پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 30 |
| تعداد شماره‌ها | 289 |
| تعداد مقالات | 2,818 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,300,660 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,373,515 |
حکم طلاق معتادِ مدهوش بر اثر مواد مخدر | ||
| مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
| مقاله 12، دوره 4، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 233-210 اصل مقاله (721.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): https://doi.org/10.34785/J016.2021.118 | ||
| نویسنده | ||
| عبدالصمد مرتضوی* | ||
| استادیار، گروه فقه ومبانی حقوق، دانشکده فقه، دانشگاه مذاهب اسلامی، واحد تهران، تهران. | ||
| چکیده | ||
| حکم طلاق مدهوش یعنی کسی که اراده و شعور خود را از دست داده و از خود‌بی‌خود شده، موضوعی است که همواره میان فقها مورد بحث بوده است. طلاق مدهوشِ بر اثر شراب‌نوشی که در فقه اسلامی از آن تعبیر به طلاق سَکران می‌شود، «مقیس‌علیه» مناسبی برای طلاق مدهوش بر اثر مصرف مواد مخدِّر است. در مورد عدم وقوع طلاق سکران غیر متعدِّی[یعنی کسی که ناآگاهانه یا حَسب ضرورتی، ماده‌ی سکرآور را میل کرده] میان فقها اتفاق نظر است اما در مورد حکم طلاق سکران متعَدِّی[یعنی کسی که عمداً و بدون ضرورت، شراب یا هر چیز مسکری را تناول کرده] فقها اختلاف نظر دارند. گروهی از اصحاب و تابعین و نیز جمهور فقهای اهل سنت و زیدیه، طلاق سکران متعَدِّی را واقع دانسته‌اند اما برخی از اصحاب و تابعین و برخی از بزرگان حنفیه و شافعیه و فقهایی از جمله قاسم و طاووس و ربیعه و لیث و اسحاق و ابوثور و ابن‌تیمیه و ابن‌قیم و شوکانی و بسیاری از فقهای معاصر اهل سنت و نیز فقهای امامیه، طلاق سَکران متعدِّی را واقع ندانسته‌اند. در این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، ضمن قیاس «طلاق مدهوش بر اثر مواد مخدِّر» به «طلاق سکران متعدِّی»، دلایل موافقان و مخالفان وقوع طلاق سکران متعدِّی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و در نهایت به دلیل قوی‌تر بودن دلایل ارائه شده توسط مخالفان وقوع طلاق سکران متعدِّی از جمله آن‌که سکران متعدی توانایی اراده‌ی لفظ یا اراده‌ی معنای طلاق را ندارد و لذا در حکم مجنون است و احکام جنون نیز به اختلاف اسباب آن مختلف نمی‌شود؛ حکم به عدم وقوع طلاق سکران متعدی و به تَبَع آن حکم به عدم وقوع طلاق مدهوش بر اثر مواد مخدر، قول راجح بیان شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سکر؛ طلاق؛ مخدِّر؛ مدهوش؛ مستی؛ معتاد | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابراهیم مصطفی و احمد زیات و دیگران(بی‌تا). المعجم الوسیط. بی‌جا: دارالدعوه.
ابن‌ابی‌شیبه، ابوبکر(1409). المصنف. ریاض: مکتبة الرشد.
ابن‌السید‌سالم، ابو مالک کمال(2003). صحیح فقه السنة وأدلته. مصر: المکتبه الوقفیه.
ابن‌تیمیه حرانی، تقی الدین(1987). الفتاوى الکبری. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌حجرعسقلانی، احمد بن علی(1379). فتح الباری. بیروت: دار المعرفة.
ابن‌حزم، ابو محمد علی بن أحمد(بی‌تا). المحلى بالآثار. بیروت: دارالفکر.
ابن‌حنبل، احمد بن حنبل شیبانی (2001). مسند الإمام أحمد بن حنبل. بی‌جا: مؤسسة الرسالة.
ابن‌رشد الحفید، محمد بن احمد(2004). بدایة المجتهد ونهایة المقتصد. قاهره: دارالحدیث.
ابن‌عابدین، محمد امین(1992). رد المحتار علی الدر المختار. بیروت: دارالفکر.
ابن‌قدامه مقدسی، موفق الدین(1968). المغنی. قاهره: مکتبة القاهره.
ابن‌قیم جوزیه، محمد بن أبی بکر(1991). إعلام الموقعین عن رب العالمین. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌ماجه قزوینی، ابوعبدالله محمد بن یزید(بی‌تا). سنن ابن ماجه. بی جا: دار إحیاء الکتب العربیة.
ابن‌منظور، ابو الفضل محمد بن مکرم(1414). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
ابن‌مودود، مجد الدین أبو الفضل(1937). الاختیار لتعلیل المختار. قاهره: مطبعة الحلبی.
ابن‌نجیم مصری، زین الدین بن إبراهیم(بی‌تا). البحر الرائق شرح کنز الدقائق. بی‌جا: دار الکتاب الإسلامی.
ابن‌همام، کمال الدین محمد(بی‌تا). فتح القدیر. بی‌جا: دارالفکر.
ابوزهره، محمد(1998). الجریمه و العقوبه فی الفقه الاسلامی. قاهره: دارالفکر العربی.
ازهری هروی، محمد بن احمد(2001). تهذیب اللغه. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
بارعی زیلعی، فخر الدین(1313). تبیین الحقائق. قاهره: المطبعة الکبرى الأمیریه.
بخاری، محمد بن اسماعیل(1422). صحیح بخاری. بی‌جا: دار طوق النجاة.
بغوی، محیی السنة أبو محمد(1983). شرح السنة. بیروت: المکتب الإسلامی.
بهوتی حنبلی، منصور بن یونس(بی‌تا). کشاف القناع عن متن الإقناع. بیروت: دار الکتب العلمیه.
ترمذی، محمد بن عیسی(1975). سنن الترمذی. مصر: مکتبة مصطفى البابی الحلبی.
جوینی، امام الحرمین، عبد الملک(2007). نهایة المطلب فی درایة المذهب. بی‌جا: دار المنهاج.
دهخدا، علی اکبر(1377). لغت نامه. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
رازی، احمد بن فارس(1979). معجم مقاییس اللغة. بی‌جا: دارالفکر.
رازی، زین الدین(1999). مختار الصحاح. بیروت: المکتبة العصریة.
زَبیدی یمنی، ابو بکر(1322). الجوهرة النیرة. بی‌جا: المطبعة الخیریة.
زبیدی، محمد بن محمد(بی‌تا). تاج العروس. بی‌جا: دارالهدایه.
زلمی، مصطفی ابراهیم(2014). مدی سلطان الارادة فی الطلاق. تهران: نشر احسان.
زیدان، عبدالکریم(1993). المفصل فی احکام المرأة. بیروت: مؤسسة الرساله.
زیلعی، جمال الدین(1414). تخریج الأحادیث والآثار الواقعة فی تفسیر الکشاف للزمخشری. ریاض: دار ابن خزیمه.
سبحانی، جعفر(1414). نظام الطلاق فی الشریعة الإسلامیة الغراء. قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
سجستانی، ابوداوود، سلیمان بن اشعث (بی‌تا). سنن أبی داود. بیروت: المکتبة العصریة.
سرخسی، شمس الأئمه محمد بن أحمد(1993). المبسوط. بیروت: دارالمعرفه.
سغدی، أبو الحسن علی بن الحسین(1984). النتف فی الفتاوى. بیروت: دار الفرقان.
سمرقندی، أبو بکر(1994). تحفة الفقهاء. بیروت: دار الکتب العلمیة.
سنیکی، زین الدین(بی‌تا). أسنى المطالب فی شرح روض الطالب. بی‌جا: دار الکتاب الإسلامی.
سید سابق(1977). فقه السنة. بیروت: دار الکتاب العربی.
شربینی، شمس الدین محمد(بی‌تا). الإقناع فی حل ألفاظ أبی شجاع. بیروت: مکتب البحوث والدراسات و دار الفکر.
شربینی، شمس الدین محمد(1994). مغنی المحتاج. بیروت: دار الکتب العلمیة.
شوکانی، محمد بن علی(بی‌تا). السیل الجرار. بی‌جا: دار ابن حزم.
شیبانی، محمد بن حسن(1975). السیر الصغیر. بیروت: الدار المتحده للنشر.
شیبانی، محمد بن حسن(2012). الأَصْلُ. بیروت: دار ابن حزم.
صاوی مالکی، أبو العباس أحمد(بی‌تا). حاشیة الصاوی. بی‌جا: دارالمعارف.
طبرانی، ابوالقاسم سلیمان(بی‌تا). المعجم الأوسط. قاهره: دارالحرمین.
عاصمی النجدی، عبد الرحمن(1397). حاشیة الروض المربع شرح زاد المستقنع. بی‌جا: بی‌نا.
عثمانی، محمد تقی(2015). فقه البیوع. کراچی: مکتبه معارف القرآن.
عظیم آبادی الصدیقی، أبو عبد الرحمن(1415). عون المعبود شرح سنن أبی داود. بیروت: دار الکتب العلمیة.
عینی، بدر الدین(2000). البنایة شرح الهدایة. بیروت: دار الکتب العلمیه.
فراهیدی، خلیل(بی‌تا). العین. بی‌جا: دار ومکتبة الهلال.
فولادوند، محمدمهدى(1418). ترجمه قرآن. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى.
قرشی، سید علی اکبر(1371). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
قلعجی، محمد رواس و قنیبی، حامد صادق(1988). معجم لغه الفقهاء. بی‌جا: دار النفائس للطباعة والنشر والتوزیع.
قِنوچی، صدیق حسن خان، ابوطیب محمد(2003). الروضة الندیة. ریاض: دار ابن القیم.
کاسانی، علاء الدین ابوبکر(1986). بدائع الصنائع. بیروت: دار الکتب العلمیة.
کلینی، محمد بن یعقوب(1429). الکافی. قم: دار الحدیث للطباعة و النشر.
مبارکفوری، أبو العلا محمد(بی‌تا). تحفة الأحوذی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
محمد بن علی و بدرالدین البعلی(1986). مختصر الفتاوى المصریة لابن تیمیة. عربستان سعودی: دار ابن القیم.
المرتضی، احمد بن یحیی(بی‌تا). البحر الزخار الجامع لمذاهب علماء الأمصار. بی‌جا: مکتبة الیمن.
مزنی، إسماعیل بن یحیى(1990). مختصر المزنی. بیروت: دارالمعرفه.
مسلم نیشابوری، ابوالحسن بن حجاج(بی‌تا). صحیح مسلم. بیروت: دار احیاء التراث.
الملطی الحنفی، أبو المحاسن جمال الدین(بی‌تا). المعتصر من المختصر من مشکل الآثار. بیروت: عالم الکتب.
مناوی قاهری، زین الدین محمد(1356). فیض القدیر شرح الجامع الصغیر. مصر: المکتبة التجاریة الکبرى.
مناوی قاهری، زین الدین محمد(1988). التیسیر بشرح الجامع الصغیر. ریاض: مکتبة الإمام الشافعی.
المواق الغرناطی، أبو عبد الله محمد(1994). التاج والإکلیل لمختصر خلیل. بیروت: دارالکتیب العلمیه.
نجفی، کاشف الغطاء، احمد بن على(1423). سفینة النجاة و مشکاة الهدى و مصباح السعادات. نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
نجفی، محمد حسن(1404). جواهر الکلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
نسائی، أبو عبد الرحمن أحمد بن شعیب(2001). السنن الکبرى. بیروت: مؤسسة الرسالة.
هیثمی، أبوالحسن نور الدین(1994). مجمع الزوائد ومنبع الفوائد. قاهره: مکتبة القدسی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 382 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 213 |
||