پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 30 |
| تعداد شماره‌ها | 291 |
| تعداد مقالات | 2,841 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,327,398 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,391,307 |
تحقق قتل با ترکِ‌فعل در فقه اسلامی | ||
| مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
| دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11، مهر 1402، صفحه 115-92 اصل مقاله (702.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2023.139785.1346 | ||
| نویسنده | ||
| سالم افسری* | ||
| سالم افسری، استادیار، گروه فقه شافعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مسئله‌ی امکان یا عدم امکان ارتکاب جرم قتل از طریق ترکِ‌فعل از مسائل محل بحث، در فقه جزای اسلامی است که از دیرباز مورد توجه فقها بوده است؛ این‌که آیا جرم قتل ممکن است در شرایط خاص با ترکِ‌فعل تحقق پیدا کند؟ در این مقاله براساس روش توصیفی تحلیلی به بررسی آن پرداخته شده است. از دیدگاه جمهور فقهای اسلامی (مالکیه، شافعیه، حنابله، امامیه، زیدیه و ظاهریه) تحقق جرم قتل هم با فعل مثبت و هم با ترکِ‌فعل امکان‌پذیر است. در مذهب حنفی، ابویوسف و محمد معتقدند که این نوع قتل در زمره‌ی قتل به‌واسطه‌ی سبب به‌شمار می‌آید؛ اما ابوحنیفه معتقد است که هلاکت انسان به‌وسیله‌ی ترک اساساً قتل نیست و مستوجب ضمان نمی‌باشد. آن‌دسته از فقهایی که در مورد اعتبار ترک به‌عنوان عنصر مادی جرم قتل تردید دارند بیان می‌دارند ترک و امتناع، امری عدمی است و عدم نمی‌تواند سبب وجود شود. براساس یافته‌های این تحقیق و باتوجه به شواهد فقهی موجود در باب جنایات، قائل بودن به تحقق جرم قتل به‌وسیله‌ی ترک در صورت قصد ارتکاب قتل، وجود الزام شرعی دالّ بر انجام یک وظیفه/ تعهد و استطاعت ممتنع در انجام فعل با روح شریعت همخوانی بیشتری دارد و از میان دیدگاه‌های موجود این رأی راجح به‌نظر می‌آید. بر این اساس، در صورتی‌که شخص، دارای یک الزام شرعی/قانونی یا قراردادی باشد، خودداری او از انجام این تعهد، صرف یک ترکِ‌فعل خالص و ناب نبوده، بلکه، نوعی از نقض قرارداد است و این نقض خود، چون یک عمل جلوه‌گر می‌شود و به عبارتی دیگر، ترکِ‌فعل خالص، خود، موجد مسؤولیت جنایی نیست و آنچه به‌صورت عینی رؤیت می‌شود، کنش‌های انسانی است که صورت فعل دارند. در این میان، باید تفکیک ظریفِ میان خودداری کردن و نقض کردن را مورد توجه قرار داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فعل؛ ترکِ‌فعل؛ قتل؛ فقه اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 99 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 64 |
||