تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,810 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,287,042 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,364,559 |
لێکۆڵینەوەیەک لە سەر ڕوانگەی ڕخنەگرانەی شاعیرانی ڕۆشنبیری کورد لەبارەی سۆفیگەرییەوە | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 15، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 253-267 اصل مقاله (436.64 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2022.329 | ||
نویسنده | ||
جمال احمدی* | ||
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج: ایران. | ||
چکیده | ||
بە درێژایی مێژوو، عیرفان و سۆفیگەری له لایەن زانایان و عارفانەوە کهوتووەتە بەر ڕەخنە و لێکۆڵینەوی زۆرەوە. لە ڕابوردووەوە تاکوو ئێستا، هێندێک لە زانایان کە ئەکرێ بە سەلەفی نێویان بەرین، ڕێبازی عیرفانییان بە لاوه دروست نەبووە و بەردەوام بەرپەرچیان داوەتهوه و ڕەتیان کردووەتەوە؛ بەڵام هێندێ لە زانایانی دیکە، ڕەخنەی زانستییان لێ گرتووە و چاکی و خراپیی سۆفیگەرییان خستووەتە بەر چاو. کۆمەڵگای کوردیش کۆمەڵگایەکی موسڵمانە و وەک هەموو وڵاتە ئیسلامییەکان، سۆفیگەریی تێدا هەیە. وێرای ڕێزدانان بۆ ئەو تاقمە عارفە تێکۆشەرانەی کە لە کۆمەڵگای کورددا کەم نەبوون، دەبێ بزانین هێندێ لە شێخ و سۆفییەکان لە دەقە ئەدەبییەکاندا وەکوو کۆسپ و بەرگری پێشکەوتنی کورد باسیان کراوە و بە توندی ڕەخنەیان لێ گیراوە. ئەم وتارە دەیهەوێ لە ڕوانگەی شاعیرە کوردە ڕۆشنبیرەکانەوە، ئاوڕێکی ڕەخنەگرانە لە عیرفان و سۆفیگەری لە کوردەواریدا بداتەوە. ئەم توێژینەوەیە کە بە شێوەی شیکاریی ناواخنهوه، بە کەڵکوەرگرتن لە سەرچاوە کتێبخانەییەکان نووسراوە، بە دوای وەڵامی ئەم پرسیارەدا دەگەڕێ کە هۆی دژایەتیی شاعیرە ڕۆشنبیرەکانی کورد لەگەڵ عیرفان و سۆفیگەریدا، بە تایبەت عیرفانی بەهەڵەداڕۆیشتوو، چییە. ئاکامی لێکۆڵینەوەکە ئەوەمان بۆ دەردەخات کە بە پێی ڕوانگەی ئەم شاعیرانە و بە وردبوونەوە لە ئاکار و هەڵسوکەوتی شێخ و سۆفییەکان، تەنبەڵی، بێکاری، دڵچەراندن، مەقامی قودسی بۆ خۆ دابینکردن، خۆ بەزل زانین و ڕیا و هتد، بوونەتە هۆی هەندێ کێشە و گرفت لە نێو کۆمەڵگای کورددا کە لەمپەری پێشکەوتنی کۆمەڵگاکە بووە. | ||
کلیدواژهها | ||
عیرفان؛ سۆفیگەری؛ شیعر؛ کۆمەڵگای کورد؛ شێخ | ||
مراجع | ||
فارسی
ابوالخیر. ابوسعید. (١٣٧٦). اسرار التوحید. تصحیح محمد رضا شفیعیکدکنی. تهران: آگه.
احمدی، جمال. (1395). تاریخ ادبیات کردی از آغاز تا جنگ جهانی اول. شعر: گوتار.
استعلامی، محمد. (1386). درس حافظ. تهران: سخن.
استیس، والتر. (1385). عرفان و فلسفه. ترجئۀ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: سروش.
حسینی، مریم. (1398). مکتبهای ادبی جهان. تهران: فاطمی.
خرمشاهی، بهاءالدین. (1384). ذهن و زبان حافظ. تهران: ناهید.
زرینکوب. عبدالحسین. (1369). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر.
زمانی، کریم. (١٣٨٩). میناگر عشق (شرح موضوعی مثنوی). تهران: نی.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1392). زبان شعر در نثر صوفیه. تهران: سخن.
غزالی، امام محمد. (1368). کیمیای سعادت. تصحیح حسین خدیو جم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
غنی، قاسم. (2536). بحث در آثار و افکار و احوال حافظ. تهران: زوار.
قشیری، ابوالقاسم. (١٣٧٤). ترجمۀ رسالۀ قشیریه. به تصحیح بدیع الزمان فروزانفر. تهران: علمی و فرهنگی.
مصنف چوری، ملا ابوبکر (1378). سراج الطریق. به اهتمام میرزای هورامی. سنندج: کردستان.
مولوی، جلالالدین محمد. (1385). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد.ا. نیکلسون. تهران: هرمس.
هجویری، علی. (١٣٨٤) کشف المحجوب. تصحیح محمود عابدی. تهران: سروش.
کوردی
ئیبراهیم ئەحمەد. شوان. (٢٠٠١). سۆفیگەری (شیعری ئایینی و سۆفیگەری له شیعره کوردییهکانی مهحویدا). ههولێر: دهزگای چاپ و بڵاوکردنهوهی موکریانی کوردستان.
بێکەس، فایق. (بێ مێژوو). دیوانی بێکەس. سقز: محمدی.
حاجی قادر کویه. (٢٧٠٧). دیوانی شعر. لێکۆڵینەوە سەردار حەمید میران و کەریم مستەفا شارەزا. سنە: میدیا.
خەزنەدار، مارف. (٢٠١٠). مێژووی ئەدەبی کوردی. بەرگی شەشەم، هەولێر: ئاراس.
دزڵی، مهلا حهسهن. (١٣٩١). دیوانی مهل حهسهن. لێکۆڵینەوە برایم مەردۆخی و ئەحمهد نهزیری. مریوان: ئهوین.
سابیری، شیخ نجمالدین. (١٣٩٦). دیوانی سابیری، لێکۆڵینەوە سید نجمالدین انیسی. سنندج: امام ربانی.
سەلام. (١٩٩٠). دیوانی سەلام. ئامادەکردنی ئۆمێد کاکەڕەش. بغداد: الحوادث.
قانع، محمد. (١٣٨٨). دیوانی قانع. کۆکردنەوەی بورهان قانع. تهران: پانیذ.
مەلاکەریم، حەمە. (٢٠٠٨). دوو بابەت لەبارەی بیر و شیعری حاجی قادری کۆییەوە. هەولێر: ئاراس.
ناری، کاکە حەمەی بیلوو. (١٣٨٣). دیوانی ناری. کۆکردنەوە کاکەی فەللاح. سنندج: کردستان.
نالی، مەلا خدر. (١٣٨٧). دیوانی نالی، لێکۆڵینەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕس. سنندج: کردستان. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 343 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 268 |