمحسن. (1408). حقائق الاصول.چاپ پنجم. قم: کتابفروشی بصیرتی.
حلی، (1365). الباب الحادى عشر مع شرحیه النافع یوم الحشر. فاضل مقداد و مهدی محقق. تهران: موسسه مطالعات اسلامی.
حمصیرازی،سدیدالدین.(1412ق)،المنقذمنالتقلید. قم: مؤسسةالنشرالاسلامی.
حمیری، نشوان بن سعید. (۱۴۲۰). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. بیروت: دارالفکر المعاصر.
خمینی، روح الله. (1367). تهذیب الاصول. ،قم: دارالفکر.
------------. (بیتا). معتمد الاصول. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
------------. (1415). انوارالهدایه فی التعلیقه علی الکفایه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
دهخدا،علیاکبر. (1377). تهران: دانشگاه تهران.
راغباصفهانی،حسینبنمحمد. (1404). مفردات غریبالقرآن. تهران: دفتر نشر کتاب.
سید رضی، محمد بن حسین.(1412). نهج البلاغة. قم: دارالذخائر.
سیدمرتضی، علیبنالحسین. (1346). الذریعة. تهران: دانشگاه تهران.
شهید ثانی، زین الدین بن علی بن احمد. ( 1409). حقائق الایمان مع رسالت الاقتصاد العدالة. سید مهدی رجائی. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
شیخ طوسی، محمدبنحسن. ( 1409). الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد. چاپ دوم. بیروت: دارالا ضواء.
شیخ طوسی، محمدبنحسن. (1403). عده الاصول. قم: موسسه آلالبیت.
شیخ طوسی، محمدبنحسن. (1417). عدة الاصول. تحقیقانصاری. قم: نشرستاره.
طوسی، محمدبنحسن. (1409). التبیان فی تفسیر القرآن. قم: مکتبالاعلام الاسلامی.
صاحب بن عباد، اسماعیل. (۱۴۱۴). المحیط فی اللغة. بیروت: عالم الکتاب.
صدر، سید محمد باقر. (1395). المعالم الجدیدة. نجف: مکتبة النجاح.
----------------- . (1418). دروس فی علم الاصول. قم: انتشارات اسلامی.
صدوق، محمد بن علی. (1417). الامالی. قم: مؤسسة البعثة.
-----------. (1403ق). الخصال. قم: جماعة المدرسین.
-------- -- (1394). منلایحضرهالفقیه. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
عراقی، ضیاء الدین. (1414). مقالات الاصول. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
-----------. (1417ق). نهایة الافکار. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
علامهحلی، حسنبنیوسف. (1404). مبادی الوصول. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
فاضل مقداد. ( 1412). الاعتماد فی شرح واجب الاعتقاد. ضیاءالدین بصری، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409). کتاب العین. قم: دارالهجرة.
فیروزآبادی،سیدمرتضی(1400).عنایةالاصول.چاپچهارم،قم،انتشارات فیروزآبادی.
قرشی، سید علیاکبر. (۱۴۱۲). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیة.
کلینی،محمدبنیعقوب. (1363). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
لیثی، علیبنمحمد. (1376). عیون الحکم و المواعظ. قم: دارالحدیث.
مجلسی، محمد باقر. (1403) بحارالانوار. بیروت: داراحیاءالتراثالعربی.
محقق حلی، جعفر بن حسن. (1403)، معارج الاصول. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
مروج، سید محمدجعفر. ( 1415). منتهی الدرایة. قم: دار الکتاب جزایری.
مظفر، محمد رضا. (1387). أصول الفقه. قم: مرکز الطباعة والنشر الإسلامى.
مکارم شیرازی، ناصر. (1421). الامثال فی تفسیر کتاب الله المنزل. قم: مدرسة امام علی بن ابیطالب.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1981). الحکمةالمتعالیة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مؤیدی، ابراهیم بن محمد بن احمد. (1422). الاصباح علی المصباح فی معرفة الملک الفتاح. صنعاء: مؤسسة الإمام زید بن علی.
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن. (1378). قوانین الاصول. ج2. تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
یرسیدشریف. (۱۴۱۲). التعریفات. تهران:ناصرخسرو.
نائینی، محمد حسین. (1368). اجود التقریرات. سید ابوالقاسم خویی. قم: مصطفوی.
نراقی، احمد بن محمد مهدی. (۱۴۱۷). عواند الایام. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
واسطی زبیدی، محمد مرتضی. (1414). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دارالفکر.
وحید بهبهانی، محمد باقر. (1417). حاشیه مجمع الفائده و البرهان. قم: موسسه علامه المجدد. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 389 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 431 |