تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 310 |
تعداد مقالات | 3,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,680,271 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,640,268 |
روش دگماتیک و بحران روایتشناسی قرآن کریم | ||
مطالعات ادب اسلامی | ||
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، اسفند 1401، صفحه 157-181 اصل مقاله (502.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2023.62596 | ||
نویسندگان | ||
ثریا رحیمی* 1؛ خلیل پروینی2 | ||
1دانشگاه تربیت مدرس | ||
2جامعة تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
صحنه نقد ادبی ایران و جهان عرب در حوزه بررسی گفتمانهای روایی وتحلیل روایتپردازی قرآن کریم، بر همتای غربی خود روی گشود که بخش اعظم مفاهیم نظری و روشهای عملی تحلیل و ساز وکارهای نقد خود را از آن برگرفته بود. بر این اساس، هر پژوهشگری با توجه به گرایش و رویکرد خاص خود و بر اساس روشی که در نقد برگرفته بود، به برسی گفتمان روایی مورد مطالعه پرداخت. جنبه منفی این رویکرد به تحمیل روش نقدی بر متن و کاربست مکانیکی آن بازمیگردد که روایتشناسی قرآن کریم را در صحنه نقد داستانی ایرانی-عربی با بحران مواجه ساخت و در برخی موارد قداست گفتمان مورد مطالعه و حقیقت الهی آن را خدشهدار کرد. از این منظر، پژوهش حاضر بر آن شد تا به کنکاش در پژوهشهایی بپردازد که برای بررسی گفتمان قرآنی روشهای روایتشناسی نوین را به شیوهای دگماتیک بهکار بستهاند، تا از گذرگاه این کندوکاو به واقعیت موجود این نقد نزدیک شده و پارهای از کاربستهایی را که پژوهشگران عربزبان و پارسیگو در این عرصه نگاشتهاند، بازنمایی کند. در نهایت، پژوهش حاضر به این نتیجه رسید که روش نقدی در رویکرد برخی پژوهشگران به ابزارهایی هندسی دارای حدود و ابعاد مشخص تبدیل شده که در هنگام کاربست، گریزی از ماندن در چهارچوب آن نیست و همین امر پژوهشگران را به این سمت گسیل داشته که تلاش خود را معطوف به شناخت شرحههای مختلف متن و لایههای تشکیلدهنده گفتمان روایی قرآن کریم معطوف دارند. چالش کاربست روایتشناسی نوین در بررسی گفتمان قرآنی، عمدتا ناشی از دشواری کاربست ساز وکارهای اجرائی این روش و انتقال آن از فضای داستانهای بشری به فضایی متفاوت از آن است که همان فضای گفتمان قرآنی است. در همین حال، کاربست روشی ناکارآمد و یا با ماهیتی متفاوت از ماهیت گفتمان ادبی، به تولید نتایجی مبهم میانجامد که از زیبایی گفتمان کاسته و به کارکرد آن آسیب میرساند چرا که نقد در نهایت به انباشتی از آراء منتهی میشود که به سبب عدم همراهی با یک حرکت نقدی پویا درخور اعتنا نیست و این شکاف یکی از مخاطراتی است که پژوهشهای علمی در تحلیل و نقد خود با آن مواجه بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
نقد ادبی؛ روایتشناسی نوین؛ داستان؛ گفتمان قرآن | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 227 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 59,489 |