پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 30 |
| تعداد شماره‌ها | 289 |
| تعداد مقالات | 2,821 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,305,879 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,377,182 |
شرح احوال یوسف یاسَکه، شاعر سدۀ یازدهم (هـ.ق) و رفع شبهاتی دربارۀ داستان زرکلاه و یوسف | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 10، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 153-171 اصل مقاله (582.68 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2022.678 | ||
| نویسنده | ||
| محمد رستگار رضاقلی* | ||
| کارشناس ارشد باستان شناسی و دانشجوی کارشناسی زبان و ادبیات کردی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| غیرموثق‌بودن بسیاری از منابع تاریخی و ادبی، یکی از موانع و مشکلات جدی است که پژوهشگران حوزۀ تاریخ و تاریخ‌‌‌‌نگاری ادبیات کردی با آن روبه‌رو هستند. همچنین آثار زیادی از شاعران کُرد در سدههای گذشته از بین رفته است و اکنون تنها نام و بخش‌هایی از اشعار آنها در دسترس است که اطلاعات ناقصی دربارۀ آنها به دست می‌دهند، مانند تعداد زیادی از شاعران کلاسیک کُردی سبک ادبی گورانی. سدۀ یازدهم هجری قمری شروع یک نهضت شعری کُردی در بخش‌های بزرگی از کردستان بوده است و در این دورۀ زمانی شاعران زیادی به زبان کُردی به سرودن شعر پرداختند. یوسف یاسَکه شاعری از قرن یازدهم هجری است که تشابه اسمی او با شخصیت یوسف در روایتی از کتاب سیر الاکراد سبب شده است که گروهی از پژوهشگران هردو شخصیت را یکی بدانند. مقالۀ حاضر بر آن است تا با استناد به منابع تاریخی و ادبی به معرفی و شرح احوال این شاعر بپردازد و همچنین می‌کوشد شبهات موجود در خصوص تشابه اسمی این شاعر با شخصیت یکی از روایت‌های کتاب سیر الاکراد را رفع نماید. نویسنده با روش تحلیلی، با در نظر گرفتن تعدادی از اشارات ادبی در شعر شاعر مورد نظر و مُلا مصطفی بیسارانی و برخی اتفاقات تاریخی و اشاراتی به تعدادی از نامجای‌ها و تعدادی اسم خاص در کتاب‌ها و منابع تاریخی انتساب یوسف یاسَکه را به اواخر سدۀ یازدهم هـ.ق. مشخص کرده است و با توجه به اسناد و شواهد ادبی و تاریخی روشن ساخته است که این شاعر ارتباطی با یوسف داستان کتاب سیر الاکراد ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ ادبیات کردی؛ یوسف یاسَکه؛ زرکلاه و یوسف؛ سارایی؛ ملا مصطفی بیسارانی | ||
| مراجع | ||
|
فارسی:
اردلان، مستوره (ماهشرف خانم). (1324). تاریخ اردلان. با مقدمه و تصحیح و تحشیۀ ناصر آزادپور. سنندج: بهرامی.
آرندانی، ملا عبدالقادر. (1309 هـ .ق.). اسکن کشکول خطی. آرشیو کتابخانه شخصی رستگار رضاقلی، سنندج.
آکوپف، گ. ب و حصارف، م.ا. (1378). کردان گوران و مسئله کُرد در ترکیه. ترجمۀ سیروس ایزدی، تهران: هیرمند.
بابانی، عبدالقادربن رستم. (1377). سیر ُالاکراد: در تاریخ و جغرافیای کردستان. به کوشش محمد رئوف توکلی. تهران: توکلی.
بدلیسی، شرفالدین (بیتا). شرفنامه. به تصحیح محمدعلی عونی. قاهره: فرجالله زکی.
پیرنیا، حسن و همکاران. (1388). تاریخ ایران چاپ ششم، تهران: نگارستان کتاب.
ترکمان، اسکندربیگ. (1364). تاریخ عالم آرای عباسی. تهران: نشر طلوع.
توداری، سید عبدالصمد. (1369). نورالانوار: در سلسله آل اطهار. سنندج: حسینینصب.
رشبنی، عبدالرحیم. ( 122 هـ . ق). کشکول شعر خطی. آرشیو کتابخانه شخصی رستگار رضاقلی، سنندج.
روحانی، بابا مردوخ. ( 138). تاریخ مشاهیر کرد. به کوشش محمدماجد مردوخ روحانی. چاپ دوم، تهران: نشر سروش.
سایکس، پرسی مولزورث. (1380). تاریخ ایران. ترجمۀ سید محمدفخر داعی گیلانی. چاپ هفتم، تهران: انتشارات افسون.
سلطانی، محمدعلی. (1379). حدیقۀ سلطانی. تهران: مؤسسۀ فرهنگی نشر سُها.
سیوری، راجر. م. (1382). تحقیقاتی در تاریخ ایران عصر صفوی (مجموعۀ مقالات). تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
شیرین، اردلان. (1387). خاندان کُرد در تلاقی امپراطوریهای ایران و عثمانی. ترجمۀ مرتضی اردلان. تهران: نشر تاریخ ایران.
صابری، محمد. (بیتا). اسکن نسخه خطی. آرشیو کتابخانه شخصی رستگار رضاقلی، سنندج.
صالحی، محیالدین. (1380). سرود بادیه در ترجمۀ شعرای کُرد و لک و لُر. سنندج: مؤلف با همکاری انتشارات کردستان.
صفا، ذبیحالله. ( 1356). خلاصۀ تاریخ سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران تا پایان عهد صفوی. مجموعه مقلات ذبیحالله صفا، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
طاریمرادی، محمد. (1391). تاریخ سنندج در عصر صفوی. سنندج: آراس.
علیخانی، رستم. (1394). یوسف بیلهواری شاعر عهد صفوی. سنندج: انتشارات علمی کالج.
قاضیاردلان، محمد شریف. (1392). تاریخ کُردهای اردلان. به تصحیح و تحشیۀ سیامند خلیلی. سنندج: انتشارات کُردستان.
قانعی، سعید. (1388). شاه عباس صفوی. چاپ سوم، تهران: انتشارات ساحل.
مینورسکی، ولادیمیر. (1394). «گوران»، ماهنامۀ مهاباد، سال پانزدهم، شمارۀ 176، صص 45-48.
کوردی:
چەلەبی، ئەولیا. (١٩٧٩). کورد لە مێژووی دراوسێکانیدا، وەرگێڕانی سەعید ناکام، بەغدا: کۆڕی زانیاری کورد.
خەزنەدار، مارف، (2002). مێژووی ئەدەبی کوردی، هەولێر: ئاراس.
رەزاقولی، م.رەستگار. (١٣٩٤). «چوار سەدە ئەدەبی نووسراوەی کوردی». مانگنامەی مەهاباد، ساڵی پازدە، ژمارەی ١٧٠، ل ٣٤-٣٨.
ـــــــ (١٣٩٤). «یووسف یاسکە شاعیری سەدەی دوازدەی کۆچی مانگی». مانگنامەی مەهاباد، ساڵی پازدە، ژمارەی ١٧٥، ل ١٨-٢١.
مەردۆخی، عەبدولموئمن. (١٩٩٨). کەشکۆڵە شیعرێکی کوردی گۆرانی. ساغکردنەوەی ئەنوەر سوڵتانی، لەندەن: تراستی سۆن بۆ کوردستان.
مەولەوی، سەید عەبدولڕەحیم. (١٣٦٩). دیوانی مەولەوی. ساغکردنەوەی صدێق صەفیزادە (بۆرەکەیی). تاران: بڵاوکراوەی صەفیزادە.
ئەردەڵان،مەستوورە. (١٣٨١). مێژووی ئەردەڵان، وەرگێڕانی عەبدولڕەحمانی شەرەفکەندی (هەژار) تاران: نشر تازۀ نگاه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,029 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 348 |
||