پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 30 |
| تعداد شماره‌ها | 291 |
| تعداد مقالات | 2,840 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,323,711 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,389,222 |
تحلیل تطبیقی شگردهای هنجارگریزی معنایی در اشعار شیرکو بیکس و سیدعلی صالحی (بررسی موردی تو می‌توانی با جرعه‌ای بوسه دیگربار مرا بیافرینی و آخرین عاشقانه‌های ری‌را) | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 7، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 15، تیر 1402، صفحه 61-80 اصل مقاله (566.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jokl.2023.62769 | ||
| نویسندگان | ||
| فردین حسین پناهی* 1؛ هیمداد رئوف حامد2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| هنجارگریزی معنایی با گونه‌های مختلفی که دارد، از مهم‌ترین شگردهای هنجارگریزی در فرآیند تکوین زبان ادبی است و نقش مهمّی در بازنمایی وجوه معنا، تخیل و تصویر در زبان ادبی دارد. شیرکو بیکس و سیدعلی صالحی به عنوان دو نمایندة مهمّ شعر معاصر کردی و فارسی، از شگردهای مختلف هنجارگریزی معنایی در آفرینش‌های ادبی خود بهره برده‌اند. از این روی، تحلیل تطبیقی شگردهای مختلف هنجارگریزی معنایی در شعر این دو شاعر، از ضروریات پژوهش در این حوزه است. در این پژوهش با تکیه بر شگردهای مختلف هنجارگریزی معنایی، به بررسی و تحلیل نمودها و کارکردهای مختلف شگردهای هنجارگریزی معنایی در شعر شیرکو بیکس و سیدعلی صالحی می‌پردازیم، چنان‌که بتوان شناخت بهتری از ساخت زبان ادبی در شعر این دو شاعر حاصل کرد و پیوند بسامدها و کارکردهای مختلف شگردهای هنجارگریزی معنایی با جهان‌بینی‌های شاعرانة موجود در اشعار آن‌ها را تبیین کرد. برای این منظور، دو مجموعه شعر تو می‌توانی با جرعه‌ای بوسه دیگربار مرا بیافرین از بیکس و آخرین عاشقانه‌های ری‌را از صالحی مبنای بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد از میان گونه‌های مختلف هنجارگریزی معنایی، «تجرید»، «تجسّم» (با زیرشاخه‌های: سیال‌پنداری، جسم‌پنداری و جاندارپنداری)، «رنگ‌آمیزی» (با زیرشاخه‌های: رنگ دادن به عناصری متفاوت از رنگ خود و رنگ دادن به امور یا عناصر انتزاعی و فی‌نفسه بی‌رنگ)، «حس‌آمیزی» و «پارادوکس»، از مهم‌ترین و پربسامدترین شگردهای مورد استفادة بیکس و صالحی در هنجارگریزی‌های معنایی است و با توجه به رویکردها، تجربه‌های زیستی و جهان‌بینی‌های خاصّ حاکم بر اشعار هر یک از این دو شاعر، گونه‌های هنجارگریزی معنایی نیز با شکل‌ها و بسامدهای مختلف در اشعار بیکس و صالحی نمود یافته‌اند. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و دادهها به شیوة کتابخانهای و سندکاوی گردآوری شدهاند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شیرکو بیکس؛ سیدعلی صالحی؛ زبان ادبی؛ هنجارگریزی؛ هنجارگریزی معنایی | ||
| مراجع | ||
|
فارسی
احمدی جیلدانی، فریبا (1395). «رمانتیسم اجتماعی در اشعار سید علی صالحی». پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده زبان و ادبیات.
انصاری، صدیقه و مریم خلیلی جهان‌تیغ (1392). «تجربیات شاعرانه سید علی صالحی در سه دفتر شعر او». پژوهشنامة ادب غنایی، شماره 2، بهار و تابستان، صص 9-28.
ایرانی، محمد و سمیرا کنعانی (1396.الف). «بازنمود آرمان‌خواهانه اسطورة کاوه در نمایشنامة منظوم "کاوه‌ی ئاسنگه‌ر" شیرکو بیکس». نشریه فرهنگ و ادبیات عامه، شماره ۱۴، صص ۲۳-۴۸.
ایرانی، محمد و سمیرا کنعانی (1396.ب). «مضمون‌آفرینی‌های شیرکو بیکس با نوسازی تلمیح به داستان پیامبران». فصلنامه ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، سال هفتم شماره ۱۵، صص ۱-۲۸.
باقینژاد، عباس و سید اسلام دعاگو (1398). «تطبیق و تحلیل دو مؤلفة رمانتیسم در شعر شیرکو بیکس و سیدعلی صالحی». پژوهش‌های تطبیقی زبان و ادبیات ملل، شماره 18، صص 57-78.
بیکس، شیرکو (1385). سلیمانیه و سپیده‌دم جهان: گزیدة اشعار شیرکو بیکس. بازگردانی سیدعلی صالحی و رئوف مرادی (با همراهی: مریوان حلبچه‌ای و امان جلیلیان)، تهران: نگاه.
پشابادی، یدالله (1395). «تخیل خلاقانه و تصویرپردازی مبتنی بر آن در شعر شیرکو بیکس و محمود درویش (با تکیه بر ده‌ربه‌ندی په‌پووله و مدیح الظل العالی)». پژوهشنامة ادبیات کردی، شماره ۳، صص ۸۳-109.
تباری، پیمان و سید احمد پارسا و محمدعلی گذشتی (1395). «انعکاس اوضاع اجتماعی در اشعار شیرکو بیکس». پژوهشنامة ادبیات کردی، شماره ۳، صص ۱-۱۴.
تینیانوف، یوری (1392). «مفهوم ساخت». نظریة ادبیات: متن‌هایی از فرمالیست‌های روس. گردآوری: تزوتان تودورف، ترجمة عاطفه طاهایی، تهران: نشر دات، صص 127-132.
چناری، عبدالامیر (1377). متناقضنمایی در شعر فارسی. تهران: نشر فرزان.
خندان، تاج‌الدین و عبدالحسین فرزاد (1393). «هنجارگریزی در شعر شاملو». مجله زیباشناسی ادبی، شماره 21، صص 151–186.
دلایی‌میلان، علی و سلیمان فهری (1397). «بررسی بازتاب نمادهای اسطوره‌ای در اشعار احمد شاملو و شیرکو بیکس». پژوهشنامة ادبیات کردی، شماره ۵، صص ۲۴۷-۲۷۵.
رضایی‌راد، مریم و پرستو رضایی (1396). «ارزیابی زن در شعر و نگاه جامعه‌شناختی شیرکو بیکس و سیدعلی صالحی». مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، دوره سوم، شماره 1، صص 248–258.
سجودی، فرزان (1378). «درآمدی بر نشانه‌شناسی شعر». مجله فرهنگ و توسعه، شماره 39/40/41، صص 135-140.
سلمانی‌نژاد مهرآبادی، ساغر و جیهاد شکری رشید (1399). «جایگاه کهن‌الگوی اصل مادینه در اشعار شیرکو بیکس». پژوهشنامة ادبیات کردی، سال ششم، شماره 10، صص 1-16.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1366). شاعر آینه‌ها. تهران: آگاه.
ـــــــــــــــــــــــــ (1385). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
ـــــــــــــــــــــــــ (1391). صور خیال در شعر فارسی: تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریة بلاغت در اسلام و ایران. تهران: آگه، چاپ پانزدهم.
ـــــــــــــــــــــــــ (1398). رستاخیز کلمات: درس‌گفتارهایی دربارة نظریة ادبی صورتگرایان روس. تهران: سخن، چاپ پنجم.
صالحی، سیدعلی (1375). «دیدار در درة پروانه‌ها: گفتگو با شیرکو بیکس». دنیای سخن، شماره70، صص 28-30.
ـــــــــــــــــ (1396). آخرین عاشقانه‌های ری‌را. مجموعه اشعار، تهران: نگاه. چاپ هفتم.
صفوی، کورش (1390). از زبان شناسی به ادبیات. جلد اول، تهران: سوره مهر، چاپ سوم.
عبداللهی، حیدر و بهناز پیامنی و ایوب مرادی و بهناز علی‌پورگسکری (1400). «مطالعة تطبیقی اندیشه‌های اجتماعی-سیاسی در اشعار شیرکو بیکس و مهدی اخوان ثالث بر اساس نظریة تحلیل گفتمان لاکلا و موف». نشریة زبانشناسی اجتماعی، شماره 17، صص 99-110.
علی‌آقایی، صمد و وحید غلامی و صادق محمدی بلبلان‌آباد و عادل دست‌گشاده (1399). «رویکردی شناختی به کلان استعارة عشق در اشعار شیرکو بیکس». پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی، سال دوم، شماره 4، صص 253-273.
علیزاده، ناصر و عباس باقینژاد (1393). «سیدعلی صالحی، شعر گفتار و سمبولیسم». فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، سال ششم، شماره ۲۰، صص ۸۳-۱۰۶.
لوته، یاکوب (1388). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمة امید نیک‌فرجام، تهران: مینوی خرد.
لیکاف، جورج (1383). «نظریة معاصر استعاره». ترجمة فرزان سجودی، استعاره: مبنای تفکّر و ابزار زیبایی‌آفرینی، به‌کوشش فرهاد ساسانی، تهران: سوره مهر، صص 195ـ298.
مالمیر، تیمور (1396). «مطالعة تطبیقی عشق و سیاست در اشعار شیرکو بیکس و حمید مصدق». پژوهشنامة ادبیات کردی، شماره ۴، صص ۱-۳۰.
مرادی، دلبر (1393). «بررسی تطبیقی مضامین ادبیات پایداری در اشعار محمود درویش و شیرکو بیکس». پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان.
میرصادقی(ذوالقدر)، میمنت (1388). واژه‌نامة هنر شاعری: فرهنگ تفصیلی اصطلاحات فنّ شعر و سبک‌ها و مکتب‌های آن. ویراست سوم، تهران: کتاب مهناز.
نادری، هیوا و محمدعلی خالدیان و حسنعلی عباس‌پور اسفدن (1400). «بررسی تطبیقی نشانه‌شناسی مفهوم «عشق» در مجموعه‌های هوای تازه اثر احمد شاملو و آینه‌های کوچک اثر شیرکو بیکس بر اساس نظریة رمزگان دانیل چندلر». پژوهشنامة ادبیات کردی، دوره هفتم، شماره 1، صص 97-113.
نواصر، نادیا (1395). «آشنایی‌زدایی و بلاغت تصویری در شعر سیدعلی صالحی». پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شهیدچمران اهواز.
یاری، علی و منوچهر جوکار (1392). «بررسی شعر موج ناب فارسی از آغاز تا سرانجام». کاوشنامة زبان و ادبیات فارسی، شماره 26، صص 203-224.
کردی
بێکه‌س، شێرکۆ (1394). تۆ ئه‌توانی به‌قومێ ماچ بمخه‌یته‌وه هه‌ڵقوڵین. تهران: آریوحان.
رشید محمد، شه‌یدا (2016). «شێوازناسی شیعرەکانی شێرکۆ بێکەسدا قۆناغی دوای بزووتنەوەی ڕوانگە». ماستەرنامە، زانکۆی سلێمانی.
رؤوف عه‌لی، لقمان (2010). «رەهەندەکانی شوێنکات لە دەقە والاکانی شێرکۆ بێکەسدا». ماستەرنامە، زانکۆی سلێمانی.
زه‌نگه‌نه، مسته‌فا محمد (2001). «ڕه‌نگ له‌زمانی کوردیدا». تێزی دکتۆرا، زانکۆی سه‌لاحه‌دین هه‌ولێر.
صلیوه، هاوژین (2009). بنیاتی وێنه‌ی هونه‌ری له شیعری شێرکۆ بێکه‌س. سلێمانی: سه‌رده‌م.
عبدالله، ئیدریس (2013). شێوازگه‌ری لادان. سلێمانی: چاپخانه‌ی له‌ریا.
فتاح، محمدمعروف (2010). لێکۆڵینه‌وه زمانه‌وانیه‌کان. کۆکردنه‌وه و ئاماده‌کردن: شێروان حسن و شێروان میرزا، هه‌ولێر: ڕۆژهه‌ڵات.
گه‌ردی، سه‌ردار حسن (2004). بنیاتی وێنەی هونەری لە شیعری کوردیدا(1970 – 1991). سلێمانی: سه‌رده‌م.
محمد، محمد دلێر و ئه‌حمه‌د محمدمیره (2019). «زمانی شیعری یاخیبوون لە دیوانی "ئێستا کچێک نیشتمانمه"ی شێرکۆ بێکه‌سدا». گۆڤاری زانکۆی گه‌رمیان، ژ 1، لاپه‌ڕه 266–281.
میرزا، ئاڤان علی (2012). چنینی دەق لە شیعرەکانی نالی. سلێمانی: چاپخانه‌ی کەمال.
ئەحمه‌د، سافیه محمد (2013). لادان لە شیعری نوێخوازی کوردیدا. هەولێر: چاپخانەی هاشم.
انگلیسی
Tylor, Edward Burnett (1871). Primitive Culture: Research into the Development of Mythology, Philosophy, Region, Art and Custom. London: John Murray. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 319 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 182 |
||