تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,848 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,339,098 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,399,775 |
وضعیت «بیع بدون ثمن»؛ مطالعه تطبیقی فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 12، فروردین 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2024.139930.1347 | ||
نویسنده | ||
سید محمد رضوی* | ||
استادیار، گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
چکیده | ||
وجود عوض در عقد بیع، مقتضای ذات عقد است و فقدان آن، علیالاصول، عقد را باطل میکند. از سوی دیگر اگر بتوان، بیع بدون ثمن را حمل بر عقد صحیح دیگری از جمله هبه کرد، بهنظر گروهی، به مقتضای ترجیح اراده باطنی بر اراده ظاهری میتوان پذیرفت که عقد مذکور، نه عقد بیع باطل بلکه، بهعنوان مثال، عقد هبهی صحیح بوده است؛ در نتیجه آثار هبهی صحیح بر این عقد مترتب میشود نه آثار بیع باطل. مشابه این وضعیت، فرض دیگری است که در آن فروشنده بدون اینکه ثمن را دریافت کند رسید دریافت ثمن را امضا میکند یا در قرارداد میپذیرد که ثمن نقداً دریافت شده است. اختلافنظر درخصوص ترجیح اراده ظاهری و اراده باطنی در اینجا وجود ندارد، بلکه این بحث مطرح است که آیا میتوان «اقرار کاذب به دریافت ثمن» را به منزلهی ابراء بدهکار دانست یا اینکه فروشنده (طلبکار) با اثبات کذب اقرار خود مستحق دریافت ثمن است؟ در این مقاله براساس روش توصیفی تحلیلی، ابتدا بین دو وضعیت فوق تفکیک شده و سپس نظرات مختلف در مورد بیع بدون ثمن، با تکیه بر مبانی، بررسی و تحلیل گردیده و بیان شده این وضعیت متفاوت با بیع با ثمن معین و اقرار کذب به دریافت آن است. در وضعیت اول در تردید بین اینکه عقد صورت گرفته را عقدی باطل بدانیم یا آنرا حمل بر عقد صحیح دیگری کنیم، اگرعقد دوم، عقدی معین باشد، میتوان با تکیه بر قصد واقعی، عقد را صحیح دانست. در وضعیت دوم نیز اقرار کاذب به دریافت ثمن و یا دادن رسید صوری و امثال آن، به خودی خود نمیتواند سبب بطلان عقد تلقی شود مگر مدعی بطلان بتواند صوری بودن عقد را اثبات کند. | ||
کلیدواژهها | ||
بیع؛ ثمن؛ بیع بدون ثمن؛ مذاهب اسلامی؛ حقوق ایران | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 96 |