تعداد نشریات | 18 |
تعداد شمارهها | 191 |
تعداد مقالات | 1,913 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,084,971 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,763,133 |
پدیده فضا در اسکان غیررسمی تجربه زیسته گروههای اجتماعی-معیشتی موردپژوهی بازار امامحسنمجتبی نسیمشهر(اکبرآباد) شهرستان بهارستان استان تهران (1395- 1365) | ||
فصلنامه مطالعات شهری | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اردیبهشت 1401 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
زهرا اسکندری دورباطی1؛ مهرداد جواهری پور ![]() | ||
1دانشجوی دکترای جامعه شناسی گرایش گروههای اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز | ||
2گروه علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول | ||
3گروه جامعه شناسی واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف این مقاله ادراک پویایی گروه های اجتماعی- معیشتی در سکونتگاههای غیررسمی در پیوند متقابل با فضای اجتماعی- کالبدی آنها است. در پژوهشهای انجام شده در باره این محدودهها رویکرد آسیبشناسی اجتماعی و روشهای پیمایشی- کمی غلبه دارد، از این رو آگاهی از توانها و چگونگی عاملیت ساکنان در مواجهه با موانع ساختاری اندک است. در طی چهار دهه گذشته، این گروههای اجتماعی پس از مهاجرت به این سکونتگاهها، به سامان دادن زندگی روزمره خود پرداخته و فضای محروم از امکانات اولیه را به فرصتی برای ارتباط با بازار و ارتقای معیشت خود تبدیل کردهاند. محدوده مکانی این پژوهش هسته مرکزی نسیمشهر است که در سال 1375 با نام شهر اکبرآباد در سرشماری ثبت شده است. این شهر که با دسترسی مناسب در 15 کیلومتری غرب کلانشهر تهران قرار دارد، به دلیل متوسط نرخ رشد جمعیت بیش از41 درصد در 1375-1355 و داشتن پیشینه مطالعاتی در مقایسه با 11 سکونتگاه غیررسمی در منطقه شهری تهران برای مورد پژوهی انتخاب شد. این بررسی با رویکرد نظری پدیدارشناسی و طرحریزی تجربی مبتنی بر تلفیقی از روشهای کیفی شامل مشاهده، مصاحبههای عمیق و بررسیهای اسنادی، انجام شده است. دادههای ثانویه برای تدقیق بررسیهای انجام شده، شامل عکسهای هوایی از مراحل گسترش اکبرآباد و فضاهای شهری مردم ساخت طی سالهای 1356 تا 1381، مصاحبه با مطلعین کلیدی در باره تاریخ مالکیت و آمار سرشماری کارگاههای سال 1381 مرکز آمار ایران و 1400 اتاق اصناف شهرستان بهارستان است. یافتهها نشان میدهد که گروههای معیشتی بازارهای متمایز و مستقلی را در ارتباط با فضای اجتماعی- کالبدی اکبرآباد شکل دادهاند. از جمله این بازارها تولید و دوزندگی لباس مرتبط با صنعت پوشاک است که از ابتدای دهه 1370 از تفکیک واحدهای مسکونی در اطراف معابر و استفاده از فضای سرپناه شکل گرفت. در سال 1400 حدود 5800 نفر در 800 کارگاه رسمی ثبت شده و در حال ثبت فعالند که با احتساب بخش غیررسمی نزدیک به 15000 تا 18000 نفر را در بر میگیرد. درک پدیده فضا در نسیمشهر(اکبرآباد) بدون شناخت ساز و کار معیشت امکانپذیر نیست. پویاییاجتماعی نسیمشهر(اکبرآباد) حاصل در هم تنیدگی و ارتباط متقابل گروههای اجتماعی-معیشتی ساکن با فضای منعطف غیررسمی در اکبرآباد است. این ارتباط، و تعامل با بازار تهران امید دستیابی گروه اجتماعی-معیشتی تولید لباس را به پایداری درونگروهی تقویت کرده است. واژگان کلیدی: اسکان غیررسمی، گروههای اجتماعی- معیشتی، پویایی اجتماعی، روستای اکبرآباد، نسیمشهر، تجربه زیسته، فضای اجتماعی – کالبدی | ||
کلیدواژهها | ||
"؛ اسکان غیررسمی"؛ گروههای اجتماعی معیشتی"؛ ، "؛ پویایی اجتماعی"؛ روستای اکبرآباد"؛ نسیمشهر"؛ تجربه زیسته"؛ ،"؛ فضای اجتماعی &ndash؛ کالبدی" | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12 |